Puszcza Białowieska nie tylko stanowi jeden z najważniejszych kompleksów leśnych w Europie. To miejsce, które przyciąga zarówno miłośników przyrody, jak i turystów, których każdego roku na terenie Białowieży jest coraz więcej. Popularność Puszczy Białowieskiej, jej unikatowy w skali świata charakter oraz mnogość gatunków roślin i zwierząt, to ogromne bogactwo i prawdziwy skarb naszej rodzimej przyrody. To jednak także prawdziwy skarbiec ciekawostek i faktów, z których nie każdy z nas zdaje sobie sprawę. Dziś pragniemy przedstawić najciekawsze fakty, związane z Puszcz Białowieską. Specjalnie dla naszych Czytelników, wybraliśmy najbardziej atrakcyjne ciekawostki, będące odpowiedzią na pytanie, dlaczego warto odwiedzić puszczę. Poznajcie najwspanialsze ciekawostki o Puszczy Białowieskiej!
Ciekawostki o Puszczy Białowieskiej – położenie
Puszcza Białowieska, leząca na pograniczu Polski i Białorusi, zajmuje łączną powierzchnię 1500 kilometrów kwadratowych. Nieco ponad 40% puszczy leży po stronie Polskiej. Jednak to na terenie naszego kraju, znajduje się Obszar Ochrony Ścisłej, zawierający unikatowe fragmenty lasu pierwotnego. Puszcza Białowieska, w całości wpisana została na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest ona zaliczana do największych przyrodniczych skarbów ludzkości, na co wpływ z pewnością mają podejmowane od ponad 600 lat działania ochronne.
W 1409 roku na polowanie w Puszczy Białowieskiej udał się król Władysław Jagiełło wraz ze swoją świtą. Zwierzyna, która upolowana była podczas tych łowów, została odpowiednio przyrządzona i spławiana Narwią do Płocka. Zapasy żywności posłużyły wojskom królewskim w wojnie z Zakonem Krzyżackim, w szczególności w Bitwie pod Grunwaldem w 1410 r.
Na terenie Puszczy Białowieskiej występuje ok. 5000 gatunków grzybów. Mało tego – według wielu naukowców, liczba ta nie może być uznawana za ostateczną, ponieważ badania i obserwacje nie zostały jeszcze zamknięte. Warto wiedzieć, że grzyby to nie tylko dobrze znane na kapelusze na nóżce. To także mikroorganizmy, żyjące w ziemi, korze drzew oraz ściółce. Szacuje się, że na tak niewielkim obszarze jak ślad ludzkiej stopy, może mieścić się nawet 200 km grzybni. Wystarczy powiedzieć, że na terenie 1,5 km2 Puszczy Białowieskiej, doszukano się występowania ponad 1300 gatunków grzybów.
Jednym z najważniejszych elementów ekosystemu puszczy są obumarłe drzewa. Mimo, że często powalone i nieposiadające liści, stanowią niezwykle istotne środowisko życia dla różnego rodzaju organizmów, takich jak bezkręgowce, wspomniane wcześniej grzyby, mchy czy porosty. Pozbycie się martwych drzew unicestwiłoby wiele gatunków życia w Puszczy Białowieskiej.
Wiele drzew i roślin krzewiastych na terenie Białowieży przybiera zupełnie niespotykane rozmiary i kształty. Drzewa, takie jak lipa drobnolistna czy jesion wyniosły, w „tradycyjnym” lesie są znacznie mniejsze i przybierają inny pokrój. Najlepszym przykładem jest jednak klasyczny dąb białowieski – znacznie potężniejszy od typowych dębów.
Ciekawostki o Puszczy Białowieskiej – symbol Puszczy
Skoro wymieniamy ciekawostki o Puszczy Białowieskiej i jesteśmy przy drzewach, wypada wspomnieć o najważniejszym, stanowiącym symbol Puszczy Białowieskiej. To oczywiście Dąb Jagiełły, liczący sobie ponad 450 lat. Od kilkudziesięciu lat powalony, przyciąga wielu turystów. Według legendy, w jego cieniu miał odpoczywać król Władysław Jagiełło, podczas polowania, o którym wspomniano kilka akapitów wcześniej. Dąb, w istocie mógł pamiętać czasy Jagiełły, jednak najprawdopodobniej był wówczas niewielkim drzewkiem, dlatego trudno spekulować, by schronienia w jego cieniu szukał król wraz ze swoimi kompanami. Warto jednak docenić potencjał turystyczny legendy, która powoduje, że każdego roku do Białowieży ściągają setki turystów, pragnących zobaczyć słynny dąb. Przy okazji, ich uwagę przyciąga wiele innych atrakcji i ciekawostek. Za twórcę legendy uznaje się prof. Jana Jerzego Karpińskiego – wieloletniego dyrektora Białowieskiego Parku Narodowego.
Ciekawostki o Puszczy Białowieskiej – zwierzęta
Z liczącej blisko 60 gatunków rodziny ssaków, występujących w Puszczy Białowieskiej, najliczniejsze są gryzonie i nietoperze. Przedstawicielami tej pierwszej grupy są m.in.: nornica ruda, mysz leśna, popielica. Największe ssaki kopytne, takie jak: żubr, łoś, jeleń, sarna, są w mniejszości, choć zdecydowanie bardziej rzucają się w oczy. Niestety, na skutek wielowiekowej działalności człowieka, wiele gatunków zwierząt zniknęło z tego terenu całkowicie. Na skutek kłusownictwa, tępienia zwierząt oraz polowań, zniszczona została populacja m.in. niedźwiedzi i żbików. Niestety, w Puszczy Białowieskiej wybito swego czasu także wszystkie żubry. Dopiero reintrodukcja, czyli sztuczne wprowadzenie żubra na te tereny, pozwoliła na odbudowanie populacji tych potężnych zwierząt. Symbol Puszczy Białowieskiej wrócił do swojego domu, w którym żył przez stulecia. Obecnie Puszcza Białowieska stanowi największe naturalne skupisko żubrów na świecie.
Wilki w Puszczy Białowieskiej
W Puszczy Białowieskiej, po stronie polskiej żyje ok. 18-21 wilków. Ich zagęszczenie ocenia się na 3-4 osobniki na 100 km2. Tak niewielka liczba wilków to skutek wieloletniego tępienia tego gatunku, nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Obecnie wilki są pod całkowitą ochroną. Na terenie puszczy żyją one w 4 watahach. Po stronie białoruskiej może być ich jeszcze mniej.
Ciekawostki o Puszczy Białowieskiej nie mogłoby obyć się bez informacji pogodowych. Puszcza Białowieska leży w strefie klimatu umiarkowanego, stosunkowo chłodnego. Najniższa temperatura odnotowana została w 1950 roku. Termometry pokazały wówczas -38C. Do dziś, jest to niepobity rekord zimna w puszczy.
Pierwsza straż do pilnowania dostępu do puszczy, została powołana już w XV wieku. Przez długi czas, Puszcza Białowieska zaliczana była do dóbr królewskich i nikt, poza dworem władcy nie miał prawa korzystać z jej zasobów. Zmieniły to przywileje dla szlachty i duchowieństwa, pozwalające na tzw. „wchody” do lasu i jego eksploatowanie, w ściśle określonych granicach.