Modliszki (owady)

Obecnie panuje duża moda na hodowanie egzotycznych owadów i dużych pająków w warunkach domowych. Nie jest to skomplikowane, a dostarcza wielkiej satysfakcji z możliwości obserwowania ich życia. Bardzo pasjonujące są przy tym różne gatunki modliszek. Tylko czym i jak je karmić? Interesują Cię owady? Masz zamiar hodować jedne z najciekawszych, modliszki (owady)? Sprawdź ile żyją modliszki, czy modliszki gryzą, modliszki rodzaje.

Modliszki owady systematyka i pochodzenie.

Modliszki (Mantodea) to cały rząd owadów z podgromady uskrzydlone (Pterygota). Swoją nazwę rzędu Mantodea, modliszki zawdzięczają pozycji modlitewnej, jaką przybierają. Najliczniej te owady występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej na różnych kontynentach. Najbliższymi krewnymi modliszek są termity i karaluchy (Blattodea), które należą do nadrzędu Dictyoptera. Wczesne cywilizacje, jak np. starożytna Grecja, Egipt i Asyria, uważały modliszki za stworzenia o nadprzyrodzonych mocach.

Aktualnie modliszki lub podobne odwzorowania można spotkać w filmach i kreskówkach. Zwykle odnoszą się do kobiety w stypie femme fatale, bo agresywnie polują, a samice mogą zjadać samce po kopulacji. Modliszki (owady) obok patyczaków należą obecnie do owadów najczęściej trzymanych jako zwierzęta domowe. Interesują Cię owady? Masz zamiar hodować modliszki?

Sprawdź więc ile żyją modliszki, czy modliszki gryzą, modliszki rodzaje i inne ważne informacje. Poznaj arcyciekawe życie modliszek!

Modliszki owady wygląd morfologiczny.

Modliszki to owady o długim i wąskim ciele, z dużymi drapieżnymi przednimi nogami, działającymi jak scyzoryk. Odnóża te zostały ewolucyjnie zmodyfikowane do chwytania zdobyczy. Zginają się więc jak nożyce z długimi, ostrymi kolcami. Kolce te pasują do rowków na przeciwnych częściach nóg, gdy te są złożone. Gdy modliszki złapią jakąś ofiarę, trzymają ja wtedy jak w nożycowych szczypcach. Mają też wydłużoną klatkę piersiową, która działa jak szyja, umożliwiając trójkątnej głowie z dużymi, złożonymi oczami obracanie się prawie dookoła.

owady modliszki

Z modliszkami można pomylić patyczaki, które także są długie i cienkie. Patyczaki nie mają jednak przednich nóg chwytnych. Samice modliszek są na ogół większe, niż samce i mają wyraźnie grubszy brzuch. Niekiedy są też innego koloru. Powszechnie uważa się, że samica modliszki zjada głowę samca podczas kopulacji. Tak naprawdę zdarza się to jednak tylko sporadycznie na wolności, w przeciwieństwie do zdarzeń w niewoli.

Zapewne jest to efekt stresu wywołanego sztucznymi warunkami i bliskością człowieka. Zależnie od gatunku, modliszki mają też różny kolor oraz wielkość i kształt ciała. Może ono być bowiem kształtu i koloru np. zielonego liścia, brązowego patyka, czy bardziej kolorowe. Mają też skrzydła, które u niektórych gat. są bajecznie kolorowe (np. gatunek Creobroter gemmatus). Te kolorowe skrzydła otwierają, gdy chcą nimi przestraszyć potencjalne drapieżniki.

Modliszki owady rozmnażanie.

Po jesiennym kojarzeniu, samice składają liczne jaja w liczbie od kilkudziesięciu do kilkuset, w zależności od gatunku i warunków. Jaja są zlokalizowane w formie tzw. ooteki. Otacza je bowiem spieniona wydzielina, która ułatwia przyczepienie całej ooteki do łodygi rośliny. Szybko potem piana ta twardnieje, przekształcając się w sztywną skrzynkę jajową (ootheca). Osobniki dorosłe umierają kilka tygodni później. Jaja zimują potem w ootece i wiosną wylęgają się z nich miniaturowe wersje dorosłych modliszek.

Nie ma tu postaci odmiennej larwy czy poczwarki, ponieważ rozwój modliszek nie jest złożony, tylko prosty. Chociaż wyklute maleństwa przypominają modliszki dorosłe, to mogą mieć jednak inny kolor lub wzór na ciele. Nie mają też wykształconych skrzydeł, a jedynie ich zawiązki. Nazywa się je nimfami.

Potem w trakcie sezonu wegetacyjnego nimfy przechodzą niepełną metamorfozę. W jej trakcie powiększają się i ostatecznie rozwijają skrzydła, gdy osiągają dorosłość późnym latem lub jesienią.

modliszka owad

Modliszki (owady) ile żyją modliszki?

Modliszki umierają jakiś czas po kopulacji, na koniec lata i jesienią. Zimują tylko ich złożone w międzyczasie jaja. Średnia długość życia samców wynosi przy tym ok. 3 miesiące, a samic 5-10 miesięcy. Różni się to zależnie od gatunku i środowiska życia.

Modliszki owady styl życia i odżywianie.

Modliszki mają skrzydła, ale zwykle są niezdarnymi lotnikami i rzadko latają. Wszystkie są też drapieżne i jedzą praktycznie wszystko, co mogą złapać. Są to muchy, chrząszcze, świerszcze, ćmy, mole, karaczany, czy koniki polne. Większe gatunki modliszek tropikalnych, poza owadami, zjadają również większe zwierzęta, jak jaszczurki, żaby, czy kolibry. Modliszki polują z zasadzki. Siedzą nieruchomo i czekają na ofiary, lub bardzo powoli skradają się z uniesionymi przednimi nogami chwytnymi.

Przednie nogi są gotowe do unieruchomienia każdego owada odpowiedniej wielkości. Mogą chwytać i jeść też inne modliszki, bo są kanibalami. Odruch chwytania u modliszek jest niewiarygodnie szybki, więc zdobycz rzadko może uciec. Po schwytaniu, modliszki szybko zaczynają pożerać unieruchomione zwierzę. Gryzą je kawałek po kawałku żuwaczkami aparatu gębowego (aparat gryzący). Modliszki stanowią z kolei pokarm dla ptaków, pająków, nietoperzy, czy nawet ryb, jeśli wpadną do wody.

Są też najczęściej ubarwione w sposób upodabniający je, kamuflujący do siedliska bytowania (kamuflaż szaro-brązowo-zielony). Niektóre kolorem, ale i kształtem przypominają więc liście lub inne części roślin. Wiele z nich może nieco zmieniać kolor, podobnie jak kameleony, aby jeszcze lepiej dopasować się do otoczenia. Gdy same polują, często kołyszą się tam i z powrotem, naśladując rośliny poruszające się na wietrze.

modliszka jedząca motyla
modliszka jedząca motyla

Modliszki owady znaczenie w ekologii i przyrodzie.

Uważa się je za owady pożyteczne, bo zjadają inne owady. Nie są jednak wcale takie przydatne do walki biologicznej ze szkodnikami. Chwytają bowiem i jedzą wszystko co złapią, a więc i owady zapylające i inne pożyteczne. Nie atakują również tylko konkretnych szkodników, a ich kanibalistyczny charakter ogranicza ich liczbę na danym obszarze. Przez swój niesamowity wygląd są jednak świetnymi ambasadorami owadów i przyrody.

Modliszki owady hodowla.

Hodowla modliszek w prostych warunkach w niewoli od jajka. jest stosunkowo łatwa. Utrzymuje się je podobnie, jak patyczaki. Trudne lub nawet niemożliwe może być jednak doprowadzenie nimf do dojrzałości i uzyskania postaci dorosłych. Naszej modliszki zwyczajnej nie można chwytać, ani zbierać jej jaj, bo znajduje się ona pod ścisłą ochroną.

Można jednak zachęcić je do wejścia do swego ogrodu. Trzeba wtedy ograniczyć stosowanie pestycydów i zapewnić im gęstą roślinność. Natomiast do hodowli w domu trzeba je kupić od hodowców i dostawców na pokazach, zoologicznych targach, czy na Allegro.

Czy modliszki gryzą?

 Modliszki mają aparat gębowy gryzący, ale człowieka nie ugryzą. Ich żuwaczki w tym aparacie gębowym służą bowiem do zjadania ofiar, na które polują. Ugryźć nas mogą tylko pochwycone, w geście samoobrony.

Rodzaje modliszek

 Na świecie żyje ok. 2300 gat. modliszek. W Europie w stanie dzikim bytuje znajdująca się pod ścisłą ochroną, wspomniana modliszka zwyczajna (Mantis religiosa). Jest ona bladozielonego koloru. Samce osiągają długość ciała 40-60 mm, a samice 50-75 mm. Do niedawna te modliszki zamieszkiwały jedynie południowe rejony Polski. Obecne ocieplanie się klimatu spowodowało jednak ich ekspansję dalej na północ. Inne gatunki są bardziej egzotyczne i wymagają określonych warunków hodowli:

modliszka storczykowa
modliszka storczykowa

modliszka storczykowa

pochodzi z lasów deszczowych Azji Środkowo-Wschodniej (Indie, Birma, Malezja, czy Tajlandia). Żyje i poluje wśród storczyków, stąd jej nazwa. Jest do nich mocno upodobniona. W hodowli wymaga temp. 26-30 w dzień i mniejszej o 6 w nocy. Duże samce muszą mieć jednak stałą temp. 20-22 całą dobę. W obu przypadkach musi też być duża wilgotność powietrza (zraszanie ścian terrarium). Samice tego gat. są dwa razy większe od samców i żyją dwa razy dłużej.

modliszka gwinejska Sphodromantis gastrica
modliszka gwinejska Sphodromantis gastrica

modliszka gwinejska

jeden z najpopularniejszych, bo łatwiejszych gatunków hodowlanych, rodem z Afryki Wsch. Ma zmienne ubarwienie z podstawowym kolorem zielonym, przechodzącym czasem w jasnobrązowy. Temp. optymalna 25-28 w dzień i o 4 mniej w nocy, przy wilgotności powietrza 50-60% w dzień i 60-70% nocą. Przejawia wysoki kanibalizm, więc nie zaleca się jej hodowli w stadach.

modliszka diabelska (Idolomantis diabolica)
modliszka diabelska (Idolomantis diabolica) autor zdjęcia KAROLINA H.

modliszka diabelska (Idolomantis diabolica) –

jeden z największych gatunków, dorastający do 8-14 cm. W stanie dzikim żyje w Kenii i Tanzanii. Wielokrotnie zmienia swoje ubarwienie, ma bowiem zdolność do idealnego kamuflażu i upodobniania się do elementów otoczenia (kwiatów, liści, gałęzi). W hodowli znajduje się od kilkunastu lat, ale poleca się ją tylko doświadczonym osobom. Jest bowiem bardzo wrażliwa na temperaturę i wilgotność powietrza. Temp. w terrarium powinna być 30-35 za dnia i o 10 niżej w nocy. Nie może wzrastać ponad 25 i spadać niżej 19. Wilgotność powietrza 40-60% za dnia i 60-80% w nocy.

modliszka oczkowa Creobroter gemmatus
modliszka oczkowa Creobroter gemmatus

modliszka oczkowa (Creobroter gemmatus) –

ma pawie oczka na pierwszej parze skrzydeł. W naturze żyje w lasach tropikalnych Chin i Wietnamu. Nie jest bardzo wymagająca w sztucznej hodowli domowej. Wymaga temp. dziennej 26-30 i nocnej niższej o ok. 5. Wilgotność powietrza ma być 60-80%. Lepiej nie trzymać tego gat. w stadzie, bo jest mocno kanibalistyczny.