Potencjalnych szkodników roślin uprawnych jest bardzo dużo w naszym klimacie i strefie geograficznej. Atakują nie tylko warzywa, ale też drzewa i krzewy w naszych sadach czy ogrodach. Jednym z takich niekiedy dość uciążliwych szkodników owadzich są piłecznice (rodzaj Pristiphora). Mogą żerować na różnych roślinach, zależnie od gatunku.
Masz problem ze szkodnikami na krzewach agrestu i porzeczki? Konieczne przeczytaj więc i jeszcze dziś sprawdź owada piłecznica agrestowa opis zwalczanie. Zobacz też jak tego szkodnika rozpoznać i pozbądź się go absolutnie skutecznie!
Piłecznica agrestowa stanowisko systematyczne.
Piłecznica agrestowa (łac. Pristiphora rufipes) jest zaliczana do rzędu błonkoskrzydłe zwanego też błonkówki (Hymenoptera) i podgromady owady uskrzydlone (Pterygota). W obrębie rzędu błonkówek należy natomiast do podrząd rośliniarki (Symphyta), nadgodzina pilarzowe (Tenthredinoidea) i rodzina pilarzowate (Tenthredinidae).
Piłecznica agrestowa występowanie.
Piłecznica agrestowa (łac. Pristiphora rufipes) to błonkówka występująca m.in. w Europie. W Polsce oraz innych krajach Europy jest jednak notowana tylko lokalnie. Jej pojawy nie są bowiem bardzo ekspansywne. Spotkać ją można wtedy na krzewach porzeczki oraz agrestu w ogrodach i sadach. Piłecznica agrestowa (łac. Pristiphora rufipes) atakuje agrest i porzeczki często jednocześnie z innym szkodnikiem brzęczakiem porzeczkowym (łac. Nematus ribesii).
Larwy obu tych błonkówek zżerają liście obu tych krzewów owocowych. W przypadku omawianej piłecznicy agrestowej na szczęście nie ma to jednak większego znaczenia gospodarczego. Aby tak miało być, larwy piłecznicy musiałyby pojawiać się w wielkich ilościach. Jednak w tak dużym nasileniu gatunek ten występuje sporadycznie.
Piłecznica agrestowa jak ją rozpoznać? Opis wyglądu morfologicznego.
Piłecznica agrestowa (Pristiphora rufipes) w formie imago czyli owada dorosłego osiąga długość około 4,5 – 5,5 mm (od początku głowy do końca odwłoka). Owad dorosły ma wybarwienie ciała w kolorze czarnym z żółto-czarnymi nogami. Na głowie mają 9-członowe, nitkowate czułki oraz parę oczu złożonych i 3 przyoczka. Jeśli poprowadzi się linię prostą tak, by połączyła przednie krawędzie przyoczek bocznych, to przejdzie też przez krawędź tylną przyoczka środkowego, lub tuż za nią.
Przedplecze wyróżnia głęboko wykrojona krawędź tylna. Nie ma też szwów między śródpleczem i śródtułowiem. Tarcza śródtułowia ma też wyraźnie widoczny wyrostek na swym tylnym brzegu. Epimeryty śródtułowia mają brzegi wycięte pośrodku. Natomiast epimery ty zatułowia nie zlewają się z pierwszym tergitem odwłokowym. Tergity odwłoka poniżej przetchlinek są wyokrąglone. Rozpiętość skrzydeł wynosi do 1,5 cm. Na obu parach skrzydeł widać wyraźnie stosunkowo pełne użyłkowanie.
Na ogoleniach trzech par odnóży nie ma ostróg przedwierzchołkowych. Przednia para odnóży ma jednak po dwie ostrogi wierzchołkowe. Na końcu odwłoka u samic występuje piłkowane pokładełko. Składane przez piłecznice agrestowe (Pristiphora rufipes) jaja są natomiast koloru białawego (ecru) i mają wielkość około 1,1 x 0,4 mm.
Owady te składają je wzdłuż brzegów dolnej strony blaszek liściowych porzeczek i agrestów. Wylęgające się z nich larwy piłecznicy agrestowej mają postać walcowatej gąsienicy i dorastają maksymalnie do 10 mm. Larwy są żółto-zielone bez czarnych brodawek na ciele. Mają też szaro-brązową, dobrze rozwiniętą głowę zaopatrzoną w parę czarnych oczek. Odwłok gąsienicowatych larw Pałecznicy (Pristiphora rufipes) jest natomiast złożony aż z 10 segmentów.
Każdy taki segment jest też dodatkowo podzielony bruzdami na 3 do 7 pierścieni. Na spodzie ich odwłoka występuje też 7 par posówek (są to pseudoodnóża, które zanikają po przepoczwarzeniu). Na spodzie przedniej części odwłoka są też 3 pary odnóży faktycznych.
Piłecznica agrestowa zarys biologii.
Formą zimującą są larwy piłecznicy agrestowej (Pristiphora rufipes). Zimują w postaci poczwarek w kokonach, ukrytych bezpiecznie w glebie. Dorosłe błonkówki wykluwają się z nich i pojawiają się dopiero w kwietniu i maju następnego roku po zimie. Jaja o wydłużonym kształcie samice składają na brzegach dolnej strony blaszki liściowej, na których później żerują wyklute z nich larwy.
Później po 2-3 tygodniach żerowania, tłuste gąsienicowe larwy mocują się na krzewach lub schodzą do gleby. Następnie tam budują sobie kokon, w którym się przepoczwarczają. W jednym sezonie wegetacyjnym rozwija się w ten sposób aż do 5 pokoleń tego gatunku szkodnika. W ciągu roku może więc występować maksymalnie do 5 pokoleń.
Poczwarki w kokonach ziemnych z ostatniego 5 pokolenia zimują tak w ziemi. Jak już wspomniano, wyklute z nich pierwsze owady dorosłe pojawiają się wiosną w kwietniu i maju. Natomiast larwy z czterech wcześniejszych letnich pokoleń, przepoczwarczają się nie w ziemi, lecz głównie w koronach krzewów, na których żerowały.
Tylko larwy ostatniego 5 pokolenia robią to w glebie.
Piłecznica agrestowa objawy żerowania.
Gąsienice, czyli larwy piłecznicy agrestowej (Pristiphora rufipes) żerują na blaszkach liściowych. Podczas tego procesu wygryzają w nich nieregularne dziury o różnej wielkości i kształcie. Larwy zjadają tkankę liści, podobnie jak larwy brzęczaka porzeczkowego (łac. Nematus ribesii), wraz z którym zwykle współwystępują.
Przy masowym występowaniu larw piłecznicy agrestowej (Pristiphora rufipes) może nawet dojść do tak zwanego gołożeru. Polega to na tym, że z liści nie pozostaje nic, lub pozostaje jedynie samo ich grubsze użyłkowanie. W efekcie zaatakowane krzewy agrestu i porzeczek mogą wtedy zostać nawet ogołocone z liści.
Tak osłabione rośliny słabo potem plonują i są podatne zimą na przemarzanie. Mogą też całkiem wysychać. Takie masowe pojawy piłecznicy agrestowej (Pristiphora rufipes) wraz z brzęczakiem porzeczkowym (łac. Nematus ribesii) to jednak na szczęście rzadkość.
Piłecznica agrestowa monitorowanie szkodnika i próg zagrożenia.
Mimo, iż masowe pojawy piłecznicy agrestowej (Pristiphora rufipes) są rzadkością, nie należy bagatelizować takiej ewentualności. Konieczny jest więc regularny monitoring. Dotyczy to zarówno ogrodów i działek prowadzonych amatorsko, jak i profesjonalnych sadów owocowych. Monitoring taki należy prowadzić już w maju i w czerwcu.
Sprawdzamy wtedy, czy na krzewach porzeczek i agrestów nie ma widocznych uszkodzeń liści. Szukamy też ewentualnych złożonych tam jaj oraz larw Pałecznicy agrestowej. Próg zagrożenia w przypadku tego niezbyt ekspansywnego szkodnika nie został jednak jak dotąd określony.
Piłecznica agrestowa zwalczanie – terminy i sposoby zwalczania.
Piłecznicę agrestową (Pristiphora rufipes) zwalcza się tymi samymi środkami i metodami, co wspomnianego brzęczaka porzeczkowego (łac. Nematus ribesii). W przypadku piłecznicy agrestowej zazwyczaj nie są jednak potrzebne opryski chemiczne, ponieważ szkodnik ten z reguły wyrządza tylko niewielkie szkody. Jeśli sporadycznie jej pojawy będą bardziej obfite i przez to groźniejsze, zaleca się opryski na początku żerowania larw, tuż przed kwitnieniem lub zaraz po kwitnieniu.
Na zagrożonych plantacjach, opryski trzeba bowiem wtedy robić w początkowym okresie żerowania młodych larw. Jest to konieczne tak wcześnie, aby nie dopuścić do powstania gołożerów. Do zwalczania omawianego owada zaleca się używać dozwolone środki owadobójcze (insektycydy) o działaniu kontaktowym oraz wgłębnym.
Najlepiej też jednak, jeśli będą to preparaty selektywne dla fauny pożytecznej, aby nie zabijać niepotrzebnie równolegle bytujących owadów pożytecznych. Wybrany insektycyd najlepiej zastosować w ilości 500-750 l cieczy użytkowej na ha powierzchni terenu do oprysku.
