Kornik drukarz to gatunek chrząszcza z rodziny kornikowatych. Jego intrygująca nazwa pochodzi od charakterystycznego kształtu żerowiska, które przypomina w dużej mierze druk.
Owad występuje na wielu obszarach Europy i Azji, w tym w Polsce. Larwy korników żerują w łyku drzew. W Polsce najważniejszymi żywicielami korników są świerki pospolite, ale można jest również spotkać w sośnie, jodle, limbie i modrzewiu. Kornik drukarz zasiedla drzewa słabsze, chore, wyniszczone wskutek zanieczyszczenia powietrza czy suszy. Żeruje również na drzewach starszych. Rzadko pojawia się na drzewach zdrowych i młodych.
Kornik drukarz i jego rola w ekosystemach leśnych
Choć kornik jest uporczywym i groźnym szkodnikiem, odgrywa też ważną i pożyteczną rolę w kompleksach leśnych. Usuwa osłabione części roślin i umożliwia poswatanie luk w drzewostanach. Dzięki niemu martwe drzewo staje się siedliskiem dla grzybów czy owadów. Naturalne mechanizmy uniemożliwiają rozwój populacji korników do stanu, w którym miałyby zagrażać lasom. Kornik jest także pokarmem ptaków, na przykład dzięcioła trójpalczastego.
Z reguły w drzewostanach objętych ochroną podejmuje się działania mające na celu utrzymywanie populacji korników w stanie, który nie zagraża drzewom. Podstawową metodą ochronna jest usuwanie z lasów drzew, w których zasiedliły się larwy. Jeżeli drzew nie można usunąć, przeprowadza się korowanie, polegające na usunięciu z drzew kory wraz z kornikami znajdującymi się pod nią.
Stosuje się również zabiegi mające na celu ograniczanie populacji szkodników. W tym celu nie stosuje się środków owadobójczych, a tzw. pułapki feromonowe, które wabiąc syntetycznymi zapachami rozrzedzają populacje do wielkości niezagrażającej kompleksowi leśnemu.
Charakterystyka kornik drukarz
Chrząszcz odznacza się niewielkimi rozmiarami. Dorosły osobnik osiąga maksymalnie 4-5mm. Charakteryzuje się owalnym, walcowatym kształtem. W pełni wykształcony osobnik ma ciemnobrązową barwę, młodsze osobniki wyróżniają się żółtym ubarwieniem. Odwłok owada pokryty jest rdzawym owłosieniem i zawiera 4 kolce na spadach pokryw. Odróżnienie samca od samicy jest niezwykle ciężkie do wykonania ze względu na podobny wygląd. Długość życia to zazwyczaj 2-3 lata. Kornik drukarz odżywia się wyłącznie drewnem.
Występowanie kornika
Kornik drukarz rozsiedlony jest transpalearktcznie. To znaczy, że występuje w całej Europie, niemalże całej Azji oraz północy Afryki. Rozwojowi tego szkodnika sprzyja łagodna zima i ciepłe i suche inne pory roku. Ulubionym miejscem zamieszkania są lasy iglaste, a w szczególności świerkowe.
W Polsce chrząszcz najczęściej jest spotykany na Warmii i Mazurach, czyli na obszarze o dużym poziomie zalesienia.
Dlaczego kornik drukarz jest szkodnikiem?
W naturalnym środowisku kornik nie jest uważany za zagrożenie. Inaczej jest w przypadku lasów gospodarczych, z których pozyskuje się surowiec drzewny do przetwarzania na opał lub produkcji wyrobów z drewna (mebli, konstrukcji budowlanych, podłóg itp.). Tu kornik jest bardzo groźny, ponieważ może zniszczyć niemal całą populację drzew.
Co je kornik drukarz?
Stare, osłabione świerki, rzadziej modrzewie i sosny, to ulubione drzewa, które atakuje kornik drukarz. Dla szkodnika tego szczególnie atrakcyjne żerowiska i miejsca lęgowe stanowią zwały, wyłomy i składowiska nieokorowanego drewna. Pierwsze owady, które zajmują drzewo, wydzielają feromony agregacyjne – substancje zapachowe, wabiące innych przedstawicieli gatunku. Larwy żerują w żywych tkankach przewodzących – łyku, a chrząszcze w korze. Młode osobniki prowadzą żer uzupełniający w okolicy kolebki poczwarkowej, dorosłe zaś żer regeneracyjny podczas zakładania nowych komór godowych.
W lasach gospodarczych stosuje się środki zwalczające korniki.
Objawy inwazji kornika
Pierwszą oznaką wystąpienia szkodnika jest pojawianie się strug żywicy – reakcja obronna zachodzi intensywniej w przypadku silniejszych okazów. Na korze w połowie wysokości drzewa można zauważyć wyloty tuneli, z których w okresie rójki wysypuje się mączka.
Zwalczanie kornika drukarza
Leśnicy wycinają i wywożą drzewa zasiedlone przez Kornika drukarza. Usuwają te drzewa przed odlotem korników, by zabezpieczyć w ten sposób inne drzewa. Zdarza się również, że całkowite pozbycie się szkodnika w ten sposób jest niemożliwe, należy wtedy okorować drzewo i spalić korę. Stosuje się również różnego rodzaju pułapki, w tym pułapki z syntetycznym feromonem agregacyjnym. Do naturalnych wrogów należy dzięcioł jak i grzyby owady drapieżne i warunki atmosferyczne.
Coraz częstszym sposobem na zwalczanie tego arcygroźnego owada są ustawiane w newralgicznych miejscach pułapki wydzielające zapach zwabiający i jednocześnie zabijający kornika. Jest to skuteczny, ale bardzo kosztowny sposób na zapobieganie tym owadom. Ustawienie takiego systemu zwalczającego kosztuje około 300 tysięcy złotych.
