Na Ziemi do dziś przetrwała spora ilość saków kopytnych roślinożernych. Jednym z nich jest bizon amerykański. Który w swojej historii był już niemal na granicy wymarcia. A jednak udało mu się jakoś przetrwać. Konieczne przeczytaj wszystko na temat gatunku bizon amerykański Bison bison. Sprawdź, jak długo i gdzie dokładnie żyje to zwierzę, ile waży oraz jaki ma obecnie status ochronny.
Bizon amerykański (łac. Bison bison) , jest północnoamerykańskim gatunkiem ssaków roślinożernych zaliczanych do rodzaju Bison, podrodziny bawołów (łac. Bovinae), rodziny wołowate (dawniej zwane krętorogie, pustorogie lub pustorożce, łac. Bovidae), rzedu parzystokopytne (łac. Artiodactyla), infragoromady łożyskowce (Placentalia) i podgromady ssaki żyworodne (łac. Theria). Jego obecnie żyjącym krewnym jest żubr europejski (łac. Bison bonasus). Istnieje też krzyżówka bizona z jakiem, zwana yakalo oraz krzyżówka bizona z bydłem domowym, zwana beefalo.
Bizon amerykański – historia i występowanie gatunku.
Bizony Bison bison przemierzały niegdyś całą Amerykę Północną w wielkich stadach. Ich historyczny zasięg sprzed 9000 lat p.n.e. jest opisany, jako wielkie pasmo bogatych użytków zielonych, które ciągnęły się onegdaj od Alaski do Zatoki Meksykańskiej. Na wschód prawie do Atlantyku na niektórych obszarach oraz tak samo daleko na północ w rejonie Nowy Jork i na południe, nawet aż do Florydy. Południowe granice historycznego zasięgu bizona amerykańskiego obejmują północny Meksyk i przyległe obszary w Stanach Zjednoczonych. Udokumentowano to w zapisach archeologicznych i historycznych relacjach z meksykańskich archiwów od 700 r. n.e. do XIX w.
W 2009 r. Genetycznie czysty bizon został ponownie wprowadzony do rezerwatu biosfery Janos w północnym Chihuahua. Bizony obserwowano również w Karolinie Północnej w pobliżu Buffalo Ford nad rzeką Catawba, jednak dopiero w 1750 r. Bizon amerykański został jednak w pewnym momencie uznany za niemal wymarłego, do czego przyczyniły się masowe polowania komercyjne oraz ubój na wielka skalę. Jaki miał miejsce w XIX w., a także zarażanie chorobami bydła. Od sprowadzanego przez Europejczyków bydła domowego.
W XIX w. bizony wybijano jednak celowo, by w ten sposób wywołać masowy głód i wymieranie Indian amerykańskich. Którzy stanowili problem dla ówczesnych białych kolonistów w Ameryce Północnej. Z populacją przekraczającą 60 milionów w końcu XVIII w., gatunek Bison bison spadł więc do zaledwie 541 osobników w 1889 r. Podjęto jednak pewne wysiłki naprawcze, które rozwinęły się szczególnie w połowie XX w., odradzając dzięki temu do ok. 31 tys. tych zwierząt obecnie. Populacje bizona amerykańskiego są przy tym w dużej mierze ograniczone do zaledwie kilku parków narodowych i rezerwatów USA. Występują na prerii oraz w rzadkich, prześwietlonych lasach Ameryki Północnej. Bizon jest obecnie uznany za narodowego ssaka Stanów Zjednoczonych i oficjalny symbol tego wielkiego kraju.
Bizon amerykański – podgatunki.
Opisano dwa podgatunki lub ekotypy bizona amerykańskiego Bison bison: dużego bizona równinnego (Bison bison bison) mającego jednak mniejszy i bardziej zaokrąglony garb, oraz bizona drzewnego/leśnego (Bison bison Athabascae), mającego większy wyższy, kwadratowy w kształcie garb. Zasugerowano też, że bizon równiny powinien być dzielony na podgatunki: bizona równin północnych (B. b. Montanae) i bizona równin południowych (B. b. bison), co w sumie dałoby trzy podgatunki Bison bison. Nie jest to jednak przez wszystkich uznawany podział.
Tak czy inaczej bizon amerykański, podobnie jak lżejszy od niego żubr, jest jednym z największych dzikich gatunków bydła na świecie, przewyższonym tylko przez azjatyckie gaury i dzikie bawoły wodne. Jest najcięższym i drugim najwyższym zachowanym do dzisiaj zwierzęciem lądowym po łosiach w obu Amerykach.
Bizon amerykański – cechy gatunku, wielkość, pokrój, wygląd i masa ciała.
Bizon amerykański (łac. Bison bison) osiąga długość ciała do 2,1-3 m, przy czym długość jego ogona wynosi 0,5-0,6 m, a masa ciała dochodzi do ok. 450-1000 kg. Największy oficjalnie sklasyfikowany osobnik tego gatunku ważył aż 1140 kg. Wysokość w kłębie bizonów amerykańskich dochodzi do 1,6-1,8 m u samic oraz 1,8-2,0 m u samców, przy czym samice są (średnio) mniejsze od samców. Ubarwienie tych zwierząt jest w różnych odcieniach brązowego (u dorosłych osobników zwykle ciemnobrązowe). Młode osobniki są rudawe. Przednia część ciała jest okryta bardzo gęstą sierścią, tworzącą u samców coś w rodzaju ogromnej „peleryny”. Wizualnie stwarza i potęguje to wrażenie ogromnej masywności i dużej wielkości takiego zwierzęcia. Młode nie mają jednak tej ozdoby i narasta ona stopniowo dopiero z wiekiem.
Pożywienie bizona
Pożywienie bizonów amerykańskich stanowią przede wszystkim trawy, a w drugiej kolejności zioła i inne rośliny zielne porastające prerie i lasy.
Rozród
Dojrzałość płciową bizony uzyskują dopiero ok. 3 roku życia. W okresie godowym samce walczą między sobą i tworzą swoje haremy samic. Ciąża po okresie godowym trwa ok. 9 miesięcy. Po tym czasie na świat przychodzi zwykle jeden, rzadziej dwa cielaki, które zaledwie po paru godzinach od porodu. Staja na własne nogi i dołączają wraz z matką do całego stada. Czas karmienia ich mlekiem przez krowy-matki trwa ok. 7-8 miesięcy.
Różnice między bizonami i żubrami.
Dorosłe żubry europejskie powierzchownie są mocno podobne do bizonów. Oba gatunki wykazują jednak szereg różnic fizycznych i behawioralnych. Dorosłe bizony amerykańskie są cięższe i mają krótsze nogi, co czyni je wizualnie nieco krótszymi. Bizony częściej też pasą się i mają nieco inne ustawienie szyi wraz z głową – bardziej w dół. Ciało bizona amerykańskiego jest ponadto mocniej owłosione w przedniej części, choć jego ogon ma mniej włosów na końcu, niż ogon żubra. Rogi żubra kierują się do przodu, czyniąc go bardziej zdolnym do walki przez zazębianie rogów w taki sam sposób, jak robi to bydło domowe, w przeciwieństwie do bizona amerykańskiego, który woli zwykłe szarżowanie bez walki rogami. Bizony amerykańskie są też łatwiejsze do oswojenia, niż żubry europejskie i łatwiej krzyżują się z bydłem domowym.
Bizon amerykański – zachowanie i ekologia.
Bizony żyją w dolinach rzek, na preriach i równinach. Typowe ich siedlisko to murawy otwarte lub półpełne. Także ziemie półpustynne, rzadkie prześwietlone lasy i zarośla. Pasą się zarówno na terenach równinnych, jak i pagórkowatych lub górzystych, gdzie stoki nie są zbyt strome. W Yellowstone Park bizony często można spotkać pasące się na wysokościach powyżej 8000 stóp, a w górach Henry’ego nawet na wysokości 10 000 stóp. Bizony są też gatunkiem sezonowo migrującym między miejscami żerowania w okresie letnim. Przykładowo-w dolinach górskich rejestrowano je podróżujące średnio ok. 2 mile (3,2 km) dziennie. Migracje te zależą od sezonowych zmian w roślinności, wielkości miejsc żerowania, czy też liczby gryzących owadów na danym terenie. Dostępność wody także może stanowić tu czynnik decydujący.
Bizony podążają za pastwiskami jedząc głównie trawy i turzyce. Według badań, na preriach o mieszanej roślinności, trawy i niektóre turzyce stanowią 79-96% ich diety. W obszarach górskich i północnych turzyce są zjadane przez nie przez cały rok. Żubry codziennie piją też wodę lub spożywają śnieg (zimą).
Bizon amerykański – zasięg i populacja.
Pomimo że bizony są najbliższymi krewnymi bydła domowego pochodzącego z Ameryki Północnej i łatwo się oswajają. Nigdy nie zostały udomowione przez rdzennych Amerykanów czyli Indian. Późniejsze próby udomowienia przez Europejczyków przed XX w. również były ograniczone. Bizony mogą skakać na blisko 6 stóp (1,8 m) w pionie i biegać 56-64 km/h, gdy są pobudzone. Ta zwinność i szybkość, w połączeniu z ich dużymi rozmiarami i wagą sprawiają, że stada bizonów są trudne do ograniczenia, ponieważ mogą łatwo uciec lub zniszczyć większość systemów ogrodzeń.
Najbardziej skuteczne systemy obejmują duże, 20-metrowe ogrodzenia wykonane ze spawanej stali i belki zatopione co najmniej 6 stóp lub więcej w betonie. Te systemy ogrodzeń, chociaż są drogie, wymagają za to bardzo niewielkiej konserwacji. Co więcej, dzięki temu, że sekcje ogrodzenia zachodzą na siebie, a obszary trawiaste poza nimi nie są widoczne, uniemożliwia to bizonom próbę dotarcia do nowego zasięgu. Szacuje się w USA, że ok. 500 000 tych zwierząt żyje obecnie na ziemiach prywatnych i ok. 30 000 sztuk na terenach publicznych, w tym w rezerwatach środowiskowych i rządowych. Według IUCN, ok. 15 000 bizonów uważa się za całkowicie dzikie utrzymywane w hodowli na zasadzie wolnego wybiegu.
The Nature Conservancy (TNC) ponownie wprowadziło też bizona do kilkunastu rezerwatów przyrody w całych Stanach Zjednoczonych. W październiku 2016 r. TNC ustanowiło najbardziej wysunięte na wschód stado tych zwierząt w hrabstwie w rezerwacie przyrody Kankakee Sands w Newton County w stanie Indiana. W 2014 r. Plemiona USA i narody kanadyjskie podpisały wspólny traktat, który ma pomóc w przywróceniu bizona także na innych terenach, gdzie występował dawniej. Jest to pierwszy taki dokument podpisany w ciągu prawie 150 lat.
