Znaczenie pszczół

Już Albert Einstein, doskonale zdawał sobie sprawę z tego, jak pożyteczne i niezbędne do zachowania życia na Ziemi są pszczoły. Jego słynny cytat o tym, że jeśli na świecie zabrakłoby pszczół, ludzkości zostałoby jedynie kilka lat życia, jest powtarzany w wielu publikacjach, opisujących znaczenie pszczół w przyrodzie. I trudno się ze słowami tego wybitnego fizyka nie zgodzić. Pszczoły są równie pożyteczne, co – niestety – niedoceniane.

Ich wielka rola, jaką każdego dnia, od setek tysięcy lat nieustannie wykonują, często jest bagatelizowana. Niestety, rozwój cywilizacji, a przede wszystkim stosowanie chemicznych środków ochrony roślin sprawia, że populacja pszczół drastycznie się zmniejsza. Czy rzeczywiście dojdziemy do takiego momentu, w którym słynna przepowiednia Einsteina się ziści? Trudno powiedzieć. Jednak, z całą pewnością byłby to niewyobrażalny krach ekosystemu. Warto poznać znaczenie pszczół w przyrodzie i dla człowieka, by zrozumieć, jak wiele zawdzięczamy tym niewielkim stworzeniom.

Dlaczego pszczoły są tak ważne?

Nic nie oddaje w tak doskonały sposób przydatności pszczół, jak twarde dane liczbowe. Statystyki nasuwają kilka wniosków, z którymi zwyczajnie nie da się polemizować. Tym bardziej, że wszystkie wymienione poniżej liczby stanowią efekt skrupulatnych wyliczeń i badań naukowych. Pszczoły są nam niezbędne, ponieważ zapylają rośliny. Tysiące gatunków roślin, stanowiących pożywienie ludzi i zwierząt.

ZNACZENIE PSZCZÓŁ W PRZYRODZIE I GOSPODARCE

Niech więc przemówi statystyka:

90% wszystkich zasobów żywności na świecie stanowią 82 artykuły spożywcze pochodzenia roślinnego. 77% tych artykułów nigdy nie powstałoby, gdyby nie zapylanie roślin przez pszczoły. Najpopularniejszym zapylaczem roślin jest pszczoła miodna, która zapyla ponad połowę wszystkich roślin „spożywczych”. W prostym przeliczeniu daje to wniosek, że 1/3 ludzkiego pożywienia bezpośrednio zależy od owadów zapylających.

Zapylenie rośliny przez pszczołę lub innego owada zapylającego, znacząco zwiększa jej wydajność. W przypadku niektórych roślin, np. rzepaku, zapylanie przez pszczoły pozwala zwiększyć ilość ziaren o 50%. Rekordowe wzrosty wydajności notuje się przy zapylaniu przez pszczoły ogórków. Dzięki niemu, plon roślinny może wzrosnąć nawet o 80%.

Z punktu widzenia polskiej gospodarki, pszczoły są bezcenne – dzięki nim, wartość plonów wszystkich roślin uprawnych wzrasta o ok. 5 miliardów złotych rocznie, przy czym, kwota ta obejmuje jedynie pola i sady uprawne. Nie wlicza się naturalnie rosnących drzew i krzewów owocowych czy innych roślin.

Z uwagi na zbyt małą ilość pszczół i owadów zapylających, polska gospodarka każdego roku ponosi straty rzędu 2-3 mld złotych.

W polskim rolnictwie uprawia się ponad 50 gatunków roślin owadopylnych.

znaczenie pszczół w przyrodzie

Szacuje się, że aby pokryć zapotrzebowanie na wszystkie rosnące w naszym kraju rośliny owadopylne, potrzeba minimum 2,5 miliona rodzin pszczelich. Aktualnie, ich liczę szacuje się na nieco ponad milion. Skala ta, podobnie jak wszystkie powyższe dan, najlepiej pokazuje znaczenie pszczół w przyrodzie. Pszczoła miodna, jest w naszym kraju najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem owadów zapylających, jednak jej liczebność, od wielu lat jest daleka od zapotrzebowania. Niestety, ludzie sami odpowiadają za drastyczne zmniejszenie populacji pszczół. Zanieczyszczenie powietrza, wywoływanie nie tylko przez stosowanie oprysków i środków ochrony roślin, ale także przez spaliny, smog czy emisję różnego rodzaju związków chemicznych do atmosfery, znacznie ogranicza możliwości przetrwania pszczół. Warto zdawać sobie z tego sprawę, zważywszy na to, jak pożyteczne są pszczoły.

Znaczenie pszczół w przyrodzie

Błędne byłoby rozumowanie, jakoby pszczoły były użyteczne wyłącznie dla ludzi. Często, wydaje nam się, że znaczenie pszczół w przyrodzie ogranicza się wyłącznie do zaspokajania ludzkich potrzeb, co jest nie tylko niezgodne z prawdą, ale także egoistyczne. Bo pszczoły stanowią niezwykle istotny element ekosystemu, a ich rola w środowisku naturalnym jest bardzo rozległa. Pamiętajmy, że pszczoły zapylają nie tylko rośliny, z których korzystają ludzie. Wiele gatunków niejadalnych dla człowieka, stanowi pożywienie dla dzikich zwierząt roślinożernych, które na skutek zniknięcia pszczół, byłyby praktycznie skazane na zagładę. Brak pszczół, to bowiem brak owoców, czyli głównego – obok liści i pędów – pożywienia roślinożerców.

znaczenie pszczół w przyrodzie i dla człowieka

Pszczoły i rośliny – idealna symbioza?

To, w jaki sposób rośliny przyciągają pszczoły, wydaje się być jeszcze bardziej fascynujące. Istotą zapylenia rośliny jest przeniesienie pyłku kwiatowego na zalążek lub znamię słupka. Jednocześnie, pszczoły żywią się pyłkiem kwiatowym, dlatego ta wspaniała symbioza panuje w przyrodzie od zarania dziejów, z korzyścią dla wszystkich. Biorąc pod uwagę fakt, że pszczół jest znacznie mniej niż roślin, te drugie muszą rywalizować między sobą o przyciągniecie uwagi owadów zapylających. Robią to poprzez kwiatostany. Im bardziej pociągający jest dla pszczoły kolor i zapach kwiatów, tym większa szansa na zapylenie. Dorosła pszczoła uwija się jak w ukropie. W słoneczny dzień jest w stanie w ciągu minuty zapylić nawet do 10 kwiatów. Warto też wspomnie, że również pyłek poszczególnych kwiatów, posiada różne właściwości. Niektóre pyłki mają mniejszą, inne większą zawartość cukru. Również zapach pyłku jest istotnym elementem, który decyduje o wyborze danej rośliny przez pszczołę. Pokazuje to, jak doskonały i złożony jest świat roślin i zwierząt.

znaczenie pszczół to pozyskanie miodu

Podsumowanie

Opisując znaczenie pszczół w przyrodzie i gospodarce człowieka, nie sposób nie wspomnieć także o pszczelich wyrobach, które mają niezwykle istotny wpływ na ludzkie życie. Najpopularniejszym z nich jest oczywiście miód, mający zastosowanie w przemyśle spożywczym. Jednak równie istotne są m.in. kit pszczeli, mleczko pszczele, pyłek czy wosk. Są one powszechnie stosowane w przemyśle kosmetycznym i leczniczym.

COMMENTS

Comments are closed.