Wzorzec Konia Fryzyjskiego

Konie fryzyjskie to jedne z najwspanialszych i najpiękniejszych koni na świecie. Cenione są jednak nie tylko ze względu na urodę, ale również dla wspaniałego chodu i wielkiej gracji w ruchu. Choć nie są to konie tanie, warto się nimi zainteresować! Konieczne przeczytaj wszystko na temat wzorzec konia fryzyjskiego (FRYZA). Jeśli chcesz kupić konia, to jeszcze dziś sprawdź wzorzec konia fryzyjskiego.

Cel hodowli

Cel hodowli koni tej rasy, to hodowla dążąca do uzyskania jak najpiękniejszych zwierząt, „z zachowaniem typowych dla tej rasy cech zewnętrznych, przy możliwie jak największym ograniczeniu współczynnika spokrewnienia”. Ponadto, dąży się do tego, by hodowane osobniki zdobywały jak najlepsze osiągnięcia sportowe i były przydatne w jeździectwie, powożeniu oraz jako konie rekreacyjne. Wszelkie wymagane i pożądane cechy tej rasy określa wzorzec konia fryzyjskiego.

Organizacja prowadząca

Koń fryzyjski jest holenderską rasa koni, zarejestrowaną w Królewskim Związku Hodowców Koni w Holandii FPS, który prowadzi dla niej Holenderską Księgę Stadną Rasy. W innych krajach istnieją tylko przedstawicielstwa Związku. Funkcjonują też organizacje odłączone od holenderskiego Związku Hodowlanego FPS, jak np. niemiecki FPZV, ale mają one małe znaczenie. Przynależność do tej rasy potwierdza dokument wydany przez holenderski Związek Hodowlany FPS. Opisuje on konia i potwierdza jego wpis do Ksiąg Stadnych. Najlepsze konie obowiązkowo posiadają przy tym wpis do holenderskiej Księgi Głównej Rasy.

wzorzec konia fryzyjskiego (Fryza)

Nie ma odrębnej Księgi Stadnej dla tej rasy w Polsce. Związek holenderski FPS nie tylko ma patronat nad rasą, ale ustala też wzorzec konia fryzyjskiego. Księga stadna dla rasy fryz (KFPS) została założona w Holandii w 1879 r. Księga stadna dla rasy fryz (KFPS) jest zamknięta i założono ją w Holandii w 1879 r. (tzw. księga- matka, złożona z działów, kategorii i rejestrów). Wpisać do niej można wyłącznie potomstwo po rodzicach też do niej wpisanych. Księga ta obejmuje kategorie: Księga Główna, Księga D (córka), Księgi Pomocnicze I i II. Wpisywane konie dzieli się na te kategorie oraz „ze względu na jakość, jaką prezentują względem celu hodowlanego”.

 

Wzorzec konia fryzyjskiego – opis ogólny

Fryzy są zwierzętami bardzo szlachetnymi i uważanymi za wyjątkowo piękne w wyglądzie (wygląd jest majestatyczny, dzięki wysoko noszonej głowie, pięknej grzywie i długim ogonie oraz perfekcyjnie wyprofilowanym pęcinom), postawie i chodach (płynne i dostojne ruchy z wysoką akcją kończyn). Wzorzec konia fryzyjskiego ustala harmonijną i proporcjonalną budowę ciała tej rasy. Konie te odznaczają się ponadto: średniej wielkości głową, bystrymi i wyrazistymi oczami, czujnie stawianymi uszami, lekko zwróconymi koniuszkami ku sobie, delikatnie wygiętą i stosunkowo wysoko osadzoną (to ważna cecha charakterystyczna u tej rasy koni) oraz mocną szyją o proporcjonalnej długości, dość silnym grzbietem, niezbyt krótkim zadem (nie może być zbyt spadzisty), głęboką klatką piersiową o dobrze, lecz nie za mocno (beczkowato) wysklepionych żebrach, zapewniających właściwą przestrzeń organom wewnętrznym, ukośnie ustawionymi oraz odpowiednio długimi i silnymi łopatkami, mocnymi i dobrze rozwiniętymi kończynami, kopytami dającymi jak najlepszą podstawę (kolejna ważna cecha, decydująca o wysokiej przydatności użytkowej fryzów). Należy też dodać, że najbardziej pożądana maść u tej rasy koni, to maść jednolicie kara. Fryzy wyróżniają się wśród innych ras koni wyjątkowo wielką prezencją, wspaniałymi wysokimi chodami oraz pełnym temperamentem. Są też zawsze chętne do współpracy z ludźmi i mają „nad wyraz szczery charakter”.

rasa koni
fryz

Wysokość w kłębie konia fryzyjskiego

Wzorzec konia fryzyjskiego decyduje, że współczesne konie tej rasy mają ogólnie średnią wysokość w kłębie. Górna granica tej wysokości nie jest jednak wyznaczana. Istotne jest za to, by konie te posiadały harmonijną i jak najbardziej poprawną budowę ciała. Za idealny wzrost dla tej rasy, wzorzec konia fryzyjskiego podaje 160 cm w wieku 3 lat. Ponadto, regulacjami holenderskich ksiąg stadnych fryzów objęty został minimalny wzrost, wynoszący odpowiednio: 150 cm wys. w kłębie dla klaczy stadnych, 155 cm dla klaczy z premią ster, a także 158 cm dla licencjonowanego ogiera.

Głowa i szyja

Głowa ma mieć szlachetny kształt, prosty profil, ewentualnie lekko szczupaczy. Ma też być sucha i wyrazista. Uszy mają być niewielkie i ruchliwe, ich końcówki mają się nieznacznie zwracać ku sobie. Głowa ma się łączyć z szyją w sposób łagodny, umożliwiając swobodę ruchów. Szyja ma być wysoko osadzona, odpowiednio długa, dobrze umięśniona oraz łagodnie wygięta.

wzorzec konia fryzyjskiego głowa i szyja
głowa i szyja fryza

Tułów

Wzorzec konia fryzyjskiego przewiduje, że kłąb u tej rasy ma być dobrze wykształcony, niezbyt płaski i nie ostry. Łopatki mają być długie, mocne i skośnie ustawione w stosunku do grzbietu. Grzbiet ma być dobrze umięśniony i nie za długi (dopuszcza się też wyjątkowo „nieco bardziej miękki grzbiet”). Lędźwie mają być silne i dobrze umięśnione, dosyć szerokie i płynnie przechodzić w zad, który ma być szeroki i dobrze umięśniony, dosyć długi i lekko spadzisty (szczególnie długi i dobrze rozwinięty ma być mięsień pośladkowy). Obfity ogon ma być osadzony nie za nisko.

Klatka piersiowa

Wzorzec konia fryzyjskiego wymaga, by klatka piersiowa nie była ani wąska ani zbyt szeroka. Żebra mają być stosunkowo długie i dobrze wysklepione, aby organom wewnętrznym jamy ciała mogły w pełni zapewnić odpowiednią przestrzeń do normalnego funkcjonowania (np. płuca, serce, układ pokarmowy). Klatka piersiowa nie może jednak przybierać zbyt obszernego kształtu beczkowatego. Znajdujący się za klatką piersiową brzuch powinien posiadać o wystarczającą pojemność. Nie może być jednak zbyt wysklepiony czy obwisły.

koń fryzyjski

Kończyny

Konie fryzyjskie musza posiadać poprawną postawę. Pomiędzy przednimi nogami musi być zachowany odstęp na jedno kopyto. Na widoku z boku, przednie nogi fryza muszą być ustawione „pionowo do stawu pęcinowego, nachylonego do podłoża pod kątem 45 stopni”. Przedramię ma mieć właściwą długość. Śródstopie nie powinno być za długie. Tylne nogi mają być proste na widoku od tyłu, a także właściwie ustawione na widoku z boku. Muszą też posiadać mocną budowę. Śródstopie tylnych nóg może być dłuższe. Także uda mają być długie, do tego dobrze umięśnione. Staw skokowy ustawiony pod kątem 150 stopni, pęciny tylne pod kątem 55 stopni do podłoża. Wszystkie stawy nóg fryza muszą być „dobrze wykształcone, suche i wytrzymałe”.

 

Wzorzec rasy koń fryzyjski – ruch i chody

Wzorzec konia fryzyjskiego szczególnie mocno preferuje chody i ruch koni tej rasy. Cecha ta mono je wyróżnia na tle innych ras. Zgodnie z tymi wymaganiami, konie fryzyjskie mają posiadać mocną ekspresję ruchu i akcję kończyn, oraz mocno zaznaczoną pracę zadu. Ich chód jest bardzo charakterystyczny, ponieważ polega na tzw. ruchu „z nadgarstka” i wybitnej akcji tylnych nóg. Czasem spotykany jest też tzw. „koguci chód”, jednak może to dotyczyć tylko fryzów starego typu. Szczegółowe przepisy holenderskiego Związku Hodowlanego FPS obejmują też chody fryzów, zakładając, że:

stęp ma być prosty, sprężysty i zamaszysty, z długim wykrokiem, z ugięciem w stawie nadgarstkowym, a także o dobrej akcji kończyn zadnich, które mają „wkraczać głęboko pod kłodę”;

kłus ma być dostojny, lekki, posuwisty i zamaszysty, z dobrą akcją kończyn zadnich i „z momentem zawieszenia nad ziemią”;

galop ma być harmonijny i rytmiczny, z dobrą akcją zadu, określany też, jako tzw. galop okrągły.

wzorzec koń fryzyjski chód

Koń fryzyjski umaszczenie

Konie fryzyjskie powinny mieć maść karą bez odmian. Dopuszcza się tylko drobne skupiska białych włosów na głowie. Najbardziej preferuje sie maść jednolicie karą, tzw. „jet Black”. Wyróżnia się też smoliście czarną „coal Black” oraz karą płowiejącą „brown-black” (dopuszczalna u ogierów z licencją, za to nie jest wadą u klaczy i wałachów). Konie o innej barwie nie mogą być wpisywane do ksiąg. Od 1998 r. ogierów z recesywnym genem maści kasztanowatej (e) nie dopuszcza się już do rozrodu. Klacze kryte takimi ogierami musiałyby mieć wykluczenie posiadania wspomnianego genu (e). Inaczej rodziłyby źrebięta o niepożądanej maści kasztanowatej (powoduje to kojarzenie ze sobą dwóch osobników ze stwierdzonym recesywnym genem maści kasztanowatej).

 

Wady dyskwalifikujące

Wzorzec konia fryzyjskiego przewiduje następujące wady, których posiadanie powoduje, ze koni takich nie można wpisywać do holenderskiej Księgi Głównej Rasy: zbyt mały wzrost (poniżej 150 cm wys. w kłębie), duże wady w budowie kończyn (m.in. trwały przykurcz kończyn tylnych, szpat), mniejsze wady w budowie kończyn (m.in. lekki przykurcz kończyn, trwałe kulawizny, zesztywnienie stawów), deformacje w budowie pyska, odmiany i białe kępki włosów w niedozwolonych miejscach. Niewątpliwą wadą są też niektóre wady dziedziczne. Klacze mogące je powielać nie powinny być używane do rozrodu. Konie posiadające choćby tylko jedną z wymienionych tu wad, nie mogą być wpisane do Ksiąg Hodowlanych tej rasy. Nieco inne wytyczne obowiązują tylko osobniki zaliczone do kategorii veulenboek oraz ogiery stb.