Pyton plamisty jest pełnym wdzięku i atrakcyjnym wężem, doskonale nadającym się do hodowli nawet dla początkujących terrarystów. W terrarium oswaja się i jest łagodny. Natomiast w naturze potrafi być bardzo szybki, zwinny i silny. Gatunek ten posiada wspaniałe cechy dużego pytona, choć ma niepozorne ciało małego wężyka. Konieczne przeczytaj informacje na temat pyton plamisty Antaresia maculosa. Jeszcze dziś sprawdź jak wyglądają najmniejsze pytony świata.
Pyton plamisty (łac. Antaresia maculosa, opisany po raz pierwszy przez Petersa w 1873 r.) należy do rodzaju Antaresia złożonego w sumie tylko z 4 gatunków węży: opisywany Antaresia maculosa, a także pyton Childrena Antaresia childreni, pyton malutki Antaresia perthensis, pyton Stimsona Antaresia stimsoni. Wszystkie te gatunki są najmniejszymi współcześnie żyjącymi pytonami na świecie. Największym z nich wszystkich jest właśnie opisywany pyton plamisty. Gatunek ten należy ponadto do rodziny pytonów (łac. Pythonidae), infrarzędu Alethinophidia, podrzędu węży (łac. Serpentes) oraz rzędu gadów łuskonośnych (łac. Squamata). Wspomnieć należy, że na półwyspie Cape York żyje odrębna i bardzo różniąca się ubarwieniem populacja tego gat. – tzw. pytony „blond chase”. Pewne grono herpetologiczne stara się od lat, aby węże te uznano za osobny podgatunek, dla którego proponuje się nazwę Antaresia maculosa brentonoloughlini. Charakterystyczna cecha tej populacji to o wiele jaśniejsze, kontrastowe ubarwienie (wyraźne czekoladowe łaty na żółtawym tle).
Pyton plamisty środowisko życia
Głównym obszarem występowania omawianego gatunku Antaresia maculosa są tereny całej północno-wschodniej Australii, ciągnące się od Półwyspu Cape York na północy, poprzez wschodnią część obszaru Queensland (także wysp leżących u jego wybrzeży), aż po północne krańce Nowej Południowej Walii. Pytony te można jednak obecnie spotkać niemal w całej Australii. Typowy biotop Antaresia maculosa to bardzo zróżnicowane środowisko. Pytony te lubią bowiem zarówno trawiaste równiny, jak i wszelkie tereny leśne. Najbardziej preferują jednak, aby w pobliżu znajdowały się jaskinie i skaliste wzgórza (np. australijskie terytorium Antaresia). Pomimo tego, że pyton plamisty jest gadem typowo naziemnym, to jednak potrafi bardzo dobrze się wspinać i docierać nawet do miejsc niedostępnych dla innych gadów. W dzień węże te chronią się natomiast przed upalnym australijskim słońcem w szczelinach skalnych, jaskiniach, jamach i norach. Dopiero nocą staje się aktywny i wtedy wyrusza na łowy.
Pyton plamisty opis
Pyton plamisty jest jak wspomniano jednym z najmniejszych pytonów świata. Może dorastać do rozmiarów 80-140 cm, przeciętnie pytony te mają jednak 100-120 cm długości, przy masie ciała ok. 1 kg. Samce są przy tym mniejsze i smuklejsze od samic. Posiadają do tego dłuższe pazurki odbytowe. Ogólnie pytony te bez względu na płeć, mają smukłą budowę ciała w porównaniu z innymi gatunkami węży z tej rodziny (Pythonidae).
Posiadają ponadto niedużą i wyraźnie oddzieloną od tułowia głowę, która jest pokryta z wierzchu stosunkowo dużymi łuskami. Ich pysk zaopatrzony jest w doskonale rozwinięte jamki termiczne, dzięki którym pytony te są w stanie wykrywać wokół siebie nawet najmniejsze wahania temperatury, świadczące o obecności drapieżników i/lub ofiar. Lśniące i gładkie łuski pokrywające całe ciało tych węży mają nieregularny wzór, złożony z ciemnych łat ułożonych pasami wzdłuż całego tułowia. Łaty te czasem tworzą na skórze zygzak. Z kolei tło u większości osobników tego gat. jest na skórze szarawe, a tylko u populacji z półwyspu Cape York – żółtawe.
Młode osobniki gat. Antaresia maculosa różnią się znacznie ubarwieniem od pytonów dorosłych, przez co często bywają mylone z młodymi osobnikami należącymi do gatunku A. childreni. Naq dzień dzisiejszy herpetolodzy wyróżniają kilka odmian barwnych pytona plamistego, w tym np.: albino, granite, czy patternless. W naturze węże te żyją ok. kilkanaście lat. Jednak w hodowli terrorystycznej, przy zapewnieniu im optymalnych warunków utrzymania, żywienia i rozrodu mogą dożywać nawet i ponad 20 lat.
Pożywienie pytona plamistego
Pyton plamisty w środowisku naturalnym żywi się lokalnymi małymi ssakami, ptakami, gadami, i płazami. Sporą część diety tych węży stanowią też nietoperze, które w trakcie wieczornych wylotów i powrotów przed świtem do jaskiń, stanowią dosyć łatwy łup dla tych doskonałych, nocnych łowców. Z kolei w warunkach hodowlanych, utrzymywane w terrarium pytony plamiste należy żywić głównie myszami i szczurami. Kupując do hodowli Antaresia maculosa trzeba wiedzieć, że osobniki młode odmawiają czasem pobierania pokarmu, co dla początkujących i niewprawionych terrorystów może stanowić duży problem. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zakupienie osobnika, który będzie już stosunkowo dobrze oswojony i nauczony pobierania pokarmu. Aby pytony te samodzielnie rozkarmić, niedawno wyklutym maluchom na początku należy co 5-7 dni podawać mysie oseski i stopniowo zwiększać wielkość takiego mysiego posiłku wraz ze wzrostem węża. Natomiast dorosłe pytony plamiste powinny jeść ok. 100 gramowe szczury lub taką ilość myszy w gramach, podawane w odstępach co 10-14 dni.
Hodowla pytona plamistego w terrarium
Ponieważ pyton plamisty występuje w wielu odmiennych biomach, jest dzięki temu odporny na błędy hodowlane. Nie wymaga też dużych zbiorników (terrariów) oraz pobiera stosunkowo małe ilości pokarmu, w porównaniu z innymi gat. wężów. Młode osobniki są jednak często dosyć nerwowe i płochliwe. Nie należy się jednak tym martwić, ponieważ z wiekiem łagodnieją i robią się spokojne do ludzi. W porze żerowania i przy karmieniu są natomiast bardzo aktywne, co czyni je ciekawymi i atrakcyjnymi obiektami obserwacji. Hodowla pytona plamistego w terrarium na pewno dostarczy satysfakcji zarówno początkującym, jak i nawet bardzo zaawansowanym terrarystom. Dla dorosłego osobnika najlepiej przeznaczyć terrarium mające gabaryty wielkościowe 90x60x40 cm (dł. x szer. x wys.). Taki pojemnik będzie w pełni wystarczający.
Specjaliści uważają, że również chów w tzw. „rack systemach” także zdaje egzamin. Natomiast osobniki młode należy utrzymywać w terrariach o wymiarach 40x20x20 cm. Niezbędne jest przy tym stworzenie im w środku licznych kryjówek, ponieważ pytony te za młodu są często bardzo płochliwe i przez to podatne na stres, co może w efekcie powodować u nich odmowę przyjmowania pokarmu. Najlepszym podłożem w terrarium będzie torf, jak i zwykłe trociny, a nawet gazety czy ręczniki papierowe. Wystrój efektownie jest ozdobić korzeniami i gałęziami, można też rozmieścić jakieś skałki. Umożliwi to wężowi wspinaczki, będzie też pomocne przy zrzucaniu, co jakiś czas wierzchniej warstwy skóry, czyli naskórka. Zjawisko to u węży nazywa się linieniem (łac. antaresia).
W środku powinno też znaleźć się nieduże naczynie z wodą, które utrzyma odpowiednią wilgotność powietrza oraz spełni dla węża rolę basenu do kąpieli. Jeśli chodzi natomiast o parametry środowiskowe, jakie powinny panować w terrarium, to Antaresia maculosa wymaga, by: oświetlenie trwało przez 14 godzin dziennie, temperatura wynosiła ok. 26°C w najchłodniejszym miejscu terrarium, do 32°C w jego najcieplejszej części, z kolei wilgotność powinna być na poziomie ok.60%.
Pyton plamisty rozmnażanie
Rozród pytona plamistego jest prosty, więc uzyskanie potomstwa w niewoli nie stanowi większego problemu. W tym celu należy jesienią rozdzielić samca i samicę i na okres ok. 2 miesięcy stopniowo obniżać im temperaturę w zbiornikach, aż do 29°C w najcieplejszym punkcie i 24°C w najchłodniejszym, przy nocnych spadkach temp. do 21°C. Do tego trzeba też skrócić im stopniowo dzień czyli naświetlanie do 9 godzin oraz ograniczyć ilość podawanego pokarmu. Potem kilka dni po zakończeniu okresu odpoczynku zimowego, należy ponownie połączyć samca i samicę ze sobą w jednym terrarium. W tym czasie powinny one odbywać dosyć częste, regularnie następujące po sobie kopulacje. Wężom nie wolno w tym czasie przeszkadzać i niepokoić ich. Kopulacje są stosunkowo długie i trwają od kilku, do nawet kilkunastu godzin. Parę rozdziela się dopiero wtedy, gdy samiec wyraźnie przestanie interesować się samicą. Parę rozdziela się jednak tylko na kilka dni potem ponownie łączy.
Należy tak postępować aż do zaistnienia owulacji u samicy. Bardzo doświadczeni hodowcy w ogóle nie wychładzają tych węży przed łączeniem w pary i również odnoszą rozrodczy sukces hodowlany. Od momentu owulacji i zapłodnienia do zniesienia jaj powinno upłynąć ok. 20-25 dni. Samica składa przy tym zwykle średnio ok. 10-14 małych jaj (notuje się niekiedy również przypadki zniosów do 19 jaj), wielkości ok. 1,5×3,5 cm. Po czym owija się wokół nich i inkubuje je ciepłotą własnego ciała aż do momentu rozpoczęcia klucia młodych.
W hodowli terraryjnej samicę można jednak ostrożnie zdjąć z takiego jajowego kopca, a same jaja wybrać i inkubować je w sposób sztuczny (w inkubatorze). Taka sztuczna inkubacja powinna przebiegać w temp. 30-31,5°C oraz wilgotności ok. 90%. Proces ten u Antaresia maculosa trwa 44-52 dni, na koniec których rozpoczyna się klucie małych wężyków, które ważą tylko 7-9 g i mają 20 cm długości. Maleństwa rosną jednak szybko i już po niecałym tygodniu przechodzą pierwszą wylinkę oraz zaczynają polować.