Świadomość społeczna odnośnie zwierząt zmienia się w ostatnich latach bardzo dynamicznie. Moda na futra i znaczenie przemysłu futrzarskiego ulegają przez to coraz większej marginalizacji. Piękno zwierząt futerkowych wolimy już podziwiać nie w formie ubrań, lecz na żywo w ich naturalnym dzikim środowisku.
Niektóre zwierzęta futerkowe są też hodowane hobbystycznie w domach. Jakie są gatunki zwierząt futerkowych? Chcesz wiedzieć, czy nadal w Europie zabija się zwierzęta dla ich futra? Konieczne przeczytaj więc i sprawdź jakie są domowe i dzikie zwierzęta futerkowe.
Dzikie zwierzęta futerkowe – co to za zwierzęta?
Zwierzęta futerkowe to ssaki hodowlane lub dzikie z gatunków wyróżniających się pięknym puszystym i delikatnym futrem. Zalicza się tu łącznie ok. 170 gat. zwierząt. Wśród nich są m.in. sobole, wydry, lisy, szynszyle, króliki i zające, jenoty, bobry, nutrie, susły czy foki. Futra pozyskuje się nawet z takich zwierząt, jak kangury, małpy, koty i psy. Dawniej futra pozyskiwane były z polowań. Z reguły futro było wtedy też jedynym celem polowania. Mięso i inne składniki nie były używane.
Łowiectwo i handel futrami były ważnymi czynnikami rozwoju Ameryki Północnej, Kanady czy Syberii. Obecnie jednak prym wiodą fermy futrzarskie. Większość, szczególnie dzikich zwierząt futerkowych, jest przy tym utrzymywana głównie w celu produkcji surowca dla przemysłu futrzarskiego.
Niektóre są cenne również dla przemysłu mięsnego i włókienniczego (np. owce, króliki, kozy). Warto też wiedzieć, że futra zwierząt żyjących na wolności są delikatniejsze i doskonalsze od futer zwierząt hodowlanych. Zasoby populacji dzikich zwierząt futerkowych stały się jednak przełowione i zagrożone ginięciem. Zapoczątkowało to więc chów i hodowlę tych zwierząt w niewoli (fermy futrzarskie).
Zaczęto je krzyżować dla ciekawszych, niespotykanych w naturze kolorów futer. Przykładowo, w 1893 r. uzyskano w Kanadzie srebrzystą odmianę lisa. Od 1923 r. na futra hoduje się również szynszyle.
Spadek mody na futra naturalne.
Zwierzęta zaczęto obecnie postrzegać inaczej, nie jako przedmiot wykorzystania, lecz czujące żywe istoty. Wykorzystywanie ich skór i futer do produkcji odzieży stało się krytykowane i potępiane przez obrońców środowiska naturalnego. Często wiąże się to również z niehumanitarnymi warunkami ich hodowli i okrutnymi metodami uśmiercania. Zwierzęta futerkowe przestają być więc obecnie traktowane jako surowiec dla przemysłu futrzarskiego.
Sam przemysł futrzarski przechodzi zaś na szycie futer sztucznych. Coraz więcej państw w Europie zakazuje hodowli zwierząt futerkowych i dostarczania skór naturalnych. Nie ma za to przeciwwskazań odnośnie hobbystycznej hodowli takich zwierzaków w warunkach domowych. Jeszcze nie tak dawno było to nie do pomyślenia.
Lecz teraz stało się wręcz modne, by trzymać w domu fretki, szynszyle i inne futerkowe zwierzaki, jak psy czy koty. To bardzo dobry pomysł szczególnie dla tych osób, które nie mają czasu na bardziej absorbującą opiekę nad wymagającym zwierzakiem. Nie trzeba też wyprowadzać ich na długie spacery. W zamian te sympatyczne futrzaki okazują spore przywiązanie.
Dzikie zwierzęta futerkowe w Polsce.
Według polskiego ustawodawstwa prawnego, do zwierząt futerkowych zaliczane są następujące gatunki: jenot (Nyctereutes procyonoides), królik europejski (Oryctolagus cuniculus), lis polarny (Alopex lagopus), lis pospolity (Vulpes vulpes), norka amerykańska (Neovison vison syn. Mustela vison), nutria (Myocastor coypus), szynszyla mała (Chinchilla lanigera), tchórz zwyczajny (Mustela putorius). W większości jak widać są to dzikie zwierzęta futerkowe, choć ogólnie zw3ierzęta futerkowe dzieli się na dzikie i domowe. Poniżej zamieściliśmy krótkie opisy niektórych z nich.
Zwierzęta futerkowe domowe.
Domowe zwierzęta futerkowe mogą dostarczyć swym właścicielom sporo prawdziwej frajdy. Obserwacja ich zachowań, wymagań i zwyczajów ma również olbrzymie walory edukacyjne. Ogólnie zatem ich hodowla jest pasjonującym doświadczeniem.
szynszyla mała –
sympatyczne zwierzaki pochodzące z wyżynnych obszarów południowoamerykańskiego Chile. Mają zwykle szare, szaro-czarne lub beżowe umaszczenie z domieszką koloru białego na podbrzuszu. Mają też duże czarne oczy i okrągłe uszka. Są przy tym bardzo ruchliwe i towarzyskie. Najlepiej zapewnić im duża klatkę i trzymać w niej minimum dwa osobniki. Szynszyle mają bowiem mocno rozwinięty instynkt stadny i potrzebują towarzystwa innych osobników.
królik domowy –
są to najczęściej hodowane domowe zwierzęta futerkowe. Często są też trzymane w domach, jako zwierzaki do towarzystwa. Ludzi raduje głównie ich radosne, towarzyskie usposobienie, ufność, łagodność i delikatność. Króliki są do tego wyhodowane w postaci wielu różnych ras i form barwnych futra. Ich utrzymanie i wychowanie nie tworzy trudności.
Warto jednak pamiętać, że te sympatyczne roślinożerne zwierzaki mają tendencję do tycia. Trzeba je więc karmić ściśle wedle wymogów wieku, płci i rasy. Królika domowego wyhodowano z dzikiego królika europejskiego.
kawia domowa –
to również bardzo popularne zwierzęta futerkowe, znane jednak bardziej pod nazwą świnki morskie. Pochodzą z Ameryki Południowej, gdzie żyją dziko i jako zwierzęta hodowlane na futro i mięso. Podobnie jak króliki, kawie też występują w wielu rasach i formach barwnych. W Europie nie trzyma się ich jednak na futra, lecz jako popularne i bardzo lubiane zwierzaki domowe. Mocno się przy tym przywiązują się do swych opiekunów. Zwykle bardzo głośno domagają się też uwagi i pieszczot.
Dzikie zwierzęta futerkowe.
W polskich lasach, na łąkach i polach nie brakuje dzikich zwierząt futerkowych. Trzy najciekawsze i jednocześnie najpopularniejsze gatunki opisaliśmy poniżej.
lis rudy –
to piękne i bardzo puszyste zwierzęta. W stanie dzikim mają rude futra i wywodzą się z Eurazji. Szybko jednak zadomowiły się też w wielu innych częściach świata, w tym w Ameryce Płn., Afryce czy Australii. Lisy mają bowiem bardzo kosmopolityczną naturę oraz przystosowania do najróżniejszych środowisk i warunków klimatycznych.
Są gatunkiem drapieżnym i wszystkożernym. W naturze w ich diecie nie brakuje też chrząszczy i innych owadów, czy roślin. W USA i Kanadzie w stanie dzikim występują też w innych formach barwnych, jak czarno-szary, czarno-rudy itp. Najdalej na północ można spotkać ich gatunek pokrewny lisa polarnego zwanego też piesakiem.
Posiada on futro szare latem i po linieniu całkowicie białe zimą. Jednak najwięcej form barwnych ich futer stworzono w hodowli fermowej dla przemysłu futrzarskiego. Najpopularniejszym jest futro koloru srebrnego i czarno-srebrnego.
królik europejski –
ten dziki królik europejski stał się po udomowieniu królikiem hodowlanym. Dziki pierwowzór często jest też mylony z zającem, który jest jednak innym dzikim gatunkiem. W odróżnieniu od zajęcy, króliki są bardziej krępe i mają krótsze uszy. Są też mniejsze i kopią nory w naturze, czego zające nie robią.
Najczęściej charakteryzują się brązowoszarym lub stalowoszarym ubarwieniem futra. W hodowli futrzarskiej stworzono jednak dużo ich form barwnych, z których najcenniejszą jest rasa Rex. Są też masywniej zbudowane rasy mięsne
norka amerykańska –
ich futra są obok szynszyli najdroższe i najbardziej luksusowe. Te niewielkie ssaki z rodziny łasicowatych pochodzą naturalnie z Ameryki Północnej. Jednak obecnie są też popularne w stanie dzikim w całej Europie i Ameryce Południowej. Sprowadzano je tam do ferm futrzarskich, lecz wiele uciekało i zadomowiło się w naturze.
W Europie genetycznie wyparły z czasem naszą rodzimą norkę europejską. Ich futro jest bardzo miękkie, puszyste i gęste. W naturze ma kolor brązowy. Jednak w hodowli futrzarskiej wytworzono bardzo dużo innych form barwnych, jak np. norki biszkoptowe, pistacjowe, czekoladowe itp.
Te niewielkie zwierzaki mają też sympatyczną aparycję i można je trzymać jako zwierzątka domowe. Trzeba jednak pamiętać, że to nadal agresywny drapieżnik o silnie rozwiniętym instynkcie terytorialnym. Norka może zacząć walczyć nawet z większymi zwierzętami (np. z naszym domowym psem czy kotem)).
Dzikie zwierzęta futerkowe – hodowanie zwierząt futerkowych.
Dzikie zwierzęta futerkowe nie potrzebują tyle uwagi co zwierzęta gospodarskie. Nie jest jednak tak, że mają jedynie minimalne wymagania. Przede wszystkim trzeba znać ich potrzeby i cechy gatunkowe i pamiętać, że to zwierzęta dzikie. Większość z nich potrzebuje sporo ruchu i dużej przestrzeni. Trzymanie cały czas w klatce czy nawet luzem w domu może więc być dla nich i dla nas uciążliwe.
Mogą niszczyć równe przedmioty, meble, firanki. Jako zwierzęta dzikie, mają też doskonały słuch i ludzkie hałasy będą dla nich bardzo stresujące. Ich klatka powinna więc stać daleko od okien, telewizora, radia itp. Sylwestrowe strzały mogą je nawet zabić z powodu zbytniego stresu. W klatce musi być paśnik, poidełko i kołowrotek.
Szynszyle, króliki czy chomiki muszą też mieć schronienie (jamę, tunel, budkę). Nie można też zapomnieć o ich pielęgnacji i regularnym czyszczeniu klatki. Szczególnie wymagające pod tym względem są szynszyle. Trzeba nie tylko regularnie je czesać, ale też zapewnić im kąpiele piaskowe, dla zachowania dobrej kondycji psychicznej. Wymagane są też oczywiście regularne wizyty u lekarza weterynarii.
