Paprocie to od lat bardzo modne rośliny doniczkowe uprawiane w warunkach domowych. Są tak cenione z powodu swoich niezwykle atrakcyjnych w kształcie liści oraz stosunkowo łatwej uprawy. Jedną z takich bardzo pożądanych gatunków paproci jest niekropień klinowaty Adiantum cuneatum. Konieczne przeczytaj co to za roślina adiantum klinowate. Jeszcze dziś zobacz, jak wygląda niekropień klinowaty. Zobacz także jak hodować paproć adiantum w doniczce.
Niekropień klinowaty stanowisko systematyczne
Adiantum klinowate zwane też niekropień klinowaty (łac. Adiantum cuneatum Langsd.), to gatunek paproci należącej do gromady paprotniki (łąc. Pteridophyta), klasy paprocie (łac. Polypodiopsida), rzędu paprotkowce (łac. Polypodiales), rodziny adiantowatych zwanych też orliczkowate oraz rodzaju niekropień, adiantum lub złotowłos (łac. Adiantum).
Gatunki podobne
Rodzaj niekropień Adiantum liczy obecnie ok. 200 gatunków paproci naziemnych i naskalnych. Jako roślina pokojowa niekropień klinowaty nie jest jedynym. Uprawiany w warunkach domowych jest, bowiem również podobny do niego, aczkolwiek nieco trudniejszy w uprawie niekropień właściwy (łac. Adiantum capillus-veneris).
Gatunek ten charakteryzuje się jeszcze bardziej delikatniejszymi liśćmi. Inne znane i uprawiane doniczkowo gatunki rodzaju Adiantum to m.in.:
adiantum właściwe (łac. capillus veneris) – posiada drobne listki o palczastym kształcie, przypominające formą zminimalizowane liście miłorzębu;
adiantum szorstkie zwane też owłosione (łac. hispidulum) – charakteryzujące się sztywnymi ogonkami liściowymi o długości 40 cm oraz wydłużonymi i wąskimi listkami koloru ciemnozielonego;
adiantum stopowate (łac. A. pedatum) – ma wachlarzowate listki osadzone na długich i cienkich, choć sztywnych ogonkach o długości 35-60 cm. Jesienią liski u tego gatunku stają się atrakcyjnie kolorystycznie żółte. Gatunek ten jest wyjątkowo polecany też na rabaty ogrodowe, do obsadzania drzew i krzewów oraz do ogrodowych kompozycji naturalistycznych;
adiantum delikatne (łac. tenerum) – posiada liście wyjątkowo nieco większe, niż u omawianego tu adiantum klinowatego oraz innych znanych gatunków z rodzaju Adiantum. Ogonki liściowe u tego gatunku są koloru czarnego i mają długość ok. 30 cm;
adiantum raddianum – ma drobne, wachlarzowate listki z ciemnobrązowymi, delikatnymi i wiotkimi ogonkami, o długość liści do ok. 50 cm.
Adiantum klinowate pochodzenie i wykorzystanie
Paproć ta pochodzi z wilgotnych lasów Brazylii w Ameryce Południowej. Rośnie tam w stanie dzikim w warunkach naturalnych. Jest ponadto również uprawiana jako bardzo ceniona z powodu atrakcyjnych liści roślina ozdobna. W Polsce niekropień klinowaty jest hodowany głównie jako doniczkowa roślina ozdobna. Bardzo dobrze rośnie przy tym zarówno w domu, jak i w szklarniach. Z powodu wilgociolubności często sadzi się ją dla ozdoby również w terrariach dla gadów i płazów. Latem może rosnąć w ogrodzie, jednak na zimę należy ją zabrać do domu i tu przezimować. Jej bogato ulistnione, delikatne gałązki służą też w kwiaciarniach jako przybranie bukietów kwiatowych (roślina uprawiana też na zieleń ciętą).
Niekropień klinowaty budowa morfologiczna
Adiantum paproć osiąga rozmiary całkowite w granicach 30-60 cm, nie jest więc wielką rośliną i dlatego nadaje się nawet do małych pomieszczeń. Niekropień klinowaty zwany też adiantum klinowate ma w sumie dość delikatny pokrój. Liście tej paproci są przy tym trzy lub cztero-krotnie pierzaste i obsypane małymi, wąskimi i cienkimi listkami o kształcie klinowatym (u różnych gatunków rodzaju Adiantum kształt listków jest różny, nieco inny). Ich kolor jest jasnozielony (tzw. jabłkowo-zielony). Na końcu tych listków, na ich spodniej stronie są poumieszczane (tworzą się) skupiska zarodni. Natomiast wierzchnia strona tych listków jest pokryta maleńkimi brodawkami, dzięki którym padająca woda deszczowa i rosa nie utrzymują się na ich powierzchni, lecz całkowicie i szybko spływają i skapują w dół. Jako paprocie adiantum nie kwitną i rozmnażają się wyłącznie płciowo przez zarodniki oraz wegetatywnie przez podział krzewinki.
Jak pielęgnować Adiantum
Adiantum klinowate przesadzanie i rozmnażanie
Adiantum paproć wymaga przesadzania średnio co dwa lata. Co ciekawe, wykorzystuje się do tego celu przyciasną doniczkę. Dno doniczki należy najpierw wysypać granulatem/kamykami, co ma zapewnić później dobry drenaż. Nie należy również zbyt mocno ugniatać ziemi po przesadzeniu rośliny. Adiantum paproć jest epifitem czyli poroślem. Innymi słowy – żyje rosnąc na innych roślinach, choć zwykle nie jest wcale ich pasożytem. Korzysta jedynie z takiego gatunku jako podpory dla siebie. Natomiast odżywia się samodzielnie. Rozmnażanie najprostszym sposobem to podział całego krzaka przy przesadzaniu, co robimy najlepiej wiosną.
Inne możliwe metody to wysiew zarodników oraz rozmnażanie in vitro. Jednak są one stosowane głównie w cieplarniach i laboratoriach producenckich. Przy rozmnażaniu płciowym należy pamiętać, że paprocie nie zawiązują kwiatów i nasion, dlatego Adiantum w zarodniach tworzy zarodniki, które rozsiewa wiatr. Kiełkują z nich potem nowe paprocie, jeśli trafią na zacieniony, wilgotny i żyzny grunt.
Adiantum klinowate preferencje i stanowisko uprawy
Adiantum paproć lubi stanowiska stale wilgotne i próchnicze, z ziemią luźną oraz lekko kwaśną (o pH 5,5-6,0). Pamiętajmy, że Adiantum to paproć więc nade wszystko potrzebuje dużej wilgotności powietrza (roślina ta może się dobrze rozwijać tylko w atmosferze przesyconej wilgocią). Doniczkę z tą paprocią stawiamy, więc w miejscu częściowo zacienionym lub zacienionym, wilgotnym i z dala od grzejników – dobrze sprawdzi się, więc np. łazienka z oknem. Często jednak rośliny te obsychają i nie pomaga nawet kilkakrotne zraszanie liści w ciągu dnia, gdyż woda zbyt szybko z nich paruje. Dlatego zaleca się trzymać te kwiaty w domowych szklarenkach, oranżeriach, akwariach, czy nawet w dużych, przezroczystych wazonach.
Takie środowisko zatrzymuje wilgoć wokół rośliny. Na dno naczynia warto też wysypać warstwę żwirku i wlać na to nieco wody, by parowała. Doniczka nie może być jednak w niej zanurzona. Co ważne, niekropień klinowaty będzie też dobrze rósł nawet w bardzo ciemnym pokoju, gdzie nie wytrzymują inne rośliny. Należy pamiętać, że paproć ta lubi światło rozproszone. Nie wiele jest tak wytrzymałych na cień roślin doniczkowych. Uwaga jednak, bowiem adiantum paproć to rośliny bardzo wrażliwe na zasolenie, przesuszanie oraz dym tytoniowy!
Adiantum klinowate podlewanie i zraszanie
Niekropień klinowaty w okresie wegetacji należy podlewać obficie, tak, by podłoże stale pozostawało wilgotne. Najlepiej robić to w ten sposób, by podlać roślinę dużą ilością wody, tak, by przeciekła do wysokiej podstawki. Roślina w niej musi chwilę postać, a po 15 minutach wylewamy jej nadmiar przesączony do podstawki. W ten sposób gleba w doniczce dobrze nasączy się wodą. Pamiętajmy jednak, by Adiantum nie stało długo w wodzie, bo takie przelewanie powoduje z kolei gnicie korzeni. Paprocie te wymagają również codziennego zraszania liści z wierzchu. Wynika to ze środowiska pochodzenia tej rośliny, którymi są przecież bardzo wilgotne i ciepłe tropikalne lasy Ameryki Południowej, w których powietrze stale przenika mgła.
Natomiast w naszych mieszkaniach jedynie w deszczowe lata wilgotność powietrza może przekroczyć 60%. Normalnie wilgotność powietrza spada tu natomiast do ok. 40% i niżej. W takich warunkach delikatne listki Adiantum często zasychają. Rośliny te należy wtedy natychmiast spryskać przegotowaną letnią wodą i przestawić w chłodniejsze miejsce. Najlepiej jednak umieścić doniczkę na szerokiej podstawce wysypanej żwirem zalanym wodą i dodatkowo ustawić w pobliżu elektryczny nawilżacz powietrza. Natomiast jeśli roślina już uschnie, to można ją odnowić obcinając całe suche gałęzie i liście oraz dwa razy w tygodniu wstawiać doniczkę do naczynia z wodą na ok. pół godziny, potem odsączyć. Nie zaleca się stosowania nabłyszcza czy roślinnych, gdyż czernieją od nich delikatne listki Adiantum.
Adiantum klinowate nawożenie i przesadzanie
Roślinę tę należy zasilać tylko w okresie wegetacji (nawożenie ogranicza się bowiem tylko do okresu intensywnego wzrostu), używając do tego celu płynny nawóz wieloskładnikowy, jednak bez wapnia – najlepiej specjalną odżywkę do paproci. Chociaż adiantum paproć lubi żyzne podłoże, to jednak trzeba bardzo uważać, by nie przenawozić tych roślin. Dlatego specjaliści zalecają stosowanie nawozu wolnodziałającego. Roślinę trzeba przesadzać dopiero wtedy, gdy pojemnik stanie się dla niej za ciasny. W tym czasie można podzielić cała bryłę krzaka na oddzielne osobniki i porozsadzać je. Nowe doniczki nie mogą być zbyt obszerne. Adiantum lubi nawet małą odrobinę podłoża.
Niekropień klinowaty najczęstsze choroby i szkodniki
Rośliny z trodzaju Adiantum są stosunkowo odporne na choroby. Mogą im jednak obsychać i opadać liski z powodu przesuszania bryły korzeniowej i zbyt suchego powietrza. Bardziej zagrażają im jednak pasożyty takie jak tarczniki i przędziorki. W razie ich inwazji niezbędne jest zakupienie i jak najszybsze zastosowanie odpowiedniego środka ochrony roślin do zwalczania właśnie tych szkodników.