Psy do tępienia szczurów

Szczury i myszy możemy spotkać w wielu różnych miejscach, jednak przede wszystkim w bezpośredniej bliskości naszych domów i obejść. Czy jednak do zwalczana tych szkodników zawsze trzeba używać tylko uśmiercających je mechanicznych łapek lub chemicznych trutek? Masz problem ze szczurami – konieczne przeczytaj wszystko na temat: psy do tępienia szczurów, psy szczurołapy, psy do polowania na szczury, pies do tępienia szczurów.

Zwalczanie szczurów.

Od zarania dziejów ludzkość starała się zwalczać szkodliwe gryzonie. W Europie już w średniowieczu aktywnie zabijano szczury i myszy niszczące uprawy, zboża i żywność, a także roznoszące choroby. Głównym celem zwalczania myszy i szczurów było jednak wtedy zapobieganie epidemiom, ponieważ roznoszona przez szczury w szczególności dżuma uśmiercała całe miliony ludzi. Ludzie nie posiadali wtedy wiedzy medycznej, umożliwiającej poradzenie sobie z takimi zarazami. Nie wiedziano też często skąd w ogóle te pomorowe, straszne choroby się biorą. Mimo to już wtedy dżumę wiązano z gryzoniami, o których tu mowa, a podejrzane były głównie szczury.

Oczywiście potrzeba ograniczania strat w plonach i żywności, też nie była bez znaczenia. Do dzisiaj w niektórych krajach przetrwał jeszcze zawód szczurołapa. Szczurołapami od dawien nazywano ludzi, którzy zawodowo zajmowali się łapaniem i zwalczaniem szczurów. Ludzie ci wykorzystywali do tego celu różne metody mechaniczne (łapki na szczury), chemiczne (trutki na szczury), a także psy do tępienia szczurów, psy szczurołapy, psy do polowania na szczury (pies do tępienia szczurów). Ręczne łapanie szczurów przez ludzi jest, bowiem ryzykowne.

szczur gryzoń szkodnik

Gryzonie te roznoszą często groźne dla życia choroby, którymi mogą łatwo zarażać poprzez ukąszenia i zadrapania. Obecnie w krajach rozwiniętych zawód szczurołapa jest już jednak zawodem ginącym i anachronicznym. Postrzega się go jako coś wstydliwego i związanego z ogólnie pojętym brudem. Do upadku tego zawodu w wielu państwach świata przyczyniło się też odkrycie i wprowadzenie trutek zawierających silnie toksyczne związki talu, strychninę i inne trucizny. Mimo to, w takich biedniejszych i mocno zaludnionych krajach, jak np. Indie, kraje Afryki czy inne państwa tzw. Trzeciego Świata, ludzie parający się zwalczaniem tych uciążliwych i roznoszących choroby gryzoni nadal pracują.

Nazwa „szczurołap” jest obecnie stosowana także do określania:

zwierząt polujących na szczury – np. niektórych rasy psów myśliwskich z grupy terierów i kotów;

specjalnych osłon zakładanych na liny cumownicze statków, mających za zadanie zapobieganie przedostawaniu się szczurów na ich pokład;

Szczurołap” to również tytuł głośnego polskiego filmu dokumentalnego Andrzeja Czarneckiego z 1986 r., w którym autor ten pokazał niesamowitą pracę ostatniego polskiego szczurołapa.

Czy wiesz, że…

O szczurołapach często mówiono, że zamiast zwalczać szczury, hodowali je po kryjomu i wypuszczali, by przysparzać sobie pracy i zwiększać swoje dochody. Nie wiadomo, jednak dzisiaj ile było w tym prawdy, czy to nie były tylko niesprawiedliwe plotki i pomówienia. Wiadomo jednak doskonale, że ludzie szybko wpadli na pomysł, by nie koty, lecz właśnie psy wykorzystać do walki ze szczurami i myszami. Kolebką tego była Anglia, w której wiązano to również z przyniesioną przez legiony starożytnego Rzymu tradycją walk psów z ludźmi i różnymi zwierzętami. Specjalnie wyhodowano, więc sporo ras psów przystosowanych także do walk ze szczurami. Co ciekawe, ten krwiożerczy sport zdelegalizowano dopiero w XIX w., za panowania słynnej królowej Wiktorii. Psy do tępienia szczurów, psy szczurołapy, psy do polowania na szczury (pies do tępienia szczurów) przetrwały jednak do dzisiaj i mają się całkiem dobrze.

pies szczurołap 1823 rok
pies szczurołap 1823 rok

Psy do tępienia szczurów.

Do tego celu zawsze wybierano psy o silnym zacięciu łownym, silne i najlepiej małe lub średniej wielkości. Najpierw w Anglii wyhodowano wiele takich ras psów myśliwskich, które nazwano ogólnie terierami. Teriery obecnie określa się, jako psy myśliwskie typu norowce, polujące jednak także na powierzchni np. do tropienia, jako naganiacze, a nawet posokowce (tropiące postrzałki). Od samego początku teriery wykorzystywano do polowań na dzikie zwierzęta, takie jak: lisy, borsuki, wydry i bobry, dziki. W obejściach i domach teriery zwalczały też szkodniki gryzonie – myszy, szczury, norniki. Obecnie część ras terierów nie pełni już, co prawda funkcji myśliwskich i są to raczej wyłącznie reprezentacyjne pieski do towarzystwa. Mimo wszystko jednak ich instynkt przetrwał i nawet niewinny York będzie miał ochotę pogonić za szczurem lub myszą, by je dopaść i triumfalnie zabić.

Psy do tępienia szczurów – rys historyczny ich powstania.

Przypuszczalnym miejscem powstania psów w typie terierów są wspomniane Wyspy Brytyjskie. Większość obecnych ras i odmian tych psów wywodzi się przy tym od popularnego w dawnej Anglii małego wiejskiego pinczera szorstkowłosego i krótkowłosego. Samo zaś słowo „terier” powstało w języku staro angielskim i jest znane już z XV-wiecznych źródeł pisanych. Opisywano je jako grupę psów zaliczanych do myśliwskich norowców i określano mianem „teroures”. Później w książkach z XVIII w. można odnaleźć bogate opisy takich psów, z użytkowym podziałem ich już na teriery wysokonożne i niskonożne.

Ówczesne teriery krótkonożne z szorstką sierścią wyróżniał większy „upór i odwaga w wypłaszaniu i dławieniu zwierzyny z nor”. Natomiast wysokonożne były dobre szczególnie w nagankach na zwierzynę leśną. Do 1862 r. na wystawach psów w Anglii nie istniała jednak oddzielna klasa dla terierów jak obecnie. Od tego roku zaczęto jednak rozgraniczać teriery na poszczególne rasy. Za teriera rasowego jako pierwszego – foksteriera. W 1878 r. na wystawie w Birmingham po raz pierwszy pokazano odmianę szorstkowłosą foksteriera. Potem wyszczególniono inne rasy terierów, jednak pewne pierwotne rasy wymarły i pozostały po nich jedynie rysunki i zdjęcia – np. terier staroangielski Old English terier, podobny do dzisiejszego teriera walijskiego, ostatniego pokazano na wystawie w 1900 r., czy staroangielski terier biały Old white English terrier, który zaczął zanikać od 1895 r. Na bazie obu tych wymarłych ras terierów stworzono białego bullteriera. Wszystkie angielskie teriery posłużyły zaś do wytworzenia ras terierów w innych krajach świata.

Psy do tępienia szczurów – teriery sekcje i rasy.

Według klasyfikacji FCI (Międzynarodowa Federacja Kynologiczna), teriery zalicza się do odrębnej: grupy III Teriery. W sumie FCI uznała i zalicza tu 34 rasy stanowiące cztery sekcje:

Sekcja 1. Teriery duże (wysokonożne), należą tu rasy: Airedale terrier, foksterier krótkowłosy (Fox Terrier Smooth), foksterier szorstkowłosy (Fox Terrier Wire), niemiecki terrier myśliwski (Deutscher Jagdterrier), border terrier, kerry blue terrier, terrier irlandzki (Irish Terrier), terrier walijski (Welsh terrier), Parson Russell terrier, Manchester terrier, Lakeland terrier, Bedlington terrier, Irish soft coated wheaten terrier, Irish glen of imaal terrier, terrier brazylijski (Terrier Brasileiro);

Sekcja 2. Teriery małe (krótkonożne), należą tu rasy: Cairn terrier, Jack Russell terrier, Norfolk terrier, West Highland white terrier, Norwich terrier, Sealyham terrier, Skye terrier, Dandie Dinmont terrier, terrier szkocki (Scottish Terrier), terrier czeski (Ceský Teriér), terrier australijski, terrier japoński (nihon teria);

Sekcja 3. Teriery w typie bull, należą tu rasy: Amerykański Staffordshire terrier (amstaf), bulterier (Bull Terrier), bulterier miniaturowy (Miniature Bull Terrier), Staffordshire Bull Terrier (staffik), Boston terrier;

Sekcja 4. Teriery miniaturowe, należą tu rasy: English toy terrier, Yorkshire terrier, Australijski silky terrier.

niemiecki terier myśliwski

Obecnie większość ras w grupie terierów pełni wyłącznie funkcje psów do towarzystwa i reprezentacyjne (np. English toy terrier, Yorkshire terrier, Australijski silky terrier z sekcji 4. terierów miniaturowych). Jednak niektóre rasy nadal jak przed wiekami wykorzystuje się w pierwotnych, a więc myśliwskich celach (np. niemiecki terrier myśliwski Jagdterrier, foksteriery, czy Airedale terrier). Wszystkie z terierów, nawet rasy „tapczanowe” uwielbiają jednak gonić i zabijać myszy, a odważniejsze też szczury (psy do polowania na szczury, psy szczurołapy). Terier tybetański i czarny terier rosyjski, mimo nazwy nie należą jednak do grupy III FCI.

Psy do tępienia szczurów – rasa Plummer terrier.

Istnieje też nieuznawana jak dotąd przez FCI rasa Plummer terier. To również pies do tępienia szczurów. Rasę tę stworzono, bowiem właśnie do tępienia szczurów i innych gryzoni, podobnie jak pierwotnie też np. Yorkshire terriery. Rasa ta jest jednak mało znana, bo nieuznawana przez większe kluby kynologiczne na świecie. Jej nazwa pochodzi od hodowcy twórcy tej rasy – dr Davida Briana Plummera.

pies na szczury plummer terrier
plummer terrier

Stworzył on te psy dzięki krzyżówce kilku znanych już ras terierów m.in. Jack Russell terrier, Fox Terrier, Bull Terrier, Fell Terrier oraz rasy Beagle. Ideałem, do którego dążył był jednak głównie Jack Russell Terrier. Ostatecznie okazało się jednak, że wyhodowana rasa to psy większe od wyjściowych przodków, przez co gorzej wykonują zadania łapania gryzoni. Psy do tępienia szczurów i myszy muszą być, bowiem nie tylko wystarczająco zwinne, ale też małe, aby mogły wcisnąć się w zakamarki i nory tych gryzoni.