Jesienne nawożenie roślin

W okresie późnej jesieni na działkach i w ogrodach następuje zbieranie uzyskanych plonów. Po zbiorach należy z kolei posprzątać i przygotować ziemie do następnego sezonu wegetacyjnego. Oczywiście nieodzowne jest w tym czasie jesienne nawożenie roślin. Jakie jednak nawozy użyć wtedy najlepiej? Jak je właściwie dawkować? To podstawowe kwestie agrotechniczne w uprawie roślin. Konieczne przeczytaj wszystko na temat: jesienne nawożenie roślin i jak dawkować nawozy jesienią. Jeszcze dziś poznaj najkorzystniejsze nawozy dla roślin.

Jesienne nawożenie roślin nie jest bezwzględnie wymagane, jednak powszechnie się je zaleca, ponieważ przynosi nieocenione wiele korzyści. Przede wszystkim jesienne nawożenie roślin pozwala uniknąć osłabienia roślin, powodowanego brakiem lub niedostatkiem składników pokarmowych w glebie. Nawożenie jesienią pozwala rozłożyć nawożenie na dwie tury: wiosenną i jesienną. Zapobiega to ewentualnemu wypaleniu roślin wiosną, przy zbyt intensywnym jednorazowym użyciu nawozów w tym czasie. Ponadto, gdy nawieziemy i użyźnimy ziemie jesienią, to w czasie zimy składniki pokarmowe z nawozu będą miały czas przejść bardzo korzystne przemiany biochemiczne. Nawóz zdąży dokładnie rozprowadzić się w glebie i dojdzie również do wypłukania elementów balastowych.

Jesienne nawożenie roślin może być również przeprowadzone przy użyciu tańszych nawozów, które użyte wiosną byłyby nieskuteczne lub nawet szkodliwe dla roślin. Natomiast zastosowane jesienią są nieszkodliwe, za to bardzo pomocne. Kolejny ważny argument pochwalający jesienne nawożenie roślin, to stopniowe zmniejszanie się o tej porze roku intensywności prac pielęgnacyjnych w ogrodzie. Łatwiej można, więc wygospodarować wtedy czas na ten zabieg agrotechniczny. Dzięki temu wiosną będziemy mieli więcej czasu na inne zabiegi czynione wokół roślin.

jesienne nawożenie roślin w sadzie

Jesienne nawożenie roślin w ogrodzie – Czym nawozić jesienią rośliny?

Kwestia czym i jak dawkować nawozy jesienią stanowi ważny problem w uprawie roślin, którego znajomość pozwala uzyskać możliwie największe plony i dobrą wegetację roślin w sezonie. Jakie jednak nawozy dla roślin są w tym czasie najlepsze? Otóż jesień stanowi idealną porę roku szczególnie do nawożenia gleb potasem i fosforem. Zaleca się również stosować wtedy wapnowanie gleb oraz nawożenie obornikiem lub kompostem. Nie należy natomiast stosować jesienią nawożenia azotem, ponieważ niepotrzebnie pobudzi na powrót wegetację i wzrost roślin oraz opóźni i utrudni im wejście w stan normalnego spoczynku zimowego. Ponadto zimą azot i tak zostanie bezproduktywnie wypłukany z gleby i rośliny nie zdążą nawet z niego skorzystać.

Wyjątkowo można natomiast zastosować dawkę azotu w postaci mocznika, ale wyłącznie pod drzewka owocowe. Należy to jednak robić dopiero, gdy rośliny całkiem zakończą już wegetację i wzrost. Główny cel użycia mocznika jesienią to jednak wcale nie dostarczenie azotu, lecz walka z groźną chorobą parchem jabłoni, która dotyka wiele gatunków drzew owocowych. Naczelna zasada zakłada natomiast, że jesienią należy stosować nawozy dla roślin bezazotowe lub tylko ubogie w azot. Dobry przykład takiego naturalnego nawozu bezazotowego stanowi zwyczajny popiół drzewny. Jest on bogaty w niezbędne dla roślin sole mineralne (makro- i mikroelementy), jednak bez azotu, ponieważ ten pierwiastek ucieka do atmosfery w trakcie spalania drewna przy produkcji z niego węgla.

Jak dawkować nawozy jesienią?

Kwestia tego, jak dawkować nawozy jesienią decyduje o jakości wegetacji roślin po zimie. Większość osób w uprawach amatorskich stosuje przy tym nawozy dla roślin po swojemu, czyli intuicyjnie. To jednak nie jest dobre rozwiązanie! Przed ich zastosowaniem najlepiej bowiem pobrać próbki gleby i wykonać badanie jej składu i jakości. Usługi takie wykonują lokalne chemiczno-rolnicze stacje badawcze. Można to również zlecić jakiemuś innemu laboratorium ogrodniczemu (np. w uczelni rolniczej). Zaleca się, aby testy takie robić przynajmniej raz na trzy lata. Nie warto stosować nawozów „na oko” i bez wyczucia. Niesie to ryzyko użycia złych dawek, co może powodować wypalenie roślin, ich zbyt wybujały rozwój i inne niekorzystne dla upraw skutki. Złe nawożenie może też wywoływać objawy wywołane brakiem składników odżywczych w glebie. Natomiast znajomość składu i jakości gleby umożliwia dokładne dopasowanie zarówno rodzaju nawozu, jak i jego właściwego dawkowania.

 

Nawozy dla roślin – jesienne nawożenie potasem (K)

Brak potasu zawsze powoduje hamowanie wzrostu roślin. Ich pędy stają się coraz bardziej cienkie i wiotkie, a na liściach mogą  też pojawiać się przebarwienia. Potasu potrzebują przy tym szczególnie rośliny młode. Potas podany do gleby jesienią, umożliwi później szybsze wejście roślin w okres wegetacyjny wiosną, ponieważ K jest wtedy od razu możliwy do pobrania. Aby należycie uzupełnić braki tego pierwiastka w glebie, jesienne nawożenie roślin powinno być wykonane przy użyciu soli potasowych (sole potasowe siarczanowe i chlorkowe). Sole te są łatwo rozpuszczalne w wodzie i dzięki temu roślinom lepiej je pobrać.

Jeśli na działce lub w ogrodzie mamy jednak cięższe gleby, wtedy jesienią nawozy potasowe stosujemy w całości. Z kolei na gleby lżejsze, jesienią powinno się robić tylko nawożenie częściowe (a więc stosujemy tylko np. 50% całej dawki), a resztę nawozu podaje się wtedy wiosną. Dlaczego? Ponieważ na glebach lekkich jest duża możliwość wypłukiwania potasu przez wody opadowe. Bez względu jednak, jakie mamy gleby i jak będziemy w związku z tym swoje rośliny nawozić, nawóz zawsze należy dobrze wymieszać z glebą.

jesienne nawożenie roślin nawozem sztucznym
jesienny nawóz dla roślin

Nawozy dla roślin – jesienne nawożenie fosforem (P)

Fosfor podobnie jak potas, są jednymi z podstawowych składników odżywczych dla roślin. Jeśli w glebie brak fosforu, wtedy liście roślin zaczynają przebarwiać się na kolor fioletowy lub czerwonawy, a czubki liści stają się brunatne i wygięte do dołu. Jesienne nawożenie roślin dobrze jest robić nawozami fosforowymi takimi jak mączki kostne i fosforytowe oraz superfosforatem. Mączki jako nawozy działają w sposób wolny, przez co są bardzo wydajne (oddziałują nawet przez kilka lat). Można je jednak używać tylko na gleby wilgotne i kwaśne, na reszcie gleb (zasadowe i suche) stają się już bowiem nieefektywne w działaniu. Dla zwiększenia absorpcji P przez rośliny, zaleca się mieszanie nawozu fosforowego z nawozem organicznym, czyli np. z obornikiem lub kompostem. W takim wypadku trzeba też dodatkowo zastosować wiosną nawóz zakwaszający podłoże. W celu zwiększenia przyswajalności nawozów fosforowych przez rośliny, nie wolno jednak stosować ich mieszanek z nawozami wapniowymi!

 

Nawozy dla roślin – jesienne wapnowanie gleb

Jesienne wapnowanie gleby ma dodatkową zaletę, jaką jest podniesienie odczynu pH. Dlatego wapnowanie należy robić na gleby zbyt kwaśne (zakwaszone). Jak dawkować nawozy jesienią w kwestii wapnowania? Otóż jeśli badanie gleby wykaże, że ma ona odczyn obojętny pH = 7 lub wyższy (gleba zasadowa), wtedy wapnowania nie robimy. Dopiero pH niższe niż 7 oznacza, iż gleba jest kwaśna i należy ją wapnować. W polskich warunkach zaleca się przy tym stosowanie nawozów z dodatkiem magnezu (Mg), ponieważ nasze gleby często są ubogie w ten pierwiastek. Takie wskazane nawozy zawierające Mg to dolomit i wapno magnezowe. Jakikolwiek nawóz wapniowy jednak użyjemy, zawsze trzeba do tego pamiętać, aby rozsypywać go na glebę wyłącznie w dni bezwietrzne i najlepiej też bezdeszczowe, mając do tego dobrze zabezpieczone oczy (okulary ochronne).

Uwaga! Samodzielny dobór i stosowanie odpowiednich dawek w/wym. nawozów mineralnych jest bardzo trudne dla ogrodników amatorów. Źle użyte mineralne nawozy dla roślin mogą być nawet bardzo szkodliwe! Dlatego by nie musieć tego robić, najlepiej stosować już gotowe, uniwersalne jesienne mieszanki nawozowe, lub nawozy specjalistyczne dedykowane konkretnym grupom roślin.

jesienne nawożenie roślin obornikiem
jesienne nawożenie obornikiem

Nawozy dla roślin – nawożenie obornikiem i kompostem

Jesienne nawożenie roślin warto też oprzeć o nawozy organiczne, ponieważ są one najzdrowsze i ekologiczne w porównaniu z nawozami mineralnymi. Do wyboru mamy tu kompost i obornik. Takie organiczne nawożenie stosuje się przy jesiennym przekopywaniu gleby, dodając nawóz pod przerzucane skiby. Nawóz jest wtedy umieszczony odpowiednio głęboko w glebie, więc składniki pokarmowe operują dokładnie w miejscu roślinnej masy korzeniowej. Stają się, więc możliwie najlepiej przyswajalne wiosną. Warto jednak wiedzieć, że wagowe porównanie nawozów mineralnych i organicznych wykazuje, że te drugie zawierają o wiele mniej składników mineralnych. Nawozy organiczne są za to o wiele bardziej cenione w zdrowych uprawach ekologicznych. Ponadto, nawozy organiczne zawierają też wiele innych ważnych dla roślin składników odżywczych (mają np. wiele bogatej materii organicznej), przez co wywierają ogólnie lepszy wpływ na rośliny. Dla przykładu, obornik ma bogactwo soli mineralnych i jest trwałym źródłem azotu, przez co znacząco poprawia strukturę gleby i jej możliwość utrzymywania wody.