W Polsce poinsecja (wilczomlecz) znana jest bardziej jako Gwiazda Betlejemska. Naturalnie występuje w Ameryce Południowej, jednak wiele lat temu została sprowadzona do Europy jako roślina hodowlana. Fakt, że pora jej kwitnienia przypada na listopad, a jej przylistki (nie kwiaty) przybierają barwy pięknej czerwieni (rzadziej bieli) układające się w rozetę (gwiazdę), zyskała status symbolu Świąt Bożego Narodzenia.
Jest to bardzo ważna gospodarczo roślina, gdyż sława o niej dotarła do niemal każdego zakątku świata. Wszędzie tam, gdzie rośliny, z uwagi na klimat, nie kwitną zimową porą, gości w domach, jako główna ozdoba świąteczna. Poinsecja jako roślina hodowlana występuje w ponad 100 odmianach.
W supermarketach poinsecję w doniczce można kupić dosłownie za kilka złotych, jednak może się okazać, że po przyniesieniu jej do domu, zaczyna marnieć w oczach. Wszystko dlatego, że roślina ta wymaga szczególnych warunków hodowlanych. Nie jest trudno zapewnić jej odpowiednią temperaturę czy poziom wilgotności, należy tylko przestrzegać kilku ważnych zasad.
Poinsecja roślina w naturalnym środowisku
W Meksyku rośnie jako małe drzewko lub krzew osiągający wysokość do 4 metrów. Ciemnozielone liście osiągają długość do kilkunastu centymetrów. Największą uwagę zwracają barwne przylistki, które przebierają, w zależności od odmiany rośliny, różne kolory. Poinsecja jest tylko czerwona, ale również biała, pomarańczowa, różowa, jasnozielona lub marmurkowa.
Bardzo ważne w jej rozwoju zachowanie naturalnego rytmu dobowego, który w przypadku poinsecji wynosi 12 godzin w ciemności, co najmniej przez 5 dni z rzędu i 12 godzin w mocnym słońcu, przez kolejne 5 dni.
Historia poinsecji
Choć my znamy ją głównie jako piękną roślinę doniczkową, wiele lat temu poinsecja, zwana „Gwiazdą Azteków” była wykorzystywana do produkcji leku przeciwgorączkowego. W XVI wieku w Meksyku symbolizowała nowe życie dla wojowników poległych w bitwie.
Dlaczego to akurat poinsecja stała się roślinnym symbolem Bożego Narodzenia? Nie tylko ze względu na charakterystyczny wygląd, przypominający gwiazdę. Legenda głosi, że w XVI-wiecznym Meksyku żyła biedna dziewczyna, która zamiast kwiatów w święta złożyła przy ołtarzu przypadkiem zebrane polne rośliny, które w kościele zakwitły na piękny, czerwony kolor. To właśnie była poinsecja. Przylistki miały symbolizować gwiazdę betlejemską, a czerwień – krew Chrystusa. Od tego czasu poinsecja roślina stała się symbolem Bożego Narodzenia. Na początku tylko w Meksyku.
Z czasem hodowcy opracowali technikę szczepienia roślin, co umożliwiało rozpowszechnienie poinsecji na cały świat. W XIX wieku kwiat został przywieziony do Europy przez botanika Alexandra von Humboldt. Potem zawitał do Ameryki Północnej. Jednak dopiero w latach 50. XX wieku zajęto się uprawą poinsecji na skalę międzynarodową. Najpierw sprzedawano ją jako kwiaty cięte, potem doniczkowe.
Obecnie w większości krajów pełni rolę wigilijnego kwiata ozdobnego. W niektórych krajach, na przykład Hiszpanii, jest to kwiat wielkanocny.
W USA poinsecja jest o wiele bardziej popularna niż w Polsce, w okolicach świąt zdobi kościoły, sklepy, domy, biura. Ponadto 12 grudnia Amerykanie obchodzą Narodowy Dzień Poinsecji. (National Poinsettia Day).
Jak uprawiać poinsecję?
Poza naturalnym środowiskiem, w Europie poinsecja może być uprawiana tylko w pomieszczeniach, tam gdzie ma dostęp do światła. Roślina wymaga nieprzerwanie długich, ciemnych nocy i słonecznych dni. Nawet światło lampki nocnej, oświetlenia ulicznego lub telewizor może zakłócić jej naturalny rozwój. Roślina jest wrażliwa na zmiany temperatury, dlatego należy ją przenosić ze sklepu do domu zawiniętą w papier, ręcznik lub w kartonie. Jest ona również podatna na choroby roślin, w tym grzyby, bakterie i pasożyty.
Czy poinsecja jest trująca?
Wokół rośliny poinsecji narosło wiele mitów. Jednym z nich jest to, że kwiat jest trujący i może spowodować śmierć. Jest to typowa miejska legenda, mająca mało wspólnego z prawdą. Wprawdzie niektóre części roślin są umiarkowanie toksyczne, mogą wywoływać alergię, podrażnienie skóry, a nawet wymioty, ale tylko wtedy gdy są spożywane, i to w dużych ilościach. Według lekarzy człowiek musiałby zjeść ok. 500 przylistków, by się nimi zatruć.
