Pliszka siwa (Motacilla alba)

Słynne powiedzenie, że „Każda pliszka swój ogonek chwali”, zdecydowanie nie wzięło się znikąd. Pliszka siwa to jeden z najliczebniejszych ptaków w Europie, a i jej ogon odgrywa niezwykle istotną rolę, gdyż zazwyczaj potrząsa nim podczas polowania. Jednak pliszka siwa to nie tylko ogonek, ale także cała masa ciekawostek i interesujących faktów, które warto poznać. Czy wiedzieliście, że te wędrowne ptaki w naszym kraju są pod ochroną i zupełnie nie boją się ludzi, często budując swoje gniazda bezpośrednio na ziemi? Zapraszamy do lektury. Dowiecie się wszystkiego o gatunku pliszka siwa. Pożywienie, rozmnażanie, migracje, zasięg terytorialny oraz wiele innych informacji.

Pliszka siwa charakterystyka i występowanie

Pliszka siwa jest niezwykle pospolitym i często spotykanym ptakiem. Posiada charakterystyczne, czarno-biało-szare upierzenie. Ptak ma smukłą i zgrabną budowę. Zarówno samiec jak i samica maja podobną wielkość – ok 18 cm, dorównując wróblom, choć są od nich znacznie smuklejsze. U pliszek występuje upierzenie godowe oraz spoczynkowe. W i upierzeniu godowym, grzbiet i skrzydła mają kolor siwy. Wierzch głowy i kark są z kolei czarne, a od spodu ich ciało jest białe. Samica i samiec mają bardzo podobne upierzenie godowe, zaś po okresie letniego pierzenia, w jego miejsce pojawia się upierzenie spoczynkowe. W nim, również obie płcie wyglądają podobnie – pióra sprawiają wrażenie lekko przybrudzone, a czarna cześć staje się jaśniejsza. Pliszka siwa w charakterystyczny sposób porusza swoim ogonem podczas przemieszczania się. To jeden ze znaków rozpoznawczych, wyróżniających gatunek spośród wielu innych ptaków. Ogon jest smukły i dość długi.

ptak pliszka siwa
Pliszka jest gatunkiem popularnym na całym świecie, warto jedno widzieć, że na poszczególnych kontynentach znaleźć możemy inne odmiany tej rasy. Pliszki siwe zamieszkują teren całej Europy oraz część Azji i północną Afrykę. Jej naturalne tereny występowania rozciągają się od Norwegii po Grecję i od Uralu aż do Portugalii.

Systematyka

Oprócz pliszki siwej, wyróżnia się także inne odmiany pliszek, m.in.:
• pliszka brytyjska – zamieszkuje Wyspy Brytyjskie i wybrzeża na zachodzie Europy,
• pliszka marokańska – zamieszkuje zachód Maroko,
• pliszka maskowa – występuje w Iranie, na zachodzie Syberii, w Mongolii chinach i Himalajach,
• pliszka syberyjska – spotykana na wschodniej Syberii i Alasce,
• pliszka czarnogrzbieta – południowo-wschodnia Syberia, Korea Północna i Japonia,
• pliszka białolica – Syberia środkowa, Chiny środkowe, Korea Południowa,
• pliszka czarnoucha – Himalaje, południowe Chiny, Indochiny północne.

pliszka siwa w ogrodzie

Mimo, że w naszym kraju gatunek jest pod ochroną, pliszka siwa w Polsce występuje w dość licznych ilościach, jednak jej populacja waha się w zależności od regionu. Spotkać ją można zarówno na nizinach, jak i w górach, do wysokości schronisk turystycznych. Największa populacja pliszki siwej znajduje się na Mazurach, z kolei największe zagęszczenie zazwyczaj odnotowuje się w dolinach rzecznych i na miast oraz miejscowości. Pliszka siwa nie boi się ludzi, dlatego na miejsca do bytowania wybiera często obrzeża miast i siedlisk ludzkich, choć zdarza się, że można spotkać ją także w centrum dużego miasta.

pliszka siwa ptak

Pliszki siwe są ptakami wędrownymi, migrującymi na krótkie odległości. Zimę spędzają zazwyczaj w strefie Morza Śródziemnego i w okolicach Afryki Równikowej. Odloty rozpoczynają się we wrześniu i trwają do października. Pliszki kojarzone są często z nadejściem wiosny, ponieważ, w zależności od klimatu, mogą wracać do kraju już w lutym bądź na początku marca. Przygotowania do odlotu rozpoczynają się w zazwyczaj w okolicy sierpnia, kiedy to pliszka siwa grupuje się w wiesze stada.

Zachowanie

Pliszka siwa jest gatunkiem ptaków, wyróżniającym się charakterystycznym zachowaniem. Przede wszystkim, ptaki te często biegają po ziemi w poszukiwaniu pożywienia. Uwielbiają spacerować za pługiem, wydziobując z ziemi dżdżownice i larwy. Przemieszczając się po ziemi, nieustannie porusza ogonem w górę i w dół. Lot pliszki siwej jest równie unikatowy. Po kilku szybkich uderzeniach skrzydeł ptak intensywnie unosi się ku górze, by następnie złożyć skrzydła i praktycznie nieruchomo, obniżać tor lotu. Pliszki siwe nie są przesadnymi indywidualistami i grupują się w nieliczne stada, w których żyją na zajętym przez siebie terenie. Jeśli chodzi o pożywienie, pliszka siwa żywi się zazwyczaj drobnymi bezkręgowcami. Zjada drobne owady: muchy, komary, chrząszcze, motyle, na które poluje zarówno na ziemi, jak i w powietrzu.

Pliszka siwa (Motacilla alba)
pliszka siwa z muszkami

Pliszka siwa – rozmnażanie

Pliszka siwa jest gatunkiem ,który łączy się w pary monogamiczne. Po przylocie z zimowisk, zarówno samiec jak i samica intensywne i zaciekle bronią swojego terytorium lęgowego, w którym na świat mają przyjść młode. Samica znosi jaja, wyprowadzając zazwyczaj 2-3 lęgi w trakcie jednego roku, między kwietniem, a sierpniem. Co ciekawe, za budowę gniazda odpowiedzialny jest nie tylko samiec, ale również samica. Wybór lokalizacji „domu” jest niezwykle interesujący. Pliszki gniazda budują m.in. pod strzechami i w pęknięciach murów, ale również na belkach, pod mostami, w gałęziach, pod korzeniem drzewa, w skałach, na skarpach czy pniach. Często, zakładają gniazda także bezpośrednio na ziemi.

pliszka siwa gniazdo
młode pliszki siwe

Pliszki, dzięki swojej otwartości na człowieka i cywilizację, nauczyły się tez korzystać z budek lęgowych, które ustawiane są przez miłośników przyrody. Konstrukcja gniazda składa się z gałęzi, łodyg, korzeni, sierści końskiej (lub psiej) oraz piór. Wysiadywanie piskląt trwa od 12 do 14 dni. Pisklęta przez 14 dni od wyklucia nie opuszczają gniazda. Karmione są przez obojga rodziców. W świecie ptaków trudno znaleźć drugiego tak czujnego i zawziętego stróża jak pliszka siwa. Ptak ten potrafi nieustannie „patrolować” swoje lęgowisko, odpędzając zarówno intruzów, jak i przedstawicieli własnego gatunku. Kiedy pliszka siwa znajdzie się na obcym terytorium, robi wszystko, by jej obecność została dostrzeżona. Zachowuje się bardzo głośno, licząc na to, że zrobi jak największe wrażenie na gospodarzach…