Nazwanie kogoś hieną, nie tylko nie jest komplementem, ale może zostać uznane za jedną z poważniejszych obelg, jakich możemy użyć pod adresem innej osoby. Hieną nazywa się osobę, która wprost lub ukrycie żeruje na cudzym nieszczęściu, nie mając żadnych wyrzutów sumienia. Czy ta zwierzęca metafora ma swoje pokrycie w rzeczywistości? Czy hieny faktycznie są tak podłymi zwierzętami?
Gatunkiem, któremu przyjrzymy się bliżej, jest hiena pręgowana – jeden z czterech żyjących obecnie na świecie rodzajów hien. Żywi się padliną, pochłania porzucone przez inne drapieżniki resztki zwierząt. Wygląda niezgrabnie, porusza się niepewnym krokiem. Taki stereotyp hieny, wykreowany przez filmy Walta Disneya, jak się okazuje, ma całkiem sporo wspólnego z rzeczywistością. Hiena pręgowana – występowanie, opis i charakterystyka gatunku – wszystko to znajdziecie w jednym miejscu.
Hiena pręgowana – wygląd
Hiena pręgowana jest zwierzęciem, które charakteryzuje się typową dla drapieżników budową ciała. Jej długość wynosi ok. 1 metra, czasem nieznacznie przekraczając 100 cm. Hieny te osiągają wysokość w kłębie na poziomie 60-80 cm, czym dorównują likaonom. W zależności od dostępności pokarmu mogą ważyć ok. 25-60 kg, Przednie łapy hiena pręgowana ma dłuższe i mocniej zbudowane od tylnych, a jej grzbiet wyraźnie opada ku tyłowi. Hiena pręgowana ma kilka charakterystycznych elementów, dzięki którym na samą myśl o tym gatunku, przed oczami pojawia nam się jego wizerunek. Pierwszym z nich są przydługie i postawione uszy.
Drugim – niezwykle istotnym – mocne i bardzo ostre zęby, mogące miażdżyć najtwardsze kości innych zwierząt.
Kolejnym atrybutem hieny pręgowanej jest jej szarobure ubarwienie z charakterystycznymi pręgami o barwie ciemnobrązowej lub całkowicie czarnej. Pręgi znajdują się również na łapach. Jeśli mielibyśmy szukać najbardziej charakterystycznych cech, jakie posiada hiena pręgowana, opis zewnętrzny tego gatunku dostarczy nam bardzo wielu atrybutów.
Występowanie hien pręgowanych
Co ciekawe, hiena pręgowana, utożsamiana potocznie z Afryką, zamieszkuje nie tylko czarny ląd. Poza północną i wschodnią Afryką, gdzie hien jest najwięcej, zwierzęta te można spotkać także w Indiach, krajach Bliskiego Wschodu czy na terenie byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Hiena pręgowana, z uwagi na swoją populację, rozmieszczenie terytorialne oraz fakt, że niezbyt wielu drapieżników decyduje się na nią zapolować, nie należy do gatunków zagrożonych.
Należy do drapieżników, którzy preferują nocny tryb życia. W ciągu dnia hiena stacjonuje w swojej naturalnej kryjówce, którą mogą stanowić wszelkiego rodzaju zarośla, jamy i nory, a także wydrążone przestrzenie w skałach. Hieny nie tworzą dużych stad, zdarzają się jednak grupy liczące po kilka osobników, które żyją i polują razem. Zazwyczaj, hieny żyją w parach, zdarza się także, że hiena pręgowana poluje samotnie.
Pod względem hierarchii, systemu relacji społecznych oraz instynktu stadnego, hieny nie mogą równać się z wilkami, likaonami czy innymi drapieżnikami, które kierują się ustaloną hierarchią. Mają jednak inne atuty. Jednym z nich są wspomniane wcześniej, mocne szczęki, dzięki którym hieny te są w stanie rozdrabniać kości i rozszarpywać swoje ofiary, zjadane najczęściej w całości. Typowym zachowaniem hien jest rytuał poznawczy, który przebiega podobnie jak u psowatych. Spotkanie dwóch obcych sobie hien to wzajemne obwąchiwanie, stroszenie grzywy, warczenie. Rytuał ten nie prowadzi jednak do walki i być może przez to, hiena pręgowana w opinii wielu uznawana jest za symbol tchórzostwa. Nie należy jednak bagatelizować jej możliwość łowieckich, ponieważ te są niezwykle zaawansowane. Wystarczy powiedzieć, że ok. 1/3 wszystkich polowań kończy się sukcesem.
Padlinożerca – utylizator
Hieny słyną również z czegoś innego, a mianowicie z jedzenia padliny. Spożywanie resztek innych zwierząt, często znajdujących się w stanie zaawansowanego rozkładu, jest dla hien pręgowanych czymś całkowicie naturalnym. Więcej – nie niesie to ze sobą ryzyka poważnych chorób, a przecież rozkładające się szczątki są siedliskiem zarazków i bakterii. Jednak hieny, przez stulecia przystosowały się do trawienia padliny, co umożliwia im duże stężenie kwasu solnego w żołądku. Ułatwia on trawienie kości oraz innych części ciała ofiary, jednocześnie chroniąc hieny przed infekcjami, wywoływanymi przez bakterie.
Nie każdy z nas zdaje sobie sprawę, że zjadanie padliny przez hieny ma niezwykle korzystny wymiar także dla całego ekosystemu. Usuwając zalegające i rozkładające się resztki, hieny w znacznym stopniu ograniczają rozprzestrzenianie się wielu różnych infekcji i groźnych – także dla ludzi chorób, wywoływanych przez pasożyty. Jak widać, nawet zwierzę, które ma tak negatywny PR, może być szalenie przydatne dla systemu sawanny.
Hiena – ciekawostki
Hiena pręgowana jest nieco mniejsza niż przedstawiciele pozostałych ras tego gatunku. Mimo to jest bardzo wprawnym łowcą. Szybko biega, rozwijając prędkość nawet 50 km na godzinę. Doskonale skacze, pokonując wysokości nawet ponad 2 metrów. Biorąc pod uwagę takie warunki fizyczne, nietrudno zaliczyć hienę do groźnych i skutecznych drapieżników. Jednak górę wciąż bierze stereotypowe myślenie, które każe nam umieszczać hieny na samym dole zwierzęcej hierarchii. W wielu kulturach symbolem wszystkiego, co podłe i ohydne jest właśnie hiena pręgowana.
Ciekawostki na jej temat dowodzą jednak, że w niektórych wierzeniach, hiena może być bohaterem pozytywnym. W Indiach, czyli jednym z krajów, na których terenie można potkać hieny. Do dziś popularne jest przekonanie, jakoby język hieny miał właściwości lecznicze. Dlatego często podawany jest on jako prawdziwy rarytas. Nie każdy z nas zdaje sobie także sprawę z faktu, że stadem hien zawsze kieruje najstarsza i najbardziej doświadczona samica. Zjawisko matriarchatu wśród drapieżników jest tak rzadkie, że z pewnością zasługuje ono na uwagę.
[…] Hiena pręgowana […]