Ryba Bojownik syjamski to ryba akwariowa, której samce posiadają niesamowicie piękne ubarwienie. Samce tego gatunku staczają też ze sobą wielkie boje o samice. Rybki te są bardzo popularne w akwarystyce. Konieczne przeczytaj bojownik syjamski opis i bojownik syjamski występowanie. Jeszcze dziś sprawdź bojownik syjamski cena. Zobacz także bojownik wspaniały odmiany barwne.
Bojownik syjamski zwany też bojownik wspaniały (łac. Betta splendens) to gat. ryby labiryntowej słodkowodnej z rodziny guramiowatych (łac. Osphronemidae), podrzędu błędnikowce (łac. Anabantoidei), rzędu okoniokształtne (łac. Perciformes), nadrzędu kolcopłetwe (cierniopłetwe, łac. Acanthopterygii), gromady promieniopłetwe (kostnopromieniste, łac. Actinopterygii) i nadgromady ryby kostnoszkieletowe (kostniki, łac. Osteichthyes). Łacińskie określenie „betta” w nazwie tego gat., pochodzi od jawajskiej nazwy „wader bettah”, co oznacza walki, jakie samce staczają pomiędzy sobą („bojownik”). Natomiast drugie słowo nazwy gatunkowej „splendens” określa sam gatunek i wywodzi się z języka łacińskiego od słowa „splendidus” czyli „wspaniały”.
Bojownik syjamski występowanie
Bojownik wspaniały w naturze występuje w Azji Płd.-Wsch. Jego ojczyzna to Półwysep Indochiński, dorzecze rzek Mekong i Menam oraz Półwysep Malajski. Można go więc spotkać w Tajlandii, Wietnamie, Kambodży i Laosie. Rybę tę introdukowano też (wsiedlono) do Indonezji i Malezji oraz na inne kontynenty, w tym do Ameryki Południowej (w Brazylii i Kolumbii), Środkowej (na Dominikanie) i południowych części Ameryki Północnej (Floryda). W swym naturalnym południowo-chińskim biotopie bojownik syjamski bytuje w ubogich w tlen wodach stojących, małych stawach, wodach o spokojnym nurcie i zarośniętych gęstą roślinnością, na rozlewiskach, w okresowych sadzawkach zalewowych, kanałach irygacyjnych, na polach ryżowych. Preferuje wodę miękką o pH ok. 5,5 oraz temperaturze do 30 C. W swoim środowisku naturalnym bojownik wspaniały jest gatunkiem narażonym na wyginięcie z powodu zanieczyszczeń środowiska oraz degradacji i przekształcania siedlisk.
Historia bojownika wspaniałego w akwarystyce
Bojownik syjamski jest też od wielu lat popularnie hodowany w akwariach. Pierwsze bojowniki pojawiły się w Europie pod koniec XIX w. Zostały sprowadzone prawdopodobnie w 1874 r. przez Francuza Carboniera. Częściej jako początek ich zaistnienia w akwarystyce podaje się jednak rok 1892, kiedy to bojowniki pojawiły się we Francji, przywiezione z podległej jej kolonii na Półwyspie Indochińskim. Później trafiły do Rosji (Moskwa) i Niemiec (Berlin). Pierwsze sprowadzone do Europy egzemplarze znano jednak pod inną nazwą – Betta pugnax (Cantor, 1849). Dopiero późniejsze badania tego gatunku przeprowadzone w 1909 r. przez Charlesa Regana spowodowały nadanie temu gat. nowej nazwy używanej do dziś – Betta splendens. W rozpowszechnieniu popularności bojownika wspaniałego duży wkład mają dwaj znani badacze G. Dunkker i H.M. Smith.
Bojownik syjamski opis
Ta ryba akwariowa ma wydłużone ciało (6-7 cm) o cylindrycznym kształcie. Bojownik wspaniały słynie przy tym ze swoich płetw. Jego płetwa grzbietowa jest długa i wysoka oraz zaopatrzona w jeden lub dwa promienie twarde oraz 10 miękkich. Płetwa ta zajmuje sporą część powierzchni grzbietu ryby. Płetwy piersiowe i brzuszne są za to wąskie, choć również wydłużone. Płetwa odbytowa jest najpiękniejsza i zbudowana z 2-5 promieni twardych oraz 21-26 miękkich. Także piękna płetwa ogonowa ma kształt wachlarzowy i na końcu zaokrąglony (w akwarystyce są też odmiany o podwójnej płetwie ogonowej). Samice posiadają płetwy znacznie krótsze i bardziej zaokrąglone. Ich barwy i kształt ciała także są mniej okazałe, niż u cudnie i bardzo jaskrawo wybarwionych samców. Pysk samca bojownika jest zawsze szeroko zakończony, natomiast samice mają pysk bardziej spiczasty. Otwór gębowy u obu płci jest skierowany ku górze, ponieważ ryby te żerują głównie pod lustrem wody.
Bojowniki posiadają też mocne i uzębione szczęki (ich ząbki są jednak bardzo małe). Od 5 tyg. życia u bojowników rozwija się dodatkowy narząd oddechowy – tzw. labirynt, nazywany też narządem błędnikowym. Stanowi on rozszerzenie komory skrzelowej, zaopatrzone w dodatkowe mięśnie. Narząd ten umożliwia bojownikom oddychanie powietrzem atmosferycznym, dzięki czemu mogą one bytować także w wodach ubogich w tlen. Bojowniki wspaniałe są aktywne za dnia i żyją przeciętnie ok. 2 lat, przy czym na długość ich życia w dużym stopniu wpływa temperatura wody – im jest ona niższa, tym rybki te dłużej żyją.
Bojowniki rozmnażają się składając ikrę, z której potem wylęga się narybek. Zapłodnienie jest zewnętrzne. Co ciekawe zaobserwowano, że samice bojowników w odpowiednich warunkach są zdolne zmienić płeć na męską. Jest to spowodowane zaburzeniami hormonalnymi u samicy na skutek braku samców do rozrodu. Zmiana płci w drugim kierunku, czyli z samca na samicę też jest możliwa, jednak jest znacznie trudniejsza i przez to rzadsza.
Bojownik wspaniały odmiany barwne
Druga ważna cecha bojowników, to przecudny kolor ciała i powłóczystych płetw. W formie dzikiej bojownik wspaniały zależnie od miejsca z którego pochodzi ma ubarwienie zielone lub czerwonawe. W przypadku hodowli, jego wybarwienie jest zależne od odmiany barwnej krzyżówkowej i występuje w formach koloru – od brunatnego i nawet czarnego, przez czerwone, pomarańczowe, żółte, białe, do zielonego i niebieskiego. W hodowli akwarystycznej są też odmiany dwubarwne. W niektórych momentach u samców bojowników zauważalne są też poziome lub pionowe pasy na bokach ich tułowia. Określają one nastrój i stan zdrowia ryby. Dzika forma bojownika żyjąca w Tajlandii posiada jednak skromne ubarwienie i krótkie płetwy oraz dorasta tylko do 5 cm dł. W środowisku naturalnym forma ta występuje już jednak rzadko.
Odmiana długopłetwa bojownika została zaobserwowana w 1900 r. w Tajlandii i Kambodży (dlatego nazwano ją „pla kat Khmer”, czyli „ryby pochodzące z kraju Khmerów). Forma ta powstała prawdopodobnie z krzyżówki dwóch dziko żyjących gatunków lub odmian – występującego na pograniczu Birmy i Laosu z innym, występującym w Tajlandii. Do Europy formę długopłetwą nazwaną bojownik kambodżański sprowadzono w 1926 r. Obecnie w akwarystyce wyhodowano wiele odmian barwnych tych rybek i wciąż powstają nowe. Barwy samic bez względu na odmianę i krzyżówkę zawsze są dużo skromniejsze. Mają one brązowo-żółty kolor tułowia, z widocznymi na tym tle ciemniejszymi, podłużnymi prążkami. U samic także płetwy są dużo mniej rozwinięte w porównaniu z samcami.
Walki samców bojownika syjamskiego
Samce bojownika syjamskiego mają bardzo agresywne i wojownicze usposobienie. W środowisku naturalnym każde spotkanie dwóch samców kończy się walką o terytorium. Celem obopólnego ataku samców są ich długie płetwy oraz w mniejszym stopniu także głowa, boki ciała i brzuch. Co ciekawe zaobserwowano, że w naturze bojowniki wspaniałe zamieszkujące wspólnie jeden zbiornik, pod wpływem dominacji nad współtowarzyszami tworzą swoistą strukturę hierarchiczną, w której toczą gwałtowne walki.
Samce trzymane razem z innymi w akwarium również toczą częste walki między sobą, które prowadzą do ich wyniszczenia, a nawet śmierci (przy bardzo gwałtownej walce mogą zginąć nawet oba samce). Walka samców bojownika syjamskiego może trwać nawet przez 2-3 godz. i składa się z kilku faz – w pierwszej rywale prężą się i prezentują napinając płetwy, w drugiej odległość między nimi maleje i dochodzi dodatkowo do krótkich, mocnych ataków płetwą ogonową, natomiast trzecia faza stanowi już gwałtowne ataki połączone z gryzieniem, z kolei w 4 fazie walczące samce sczepiają się pyskami i spychają a dno, aby uniemożliwić oddychanie powietrzem atmosferycznym.
Słabszy przeciwnik może przez to utonąć. W tym momencie zwykle słabszy rywal ustępuje i wycofuje się ze spornego terenu. W wyniku walki słabszy przeciwnik jest pozbawiany możliwości poprawnego poruszania się w wodzie, choć jeśli przeżyje, to płetwy powinny mu szybko odrastać. Gorzej będzie, jeśli zostaną obgryzione aż do samej nasady. Jeśli jednak bojownik wspaniały przebywa w akwarium bez innych samców jego gatunku, jest wtedy spokojny i nawet towarzyski. Samice są względem siebie zawsze normalnie tolerancyjne.
Bojownik syjamski warunki hodowlane w akwarium
Warunki zalecane w akwarium z bojownikami to: wielkość zbiornika 20-50 l, woda miękka do średnio twardej o pH 6,0-7,5 i temperaturze 25-28 C. Zaleca się ponadto tylko 20 cm poziom wody w akwarium. Rybki należy karmić pokarmem żywym i suchym, lub mrożonym, który bez problemu kupimy w każdym sklepie zoologicznym. Bojowniki jedzą np. dafnie, rureczniki, larwy komarów, ochotki, wodzienie, artemie, grindwale oraz mały narybek. Bojownik syjamski jest dość łatwy w hodowli, należy jednak odpowiednio traktować silny terytorializm samców, a więc zapewnić im odpowiednio dużo miejsca na wyznaczenie własnych oddzielnych zakątków, oraz posadzić rośliny wodne, jako schronienie dla słabszych osobników. Uwaga – małe pojemniki z wodą do hodowli bojowników w większości krajów zostały już zabronione, jako niehumanitarne!
Bojownik syjamski cena
Cena tych rybek w sprzedaży waha się w granicach od kilku do ok. 40 zł, zależnie od wybarwienia i wielkości oraz płci (piękniej wybarwione samce są zwykle droższe).
