Piękne akwarium to marzenie wielu hobbystów. Aby jednak uzyskać zamierzony efekt, niezbędny jest umiejętny dobór ryb, roślin, podłoża i reszty wystroju akwarium. Szukasz ciekawych rybek akwariowych, więc konieczne przeczytaj wszystko na temat Chromobotia macracanthus. Jeszcze dziś sprawdź jakich warunków hodowli wymaga bocja wspaniała.
Bocja wspaniała klasyfikacja i etymologia oraz pochodzenie
Bocja wspaniała (łac. Chromobotia macracanthus) to gatunek słodkowodnej małej rybki zaliczanej do rodziny Botiidae, rzędu karpiokształtne (łac. Cypriniformes), gromady promieniopłetwe zwanej też kostnopromieniste i/lub kostnopromienne (łac. Actinopterygii), podtypu kręgowce (łac. Vertebrata) i typu strunowce (łac. Chordata). Obecna łacińska nazwa bocji wspaniałej „Chromobotia” wywodzi się od greckiego słowa „chroma”. Oznacza „kolor”, a ogólna nazwa „Botia” powstała w odniesieniu do jasnych kolorów tych rybek.
Słodkowodne bocje wspaniałe pochodzą z Wysp Sundajskich: Borneo i Sumatry. Żyją tam w słodkowodnych zbiornikach wodnych o zamulonym dnie. Populacje z obu tych wysp wykazują różnice w strukturze genetycznej, wielkości i wzornictwie ubarwienia. Sugerowano nawet, że mogą się okazać odrębnymi gatunkami, jednak szczegółowe badanie genetyczne to wykluczyło.
Bocja wspaniała – habitat, środowisko i styl życia.
Bocja wspaniała (Chromobotia macracanthus) zamieszkuje główne kanały rzeczne. Migruje też w górę rzek, do ich mniejszych dopływów w porze deszczowej, gdy niektóre z tych obszarów zostają wtedy tymczasowo zalane. Tu odbywa się ich coroczne tarło. Bocje żyją więc w różnych typach siedlisk, zależnie od pory roku. Przepływ i głębokość wody w ich siedliskach znacznie się zwiększają w porze deszczowej. Zmętnienie i pH wody zwykle też rosną w tym czasie, podczas gdy temperatura wody spada. Młodo wyklute osobniki pozostają na tarliskach jeszcze przez kilka miesięcy. Podczas gdy dorosłe bocje zwykle powracają do głównych rzek zaraz po tarle, a bardzo stare osobniki prawdopodobnie w ogóle nie migrują.
Większość rodzimych rzek zawiera miękką wodę w kolorze herbaty i przepływa przez obszary lasów deszczowych. Dno rzek w takich lasach bagiennych równin zalewowych jest więc mocno zamulone na dnie. Podłoże składa się bowiem w dużej mierze ze szczątków i ściółki z zanurzonych korzeni drzew, pni, opadłych liści, czy zatopionej roślinności lądowej. Bocja wspaniała to rybka stadna, która największą aktywność wykazuje o zmierzchu i w nocy. Rybki te są towarzyskie, ciekawskie i bardzo aktywne. Nie należy w akwariach trzymać ich pojedynczo, bo stają się wtedy ospałe i mogą też wykazywać agresję wobec innych ryb.
Bocja wspaniała – wielkość ciała i wygląd.
Maksymalna standardowa długość ciała bocji wspaniałej (Chromobotia macracanthus) przekracza ponoć 40 cm, jednak zebrane dotąd dane naukowe dowodzą jedynie, że dorosłe bocje dorastają maksymalnie do 20-35 cm. Potwierdzają to również analizy wielkości największych okazów akwariowych, choć w niewoli rybki te zwykle dorastają średnio tylko do ok. 20 cm. Możliwe jednak, że bardzo stare samice mogą urosnąć nawet i ponad 30 cm, jednak musi to zająć dużo czasu, bo wzrost bocji zwykle zwalnia, gdy osiągną one 15-20 cm dł.
Bocje wspaniałe mają otwór gębowy skierowany w dół. Bardzo charakterystyczną cechą są też u nich 4 pary wąsów, znajdujące się w okolicach otworu gębowego. W naturze pomagają im one w penetracji mulistego dna w poszukiwaniu pokarmu. Bocje wspaniałe są też atrakcyjne kolorystycznie, ponieważ ich jasne żółto-kremowe ciało pokrywają intensywnie czarne pasy (dodatkowo czasem też różnej wielkości plamy) oraz żywe pomarańczowe wybarwienia płetw i głowy. Dorosłe samice mają zwykle pełniejsze ciała i są większe niż samce w podobnym wieku. Niektóre teorie sugerują ponadto, że samce mają też głębiej rozwidloną płetwę ogonową, ale nie zostało to naukowo potwierdzone.
Jakiego akwarium i jego wystroju wymaga gatunek bocja wspaniała?
Bocje wspaniałe (Chromobotia macracanthus) to rybki stadne, co należy uwzględnić w wielkości zbiornika do ich hodowli. Akwarium powinno więc mieć podstawowe wymiary 180 × 60 cm. To absolutne minimum wymagane do swobodnego pomieszczenia ich małej grupy. Młode osobniki tego gat. mogą być hodowane w mniejszych akwariach tylko wtedy, gdy co tydzień przeprowadzamy kilka częściowych podmian wody. Wszystkie botiidy potrzebują też dobrze zorganizowanej konfiguracji wystroju akwarium. Optymalny układ w stylu naturalnym może obejmować podłoże z piasku lub drobnego żwiru, z dużą ilością gładkich skał i kamyków oraz korzeni i gałęzi z drewna.
Akwarium należy też gęsto obsadzić roślinnością i stworzyć szereg kryjówek w postaci skałek z grotami, zatopionych korzeni, skorup orzechów kokosowych z dziurami itp. Oświetlenie akwarium powinno być względnie stonowane i należy stworzyć miejsca przycienione. Bocje są dociekliwe i lubią nieustanne odkrywanie swojego otoczenia. Uwaga jednak, bo rybki te lubią wciskać się w małe szczeliny i otworki, więc przedmioty o ostrych krawędziach należy pominąć. Wszelkie szczeliny i otwory muszą też być nie za małe, aby bocje nie mogły zostać w nich uwięzione. Niezbędna jest ponadto dobrze przylegająca osłona na górze akwarium, ponieważ ryby te czasami podskakują nad wodę i bez zabezpieczenia mogłyby wtedy wypaść z akwarium.
Bocja wspaniała – jakość wody w akwarium i możliwości rozrodcze.
Temperatura wody w akwarium bocji powinna wynosić: 24-30°C, natomiast pH: 5,5-7,2. Wymagana jest też twardość wody: 4-12 n (18-215 ppm). W naturze na tarło gatunek ten wędruje z głównych kanałów rzecznych do mniejszych dopływów. Rozmnaża się na tymczasowo zalewanych równinach w porze deszczowej. Wędrówki te bocje zwykle rozpoczynają się we wrześniu, a tarło zwykle pojawia się na przełomie września i października, choć w ostatnich latach ten czasokres zaczyna się zmieniać wraz ze zmianami klimatycznymi. Złożone jaja dryfują i osiadają w roślinności łęgowej. Tam też początkowo wyklute larwy pelagiczne spędzają, swoje pierwsze dni na żerowaniu na mikroorganizmach.
Rozmnażanie bocji w warunkach akwariowych nie jest więc takie łatwe. Młody narybek wycofuje się z terenów tarłowych, dopiero gdy wody zaczną tu opadać i zanikać. Następnie przemieszczają się do mniejszych dopływów, aż będą wystarczająco duże, aby zakończyć przejście do głównych kanałów, gdzie pozostają, dopóki nie dojrzeją seksualnie i nie będą w stanie samodzielnie podejmować już własnych migracji rozrodczych. Bocje wspaniałe (Chromobotia macracanthus) rozmnażają się, gdy woda jest dobrze natleniona o pewnym stopniu przepływu. W czasie rozrodu nie tolerują gromadzenia się odpadów organicznych i wymagają wtedy nieskazitelnie czystej wody, aby wylegające się z ikry młode mogły się rozwijać.
Z tych samych powodów ryby te nigdy nie powinny być wprowadzane do biologicznie niedojrzałych konfiguracji ekosystemowych. Najlepiej przystosowują się do stabilnych, już dojrzałych akwariów. Pod względem konserwacji ekosystemu awaryjnego, rutynowe powinny być cotygodniowe podmiany wody o pojemności ok. 30-50% całego zbiornika. Ze względu na rozrodcze wędrówki bocji, ich rozmnażanie w niewoli amatorskiej jest praktycznie niemożliwe. Rolnicy w Azji Południowo-Wsch. nauczyli się jednak rozmnażać je sztucznie za pomocą hormonów. Sposób ten podchwycono i udoskonalono w Europie Wschodniej, dzięki czemu znacznie spadła cena drogich niegdyś bocji hodowlanych.
Bocja wspaniała żywienie w akwarium.
Wydaje się, że są to ryby głównie mięsożerne. Zjadają jednak także i materię wegetatywną, czyli pokarm roślinny, jeśli jest dostępny. Gdy go brak, wtedy często objadają rośliny wodne o miękkich liściach. Naturalna dieta bocji wspaniałych obejmuje więc mięczaki wodne, owady, robaki (np. rureczniki) i inne drobne bezkręgowce, plus wspomniany pokarm roślinny. W niewoli należy im zaoferować urozmaiconą dietę obejmującą wysokiej jakości karmy suszone, pokarm żywy i mrożony (np. mrożone dżdżownice, Tubifex, artemię itp.). Uzupełnią to posiekane drobno świeże owoce i warzywa, takie jak ogórek, melon, blanszowany szpinak lub cukinia. Takie naturalne jedzenie można wymieszać (pokarm roślinny z mięsnym) i związać całość żelatyną. Posiekane dżdżownice stanowią dobre źródło białka, lecz należy je stosować oszczędnie.
Bocja wspaniała – zachowanie i temperament.
Bocja wspaniała (Chromobotia macracanthus) to gatunek stadny, towarzyski i niezbyt agresywny. Towarzyskie bocje powinny być trzymane w stadkach złożonych z co najmniej 5-6 osobników, a najlepiej 10 i więcej. Nie należy jednak trzymać botidów przy znacznie od nich mniejszych rybach. Mogą wtedy być zastraszane ich większym rozmiarem i czasem bardzo aktywnym zachowaniem. Należy też unikać wolno poruszających się gatunków o długich płetwach, takich jak np. gupiki, welony czy wiele pielęgnic, bocje mogą skubać ich weloniaste płetwy.
Bardziej odpowiednimi towarzyszami bocji są spokojne cyprinidy, a w większych zbiornikach: Barilius ardens, Luciosoma, Balantiocheilos i Barbonymus. Pod względem mieszkańców strefy przydennej, bocja dobrze sobie radzi z większością innych denników. Tolerowane są też niektóre nemacheilidy, podobnie jak Epalzeorhynchos, Crossocheilus i Garra oraz wiele sumów/sumików. Rozsądny dobór innych ryb do towarzystwa dla bocji jest idealne dla uniknięcia problemów.
