Aleksander III Macedoński

Aleksander III Macedoński jest znany również pod przydomkami Aleksander Wielki oraz Niezwyciężony. Był królem Macedonii w latach 336-323 p.n.e. Pochodził z dynastii Argeadów. W historii zasłynął jako wybitny strateg oraz jeden z największych zdobywców, jacy chodzili po ziemi. Jego wkład w historię starożytną był tak wielki, że okres jego panowania był przełomowym momentem pomiędzy dwoma epokami: klasycyzmem oraz epoką hellenistyczną.

Krótkie kalendarium życia Aleksandra III Macedońskiego

356 p.n.e. – narodziny w Paelli

338 p.n.e. – udział w bitwie pod Cheroneą

336 p.n.e. – Aleksander III Macedoński królem Macedonii

334 p.n.e. – początek podboju Persji

333 p.n.e. – zwycięstwo w bitwie pod Issos

332-331 p.n.e. – założenie Aleksandrii

331 p.n.e. – ostateczne zwycięstwo nad Persami w bitwie pod Gaugamelą

328 p.n.e. – zaślubiny z księżniczką Roksaną

327-326 p.n.e. – próba podboju Pendżabu w zachodnich Indiach

323 p.n.e. – śmierć w Babilonie

aleksander III macedoński na koniu

Aleksander Wielki przed objęciem tronu

Aleksander III Macedoński przygotowywał się do objęcia tronu już od najmłodszych lat, chociaż na początku nie przypuszczał, że jego poczynania doprowadzą go aż na sam szczyt hierarchii w państwie i że uczynią go jednym z najwybitniejszych władców wszech czasów. Pragnienie chwały królewskiej zaszczepili w nim już rodzice. Jako 13-letni młodzieniec pobierał nauki u Arystotelesa, który obudził w nim zainteresowanie medycyną, naukami przyrodniczymi oraz filozofią. Równolegle Aleksander bardzo dużo czytał, ponieważ uwielbiał książki – jeśli wierzyć starożytnym opowieściom, Iliadę znał na pamięć.

młody aleksander III macedoński

Wizja idealnego państwa

Do dziś nie wiadomo, w jakim stopniu nauki Arystotelesa wpłynęły na poglądy, jakie wykształcił Aleksander III Macedoński. Wiadomo natomiast, że do przyszłego władcy bardzo silnie przemawiała koncepcja scentralizowanego imperium, odmienna od dotychczasowego ustroju opartego na miastach-państwach. Inaczej niż Arystoteles, nie uznawał niewolnictwa – chciał, żeby życie imperium opierało się na owocnej współpracy zwycięzców i pokonanych.

 

Początki Aleksandra Wielkiego w roli wodza

Aleksander II Macedoński nie od razu zasiadł na Macedońskim tronie. Już przed objęciem władzy wykazał się wielkimi umiejętnościami przywódczymi. Kiedy w wieku 16 lat ukończył naukę u Arystotelesa, powrócił do Pelli, gdzie przez jakiś czas rządził pod nieobecność ojca. W tym czasie sprawnie pokonał Medów, którzy zbuntowali się przeciw władcy i zajął ich stolicę. Na znak swojego zwycięstwa nadał miastu nazwę Aleksandroupolis.

podbój Aleksandra wielkiego
Aleksander III Macedoński i jego podbój , imperium 334-323 B.C.

Podboje Aleksandra Wielkiego

Po śmierci swojego ojca Filipa w 336p.n.e. Aleksander III Macedoński zasiadł na macedońskim tronie. Historia jego podbojów jest imponująca. Zaczęła się od podboju państwa perskiego. Aleksander zwyciężył wtedy wojska Dariusza III w bitwie pod Issos. Po wygranej bitwie Aleksander skierował wojska na południe i po 7 miesięcznym oblężeniu zdobył miasto Tyr. Kolejno zajął Egipt, który poddał mu się bez walki, ponieważ władca Macedonii uchodził wśród Egipcjan za wybawiciela ludu z niewoli perskiej. W 332 p.n.e. koronował się na faraona Egiptu i założył Aleksandrię. Ostateczne zwycięstwo nad Persami Aleksander III Macedoński odniósł w bitwie pod Gaugamelą w 331 p.n.e. Po śmierci władcy perskiego Dariusza III w 330 p.n.e. Aleksander ogłosił się jego następcą. W kolejnych latach zajął tereny Afganistanu praz Iranu. Pod koniec życia rozpoczął podbój Indii, jednak przez bunt wojsk nie udało mu się ich zdobyć.

Aleksander III Macedoński jadący rydwanem
Aleksander III Macedoński jadący rydwanem Skopje, Macedonia

Jakim wodzem był Aleksander III Macedoński?

Jako przykładny wódz, Aleksander musiał odznaczać się silną osobowością, która sprawiała, że całe rzesze wojsk były mu posłuszne i walczyły w jego imieniu. Jednocześnie był człowiekiem bardzo łagodnym. Jego poddani szanowali go za sposób, w jaki traktował podbite ludy. Miał w zwyczaju odwiedzać rannych i chwalić ich za czyny, których dokonali. Tym, którzy zginęli w walce urządzał uroczyste pogrzeby, a ich rodziny zwalniał z opłat na rzecz państwa. Aleksander III Macedoński zasłynął również z tego, że po bitwach urządzał igrzyska, żeby pozwolić ludziom odpocząć od wojny. Według jednej z historii pozwolił nawet żołnierzom, którzy dopiero co się ożenili, wziąć urlop i spędzić całą zimę ze swoimi żonami.

aleksander macedoński na złotej monecie
Aleksander Wielki na złotej monecie

Jaki był Aleksander III Macedoński w stosunku do swojej żony i innych kobiet?

Poddani i bliscy współpracownicy Aleksandra zwykli mawiać, że jego małżeństwo z księżniczką Roksaną odzwierciedlało zarówno charakter władcy, jak i jego politykę. Był wobec niej niezwykle uczciwy i nie chciał z nią nielegalnych stosunków, mimo że nadzwyczaj mocno go oczarowała. Jego związek wynikał przede wszystkim z miłości, dlatego był kochającym i czułym małżonkiem. Szanował również inne kobiety, co jest najlepiej widoczne na przykładzie żony Dariusza III – choć miał ją wśród swych jeńców, zadbał, by odpowiednio ją traktowano.

 

Aleksander III Macedoński jako człowiek bardzo religijny

Szacunek do religii przekazała władcy jego matka. Religijność Aleksandra przejawiała się między innymi w tym, że składał ofiary bogom przed każdą bitwą i zaraz po niej. Dodatkowo często zasięgał rady u wyroczni.

triumf Aleksandra III Macedońskiego
triumf Aleksandra III Macedońskiego

Aleksander III Macedoński miał również wady

Jak każdy człowiek, Aleksander Wielki miał też słabości. Jedną w nich było nieumiarkowanie w piciu. Kiedy pozwolił sobie na wypicie większej ilości wina, miał skłonność do wygłaszania długich mów o swoich wybitnych osiągnięciach, gorsząc przy tym swoich słuchaczy. Pijactwo wyzwalało w nim najgorsze instynkty – pewnego razu pod wpływem pijackiego szału zabił swojego przyjaciela, Klejtosa. Jednak kiedy wytrzeźwiał, chcąc zadośćuczynić za swoje przewinienie, przez trzy dni nie pił nic i nie jadł. W miarę upływu czasu i przywiązywania się Aleksandra do królewskiego tronu, charakter władcy nieco się zmienił. Aleksander III Macedoński stał się bardziej podejrzliwy i łatwo wierzył nieprawdziwym oskarżeniom. To doprowadzało nieraz do wykonywania najsurowszych kar na niewinnych ludziach.

 

Ważne osoby w życiu Aleksandra III Macedońskiego

Rodzicami Aleksandra byli Filip II Macedoński oraz Olimpias. Aleksander miał 3 żony: Roksanę (od 328 do 324 p.n.e.), Statejrę II (od 335 do 324 p.n.e.) praz Parysatis II (od 325 do 324 p.n.e.). Doczekał się dwóch synów: Aleksandra IV Macedońskiego oraz Heraklesa Macedońskiego. Aleksander IV objął tron Macedonii po śmierci swojego ojca.

grobowiec aleksandra macedońskiego Konstantynopol
grobowiec Aleksandra Macedońskiego Konstantynopol

Śmierć Aleksandra Wielkiego

Aleksander III Macedoński skończył żywot w wieku niespełna 33 lat, w 323 p.n.e. Po licznych podbojach wrócił do Babilonu, gdzie zachorował na gorączkę malaryczną. Choroba okazała się dla niego zabójcza. Zmarł jako zasłużony król i dowódca, na którym mogą się wzorować inni wielcy wodzowie.