Tygrys syberyjski

Niestraszne mu ani samotne długie wędrówki, ani niskie temperatury. Pośród syberyjskich lasów przemieszcza się niemal niepostrzeżenie, by w odpowiednim momencie ruszyć do ataku. Tygrys syberyjski to wyjątkowo zręczny nocny łowca, przed którym nie sposób nie czuć respektu. Jak na co dzień toczy się jego życie i jakie kryje tajemnice? Dlaczego tak doskonały myśliwy znalazł się na skraju wyginięcia?

Tygrys azjatycki  systematyka i podgatunki

Tygrys azjatycki (Panthera tigris) należy z pewnością do najbardziej charakterystycznych drapieżników na całym świecie. Choć podobnie jak domowe mruczki zaliczany jest do rodziny kotowatych, osiąga wagę nawet 300 – 400 kg i rozmiary ponad 3 m. Tygrysy, ze względu na bliskie pokrewieństwo z panterą mglistą, klasyfikowane są obecnie jako przedstawiciele rodzaju Panthera. Różnice w wyglądzie, budowie i występowaniu spowodowały, że wyodrębniono kilka podgatunków tygrysa azjatyckiego. Wśród nich oprócz tygrysa syberyjskiego (Panthera tigris altaica) znajdziemy m.in. tygrysa bengalskiego (Panthera tigris tigris), tygrysa sumatrzańskiego (Panthera tigris sumatrae) czy tygrysa chińskiego (Panthera tigris amoyensis).

występowanie tygrys syberyjski
występowanie tygrysa syberyjskiego, źródło zdjęcia Wikipedia

Występowanie i środowisko życia tygrysów syberyjskich

Tygrysy syberyjskie zamieszkują przede wszystkim górskie, lesiste tereny położone w pobliżu zbiorników wodnych na wschodnich krańcach Rosji. Większość przedstawicieli podgatunku skupia się na obszarze gór Sikhote-Alin i ternach Primorye. Zasięg występowania tygrysów wykracza jednak poza terytorium Rosji i obejmuje również północno-wschodnie Chiny i Koreę. Tygrysy syberyjskie preferują lasy o zróżnicowanej strukturze – przede wszystkim łęgowe i sosnowe. Koty te mają rozległe rewiry łowieckie, mogą więc przemieszczać się nawet na odległość 1000 km.

jak wygląda tygrys syberyjski

Jak wygląda tygrys syberyjski?

Tygrys syberyjski może poszczycić się rekordową wielkością wśród wszystkich tygrysów, co czyni z niego także największego drapieżnika z rodziny kotowatych na świecie. Na pierwszy rzut oka przedstawiciele podgatunku nie wyróżniają się zbytnio na tle swoich krewnych. Podobnie jak inne tygrysy odznaczają się rdzawo-żółtawo-czerwoną sierścią z charakterystycznymi czarnymi poprzecznymi pasami. Srogi klimat spowodował jednak konieczność przystosowania się do trudnych warunków. Solidną ochronę przed mrozem gwarantuje tygrysom syberyjskim gęste futro i gruba warstwa tkanki tłuszczowej.

sierść tygrysa syberyjskiego
sierść tygrysa syberyjskiego

Charakterystyczna jest także barwa ich sierści – zazwyczaj jest ona jaśniejsza niż u innych podgatunków tygrysów. Zdarzają się również osobniki albinotyczne. Tygrys biały, oprócz nietuzinkowego ubarwienia sierści, odznacza się także różowym nosem, niebieskimi oczami i brązowymi, szarymi, a czasami niemal niewidocznymi, paskami. Za śnieżnobiałe umaszczenie odpowiedzialna jest mutacja genetyczna. Tygrysy białe w przyrodzie należą jednak do rzadkości.

odcisk łap tygrysa syberyjskiego
odcisk łap tygrysa syberyjskiego

Tygrys syberyjski – pożywienie i polowanie

Tygrysy żywią się przede wszystkim ssakami kopytnymi. Polują samotnie przede wszystkim podczas swoich nocnych wędrówek w poszukiwaniu pożywienia. Tygrysy azjatyckie potrafią skradać się niemal bezszelestnie, a dodatkowo ich umaszczenie sprawia, że w środowisku pozostają niedostrzegalne. Dopiero gdy znajdą się w odległości kilku metrów od potencjalnej ofiary, ruszają do ataku.

Najczęściej atakują z tyłu lub z boku, a śmiertelne ciosy zadają, łamiąc kręgi szyjne lub przegryzając gardło. Tygrysy syberyjskie niejednokrotnie polują nawet na zwierzęta pokaźnych rozmiarów, nie pogardzą jednak też mniejszymi zdobyczami. Ich ofiarami są najczęściej piżmowce syberyjskie, jelenie sika, łosie, dziki, zające.

walka tygrysów syberyjskich
walka tygrysów syberyjskich

Tygrys syberyjski – tryb życia

W tygrysach syberyjskich drzemie prawdziwa kocia natura. To samotnicy, aktywni głównie w nocy i o zmierzchu. Bacznie pilnują swojego terytorium, a jego granice oznaczają moczem i pazurami. Nie należą z pewnością do wielbicieli wspinaczek, są za to zwinnymi pływakami. Przeraźliwie tygrysie pomruki czy ryki da się usłyszeć nawet z odległości kilku kilometrów. Czasami te duże koty porozumiewają się również za pomocą miauczenia. Tygrysy azjatyckie dla zaspokojenia swoich potrzeb żywieniowych muszą zjeść nawet ponad 10 kg mięsa dziennie. Resztki swojego pożywienia starannie przykrywają liśćmi, by w razie potrzeby jeszcze do nich powrócić. Tygrysy syberyjskie raczej unikają kontaktów z ludźmi, nie przypadkowo więc zamieszkują tereny, na których nie są narażone na częste spotkania z nimi. Mimo to zdarza się, że wygłodniałe lub schorowane tygrysy azjatyckie stają się wyjątkowo niebezpieczne i atakują ludzi lub zwierzęta domowe.

tygrys syberyjski z młodym
tygrys syberyjski z młodym

Tygrys syberyjski – rozmnażanie

Tygrysy azjatyckie osiągają dojrzałość płciową około 3. – 4. roku życia. Samica gotowość do przystąpienia do rozrodu sygnalizuje, znacząc moczem elementy środowiska i wydając charakterystyczne odgłosy. Ciąża u tygrysów trwa około 108 – 110 dni, a samica rodzi najczęściej od 2 do 4 młodych. Opieka nad młodymi spoczywa wyłącznie na samicy. Przez 2 miesiące tygrysiątka karmione są mlekiem matki, po czym zaczynają otrzymywać również upolowane ofiary. U młodych tygrysów śmiertelność przekracza nawet 50%. Po upływie około 2 – 3 lat tygrysy są już gotowe do rozstania z matką i rozpoczęcie samodzielnego życia.

głowa tygrysa syberyjskiego
głowa tygrysa syberyjskiego

Dlaczego tygrys syberyjski jest zagrożony wyginięciem?

W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych tygrys azjatycki zaliczany jest do kategorii EN, czyli zagrożony wyginięciem. Liczebność tygrysów syberyjskich szacuje się obecnie na około 450 – 500. Poważnym zagrożeniem dla tych olbrzymich zwierzaków jest utrata siedlisk i kłusownictwo. Pokusa zdobycia drogocennych tygrysich trofeów spowodowała, że polowanie na te piękne koty zyskało niegdyś sporą popularność. Tygrysy azjatyckie dotkliwie odczuły także skutki wojny. Wysoka śmiertelność tygrysów ma też przyczyny naturalne. Krwawe walki, niedostatek pożywienia czy wycinka lasów nie ułatwiają im życia. Problemem jest również niska zmienność genetyczna występująca w populacji tygrysów. W celu ochrony tygrysów azjatyckich podejmowane są zorganizowane działania ochronne. Tygrys azjatycki ujęty został w załączniku I Międzynarodowej Konwencji CITES. W roku 1992 w celu zapewnienia skuteczniejszej ochrony rozpoczęto też The Siberian Tiger Project, który miał na celu lepsze poznanie tajemniczego świata tych największych na świecie dzikich kotów.