Szkodniki w ogrodzie

Jeśli nagle stwierdzimy, że coś zaczęło nam bezpośrednio niszczyć rośliny w ogrodzie, lub szkodzić im w inny sposób, trzeba koniecznie rozpoznać szkodnika i podjąć odpowiednie działania, by ochronić uprawy. Bez tego na pewno poniesiemy jakieś straty! Konieczne dowiedz się, jakie są najgorsze szkodniki ogrodowe. Jakie szkody spowoduje kret w ogrodzie, myszy polne, nornice i szkodniki roślin? Zobacz jak zwalczać szkodniki w ogrodzie.

Najwięcej szkód w przydomowych ogrodach i na działkach mogą nam wyrządzać owady. Pozostałe ważne szkodniki ogrodowe to: ślimaki, krety (rzadziej podobne do nich ryjówki aksamitne) i gryzonie (myszy polne, norniki i karczowniki). Pojedyncze osobniki stanowią normalną i potrzebną część ekosystemu. Jeśli nie są plagą, nie należy ich traktować wyłącznie jak zło. Jeśli jednak szkodniki ogrodowe zadomowią się w naszych włościach na dobre i zaczną występować masowo, staną się wtedy szkodliwą plagą. W takim wypadku może być trudno sobie z nimi poradzić bez sięgania po toksyczne środki chemiczne (pestycydy).

szkodniki jedzące kapustę
szkodniki (gąsienice bielinka) na kapuście

Szkodniki w ogrodzie – gryzonie

Nie tworzą aż takiej plagi, jak szkodniki owadzie i ślimaki, jednak potrafią być bardzo uciążliwe. Zjadają zarówno trawy oraz zboża, owoce i warzywa, kłącza, cebule, bulwy roślin ozdobnych, nasiona i orzechy – za którymi podążą i do spichlerza. Zimą w razie braku innego pożywienia mogą też obgryzać pędy i korę drzew czy krzewów. Gryzonie mieszkają zwykle w norach budowanych w ziemi, pniach drzew, pryzmach kompostowych, a także w zakamarkach szop i altanek, czy innych budowli. Najwięcej szkód wyrządzają norniki (np. nornice rude), ponieważ są bardzo żywotne, aktywne i najliczniejsze. Nie zasypiają i mogą normalnie funkcjonować oraz rozmnażać się nawet zimą!

Preferują przy tym życie w dużych koloniach, gdzie w razie śmierci rodziców opiekę nad młodymi bez problemu przejmują inne dorosłe osobniki. Równie szkodliwe myszy są bardzo płodne i lubią mieć ciepłe lokum zimą. Dlatego późną jesienią przenoszą się z ogrodu gdziekolwiek do siedzib ludzkich. Ich obecność w ogrodzie czy na działce może więc stanowić naprawdę poważne utrapienie! Można je jednak zwalczać na różne sposoby. Metody ekologiczne i nie śmiercionośne to odstraszanie za pomocą specjalnych chemicznych preparatów zapachowych (odstraszają przykrym odorem), pułapek zapadkowych (złapanego gryzonia można wypuścić w miejscu dzikim i oddalonym), lub odstraszaczy dźwiękowych.

szkodniki w ogrodzie myszy
szkodniki w ogrodzie mysz

Można też odstraszać je sposobami domowymi np. podkładając do ich nor psujące się ryby (najlepiej śledzie), gnieciony czosnek lub gorczycę, liście i gałęzie orzecha włoskiego czy czarnej porzeczki, mięty i aromatycznych ziół (bazylia, majeranek, tymianek). Ponieważ gryzonie mają bardzo czuły słuch, pomoże też wtykanie w ziemię różnych kołatek i domowej roboty grzechotek (np. plastikowe butelki zawierzane na metalowych prętach). Bardziej radykalne jest zwalczanie szkodników ogrodowych ze skutkiem śmiertelnym. W sklepach ogrodniczych można kupić służące do tego specjalne trutki rodentycydy. Zanim jednak sięgniemy po toksyczne środki chemiczne, lepiej najpierw spróbować odstraszyć i zniechęcić myszy polne i inne gryzonie do odwiedzania naszego ogrodu. Warto więc sadzić w ogrodzie także rośliny, których zapachu nie znoszą gryzonie np.: czosnek, ostrzeń, wilczomlecz, nostrzyk, tymianek czy komosę, aksamitki.

Szkodniki w ogrodzie – kret w ogrodzie

Krety są często mylone z gryzoniami, jednak są to ssaki owadożerne. Niestety mimo pożytecznego niszczenia wielu szkodników owadzich, obecne w ogrodach, na działkach, trawnikach i w innych uprawach potrafią wyrządzać również i wiele szkód. Choć więc w stanie dzikim są prawnie chronione, to w ogrodach i na innych użytkach podlegają zwalczaniu i odstraszaniu. Ogólnie krety to niewielkie ssaki porośnięte delikatnym futerkiem, mające zredukowane oczy, opływowe ciało, niezwykle czuły słuch i powiększone przednie kończyny. Wszystkie te cechy idealnie przystosowują je do życia pod ziemią, gdzie kopią długie tunele i komory.  szkodniki w ogrodzie, szkodniki w ogrodzie

szkodniki w ogrodzie kret europejski
szkodnik w ogrodzie, trawniku kret europejski

Od wiosny do jesieni są najaktywniejsze i żerują w korytarzach położonych płytko pod powierzchnią gruntu. Zimują głębiej, bo ok. 50-60 cm poniżej linii zamarzania gruntu. Zapadają wtedy w swoisty letarg, przerywany od czasu do czasu w celu pożywienia się zmagazynowanym na zapas w komorach pokarmem. Kret w ogrodzie wyjada różne szkodliwe owady, ich larwy i poczwarki (w tym pędraki i drutowce) oraz ślimaki i drobne ssaki (np. młode gryzoni). Jednak krety zjadają też dużo stworzeń pożytecznych w uprawach, jak np. dżdżownice, żaby i ropuchy. Największe szkody czynią jednak ryciem i wyrzucaniem na powierzchnie wielkich kopców ziemi.

Niszczą w ten sposób system korzeniowy roślin i wykopują je na zewnątrz. Najgorszym koszmarem są przy tym dla właścicieli trawników, gdzie w ciągu jednej nocy mogą zniszczyć nawet prawie całą zieloną murawę, tworząc na niej liczne kretowiska. Jak widać są to potencjalnie groźne szkodniki ogrodu. Im ziemia jest bardziej miękka, torfiasta i wilgotna, tym bardziej będzie przyciągała krety. Zwalczanie i odstraszanie kretów prowadzi się w zasadzie w taki sam sposób, jak w przypadku gryzoni (sposoby opisane powyżej).

Szkodniki roślin – ślimaki

Żerują na różnych częściach roślin, warzywach i kwiatach ozdobnych, drzewach i krzewach. Wygryzają w liściach liczne otwory, zeskrobują z ich powierzchni skórkę i miękisz, objadają kwiaty, nowe pędy, pąki i owoce. Przy dużych inwazjach zjadają nawet całe młode rośliny, pozostawiając tylko gołe kikuty. Potrafią też wygryzać dziury w korzeniach spichrzowych, bulwach i kłączach. To jedne z najgorszych szkodniki roślin. Jednak z ok. 260 gatunków mięczaków zamieszkujących teren naszego kraju, na szczęście tylko kilka stwarza prawdziwe, liczące się zagrożenie dla ogrodów i upraw. Są to niemal wyłącznie ślimaki nagie (bezmuszlowe), które ewolucyjnie utraciły skorupkę. Uznawanym za najgroźniejszego szkodnika roślin ogrodowych jest przy tym gatunek bezmuszlowy pomrów wielki i plamisty. Pozostałe groźne gatunki ślimaków nagich to: ślinik luzytański, ślinik wielki, ślinik rdzawy, ślinik zmienny, ślinik przepasany, pomrowik polny, pomrowik Sturaniego, pomrowik mały, pomrów walencjański i pomrów żółtawy.

szkodnik warzywniaka
szkodniki w ogrodzie ślimaki

Jeśli zdarzy się masowy pojaw pomrowów, to mogą one wtedy powodować wielkie szkody na grządkach i rabatach. Znacznie mniej uciążliwe są inne pospolite gat. ślimaków, jak np.: ślimak ogrodowy, ślimak gajowy, ślimak zaroślowy, ślimak kosmaty, zaroślarka pospolita czy jadalny ślimak winniczek. Możliwe z ich strony szkody zdarzają się tylko sporadycznie, na ograniczonym obszarze i są bez praktycznego znaczenia. W czasie dni suchych i słonecznych ślimaki pozostają ukryte i wyrządzają mniej szkód. Do ich zwalczania stosuje się specjalne preparaty biobójcze w formie granul, proszku lub oprysku (moluskocydy).

Można też je wyłapywać, co pozwoli oszczędzić gatunki nieszkodliwe i pożyteczne. Trzeba je w tym celu nęcić np. podkładając w ogrodzie kawałki jabłek, buraków, marchwi, ziemniaków przykrytych z wierzchu lekko podpartą deseczką. Można też na mokrej ziemi kłaść ulubione przez nie liście kapusty czy łopianu, a także mokre szmaty i kawałki papy, ponieważ takie miejsca stanowią dla nich ulubione schronienie. Inny dobry sposób na wyłapanie ślimaków z ich jednoczesnym uśmierceniem to umieszczenie w ziemi misek lub kubeczków napełnionych piwem, które jest ich wielkim przysmakiem. Zwabione będą wpadać do naczynia i topić się.

Szkodniki roślin – turkuć podjadek i inne owady

Turkucie podjadki to bardzo duże, brunatne owady osiągające nawet do 6 cm długości. Żyją w glebie, w której drążą pod powierzchnią liczne korytarze w poszukiwaniu pokarmu. Na ich obecność w ogrodzie wskazują powywracane i powciągane do nor rośliny oraz bulwy i kłącza mające powygryzane dziury. Poza turkuciami, bardzo groźne szkodniki ogrodowe to również: stonki ziemniaczane, skrzypionki i poskrzypki, motyl bielinek kapustnik, skorek pospolity (tzw. szczypawica), mszyce, przędziorki, wciornastki zwane też przylżeńcami, czy kolonie mrówek. W przypadku owadów szkodliwe są ich postacie dorosłe i/lub larwy (gąsienice, pędraki). Pojedyncze pojawianie się owadów nie zagraża uprawom. Jeśli jednak wystąpią w większych ilościach, koniecznie należy je wtedy zwalczać.

turkuć podjadek
turkuć podjadek

W razie zlekceważenia problemu mogą zniszczyć nawet całe uprawy! Oprócz wyłapywania poszczególnych osobników (np. stonek i turkuci), można truć je odpowiednimi środkami chemicznymi (insektycydy). To najskuteczniejsza metoda na pozbycie się ich. W przypadku turkuci i żyjących pod ziemią larw chrząszczy (pędraków) można też wykopywać doły głębokie na ok. 50 cm i wypełniać je obornikiem. Owady schronią się w nim jesienią. Wtedy zimą lub wczesną wiosną trzeba wyrzucić zawartość tych dołów wraz ze szkodnikami. Przystępując do walki z nimi, należy pamiętać, że niektóre gat. są pod ochroną (np. chrząszcze biegaczowate, niektóre motyle).

Ekologiczne zwalczanie szkodników ogrodowych

Zwalczanie szkodników ogrodowych można w pewnym stopniu zostawić też samej naturze. Ślimaki i owady to przecież ulubiony pokarm wielu innych zwierząt, jak ptaki, jeże, żaby, ropuchy, jaszczurki (w tym beznogie padalce), węże zaskrońce, ryjówki, krety, chrząszcze biegacze. Natomiast przed gryzoniami i kretami może chronić obecność kotów domowych w ogrodzie.

COMMENTS

Comments are closed.