Rusałka admirał

Rusałka admirał to jeden z naszych najpiękniejszych motyli. Oczy cieszą szczególnie jego czarno-aksamitne skrzydła, z jaskrawymi pomarańczowymi pasami i białymi plamkami. Gdzie można spotkać te śliczne rusałkowate? Co je i jak się rozmnaża motyl admirał? Konieczne sprawdź co to za motyl rusałka admirał (Vanessa Atalanta). Jeszcze dziś zobacz, gdzie występuje motyl admirał.

 

Rusałka admirał stanowisko systematyczne

Rusałka admirał (łac. Vanessa atalanta) jest znanym gatunkiem motyla należącego do rodziny rusałkowate (łac. Nymphalidae). Pełna systematyka tego gatunku motyla to: królestwo zwierzęta (łac. Animalia), typ stawonogi (łac. Arthropoda), gromada owady (łac. Insecta), podgromada owady uskrzydlone (łac. Pterygota), rząd motyle zwane też łuskoskrzydłymi (łac. Lepidoptera), rodzina rusałkowate (łac. Nymphalidae) oraz rodzaj Vanessa. Motyl admirał to jeden z najpiękniejszych motyli europejskich i jednocześnie też polskich.

motyl rusałka admirał

 

Motyle rusałkowate (Nymphalidae)

Rusałkowate zwane też południcowate/południce/perłowce, należą do jednych z najpiękniejszych motyli na świecie. Te żyjące w Europie możemy obserwować, gdy odwiedzają czasem nasze ogrody. Wiele z należących do nich gatunków, to motyle bardzo pospolite, jednak inne stanowią prawdziwą rzadkość i entomologiczny rarytas. Dzięki ich obecności ogród staje się zawsze o wiele bardziej kolorowy i ciekawszy, niż zwykle. Jeśli wiemy czym dane gatunki tych ślicznych motyli się żywią, to uprawa odpowiednich roślin kwitnących sprawi, że w ogrodzie pojawi się ich coraz więcej, a wśród nich na pewno znajdzie się też Rusałka admirał.

Gatunek ten jest wyjątkowy nie tylko ze względu na bardzo atrakcyjny, jaskrawo-kolorowy wygląd, ale też dlatego, że w przeciwieństwie do zdecydowanej większości rusałek, Vanessa atalanta prowadzi wędrowniczy tryb życia. Inni dobrze znani u nas przedstawiciele rodzaju rusałkowate (Nymphalidae) to m.in.: rusałka żałobnik (łac. Nymphalis antiopa), rusałka pawik (łac. Inachis io), rusałka osetnik (łac. Vanessa cardui), rusałka pokrzywnik (łac. Aglais urticae), rusałka wierzbowiec (łac. Nymphalis polychloros), rusałka ceik (łac. Polygonia c-album), rusałka kratkowiec (łac. Araschnia levana). W sumie w Polsce żyje aż kilka tysięcy motyli, w tym 75 gatunków Nymphalidae. Natomiast na całym świecie występuje 5700 gat. reprezentujących aż 633 rodzaje (.in. rusałki, mieniaki, dostojki, przeplatki).

rusałka admirał na rumianku

Rusałka admirał (Vanessa Atalanta) środowisko i występowanie

Motyl admirał swym zasięgiem występowania obejmuje Palearktykę i Amerykę Północną. Można więc powiedzieć, że rusałka Vanessa atalanta występuje w dużej części świata, gdyż Palearktyka jest przecież bardzo rozległą krainą zoogeograficzną, obejmując miedzy innymi Europę, Skandynawię, część Azji i Afrykę Północną. Również Ameryka Północna jest bardzo rozległą krainą. W Polsce rusałka admirał (Vanessa atalanta) jest gatunkiem dosyć pospolitym, aktywnym od kwietnia do listopada (o ile w tym czasie jest jeszcze w miarę ciepło i słonecznie). Najczęściej spotkamy go w ogrodach, na łąkach i kwitnących nieużytkach, w sadach i na skrajach lasów. Preferuje te środowiska i żeruje tam na wybranych roślinach i owocach. Motyl admirał zalatuje również na kwietne miejskie balkony, do parków, na klomby i skwery miejskie. Motyle te unikają jednak szerokich, otwartych przestrzeni.

 

Jak wygląda motyl rusałka admirał?

Jako motyl, rusałka admirał składa się z głowy oraz podłużnego tułowia i odwłoku. Z tułowia wychodzą dwie pary pokrytych pyłkiem skrzydeł oraz nogi, które w przeciwieństwie do innych motyli, rusałkowate (Nymphalidae) mają jedynie w licznie dwóch par, a nie trzech. Rusałka admirał (Vanessa atalanta) to jeden z naszych największych motyli dziennych. Rozpiętość skrzydeł u tego gatunku wynosi ok. 6 cm, czasem nawet nieco więcej. Dorosły motyl jest kolorowy i zachwyca jaskrawymi barwami dużych, aksamitno-czarnych skrzydeł (na ich zewnętrznej części). Na ich przedniej parze, mniej więcej po środku znajduje się dobrze widoczna, ukośna i jaskrawo-czerwona przepaska (jedna na każdym skrzydle przedniej pary).

Na górnych rogach tej pary skrzydeł są też białe plamki i łatki. Na tylnej parze skrzydeł, na ich dolnej krawędzi znajduje się natomiast taki sam, jaskrawo-czerwony pasek brzegowy, z delikatnymi błękitnymi okami na samym dole wewnętrznych rogów skrzydeł. Spodnia strona skrzydeł Vanessa atalanta ma natomiast brązowo-żółty wzór umożliwiający dobre maskowanie i wtapianie się motyla w otoczenie. Po złożeniu skrzydeł motyl admirał nie jest już więc tak zjawiskowo piękny i dobrze widoczny, gdyż widać wtedy tylko spodnią ich część, a tu jego barwy są celowo mocno stonowane i mało wyraziste. Jako motyl, rusałka admirał pobiera pokarm za pomocą znajdującej się na spodniej części głowy, rozwijanej ssawki. Na głowie znajduje się też para stosunkowo dużych oczu złożonych.

motyl admirał

Czym żywi się rusałka admirał (Vanessa Atalanta)?

Motyl admirał żeruje inaczej w różnych stadiach rozwojowych. Będąca larwą gąsienica żeruje bowiem na wybranych roślinach żywicielskich, do których u tego gatunku zalicza się przede wszystkim pokrzywowate (łac. Urticaceae), jak np. pokrzywa zwyczajna (łac. Urtica dioica) oraz pokrzywa żegawka (łac. Urtica urens). Gąsienice Vanessa atalanta jedzą też liście i szyszki chmielu zwyczajnego (łac. Humulus lupulus), rzadziej ostrożenie (Cirsium, rodzina astrowatych), pomurniki (łac. Parietaria). Natomiast w stadium imago, czyli owada dorosłego/dojrzałego (tzw. owad doskonały), motyl admirał żywi się słodkim sokiem, wypijanym za pomocą długiej, rozwijanej ssawki z przejrzałych owoców.

Dorosłe motyle Vanessa atalanta uwielbiają żerować m.in. na słodkich śliwkach, gruszkach, jabłkach, morelach, brzoskwiniach. Dorosłe motyle często przylatują również żerować na nektarze do kwiatów, wybierając w tym celu zwłaszcza ogrodowe budleje i dzikie osty. Rusałki admirał lubią też przysiadać na ziemi w wilgotne poranki i spijać tam z gleby sole mineralne. Chętnie też w wolnej chwili przysiadają w miejscach nasłonecznionych i wygrzewają się.

 

Rusałka admirał (Vanessa Atalanta) cykl życiowy i stadia rozwojowe

Podobnie jak inne motyle, również motyl admirał przechodzi złożony cykl rozwojowy owadów. Gatunek ten wydaje przy tym dwa odrębne pokolenia i przechodzi kilka stadiów rozwoju. Najpierw owady dorosłe (imago) kopulują, a potem samica składa ciemnozielone jaja, umiejscawiając je pojedynczo w miejscach nasłonecznionych, na liściach roślin żywicielskich, którymi są głównie pokrzywy. Z jaj wylęga się następnie pierwsze pokolenie, którym są larwy nazywane gąsienicami. Są one podłużne i wielonożne, maja kolczaste włoski i żerują (głównie nocą) na wspomnianych pokrzywach. Po pewnym czasie gąsienice przestają jeść, wyszukują odpowiednio ukryte i spokojne miejsce, gdzie przechodzą w stadium nieruchomej poczwarki (przepoczwarzają się). Z poczwarki wychodzi piękny, w pełni dorosły motyl imago, który żywi się już tylko sokiem owoców i kwiatowym nektarem. W jednym sezonie wegetacyjnym rusałka admirał na świat wydaje dwa pokolenia potomne – jedno na początku lata (w lipcu), a drugie wczesną jesienią (we wrześniu i październiku).

Rusałka admirał (Vanessa Atalanta)

Rusałka admirał (Vanessa Atalanta) to motyl wędrowny

Gatunek rusałka admirał (Vanessa atalanta) zaliczany jest do motyli wędrownych. Do Europy Środkowej motyle te docierają późna wiosną, dzięki wędrówce rejonów cieplejszych, czyli z południowego wschodu. Vanessa atalanta w Polsce pojawia się w okresie od maja do czerwca, zalatując tu z cieplejszych rejonów basenu Morza Śródziemnego (z Europy Południowej) oraz Afryki Północnej. Zalatują do nas osobniki dorosłe, które niemal od razu składają jaja na pokrzywach i już w czerwcu wykluwają się z nich pierwsze gąsienice. Po jakimś czasie przeobrażą się one we wspomniane poczwarki, a potem na początku lata (w lipcu) w motyle, dając w ten sposób początek pierwszemu w sezonie wegetacyjnym, nowemu pokoleniu.

Następnie cykl rozwojowy powtarza się i gąsienice drugiego pokolenia można wtedy spotkać żerujące na pokrzywach w sierpniu i wrześniu, a wynikłe z nich dorosłe motyle drugiego pokolenia – we wrześniu i październiku. Potem jesienią większość dorosłych motyli migruje powrotem na południe, choć niektóre osobniki zimują też w Polsce, ukrywając się w tym celu np. na strychach, w głębokich dziuplach, czy w budynkach gospodarskich itp. W czasie swoich migracji wiosną i jesienią, motyl admirał robi przeloty na wysokości nawet do 2000 m.

przepiękny motyl

Rusałka admirał (Vanessa Atalanta) obserwacje w ogrodzie

Rusałkę admirał (Vanessa atalanta) najlepiej obserwować w słonecznych ogrodach, sadach i łąkach, bo tam spotkamy ją najczęściej. Można je też zwabiać, podstawiając im w ciepłe, osłonięte od wiatru i nasłonecznione miejsca specjalne pożywki – pokrzywy jako podstawowa roślina żywicielska dla stadium gąsienicy, oraz mocno dojrzałe i słodkie owoce dla owadów dorosłych. Pielęgnując ogród czy sad pamiętajmy, że na pokrzywach mogą być jaja oraz gąsienice i poczwarki tego motyla, dlatego nie niszczmy ich. Co ciekawe, samce admirałów są terytorialne, dlatego nie przepadają za bytnością obcych samców w pobliżu i to nawet z innych gatunków motyli. Czasem można więc zaobserwować przeganiające się nawzajem motyle płci męskiej.