Koń fryzyjski opis, charakter, wymagania, cena i zdjęcia

Konie to przepiękne zwierzęta, a rasa koni fryz w tym gronie wyróżnia się w sposób szczególny. Uważa się je nie tylko za szlachetnie urodziwe, ale też ceni za piękny wysoki chód i postawę. Konieczne przeczytaj koń fryz. Sprawdź jak wygląda rasa koni fryz. Zobacz także koń fryzyjski opis i koń fryzyjski cena. Poznaj niesamowite ciekawostki o koniach fryzyjskich.
Koń fryzyjski w skrócie określany jako fryz, koń fryz, rasa koni fryz – to rasa koni zimnokrwistych. Rasa ta pochodzi z historycznej krainy zwanej Fryzją, leżącej na terenie dzisiejszej Holandii, stąd jej nazwa. Koń fryz od innych ras wyróżnia się pięknym karym (o wiele rzadziej kasztanowatym) umaszczeniem, efektownymi wysokimi chodami, a także bujną grzywą i ogonem oraz obecnością obfitych szczotek pęcinowych.

Koń fryzyjski pochodzenie

Koń fryz pochodzi od prymitywnych koni leśnych obecnie już dawno wymarłych. Niegdyś tych pierwotnych koni używali szczególnie Germanie i Fryzowie, wykorzystując je jako konie bojowe dla jazdy i konie ogólnoużytkowe. Do roku 1609 rasa koni fryz była krzyżowana z końmi hodowanymi na Półwyspie Iberyjskim (konie rasy andaluzyjskiej i rasy lusitano). Konie fryzyjskie miały również swój udział w kształtowaniu kuców ras Fell i Dales oraz koni rasy Shire żyjących w Wielkiej Brytanii. Ponadto z czarnymi fryzami blisko spokrewnione są też konie rasy oldenburskiej (najcięższa niemiecka rasa koni gorącokrwistych) oraz rasy Dole Gudbrandsdal (rasa wywodząca się z Norwegii).

Koń fryzyjski opis wyglądu

Współczesne konie fryzyjskie mają średnią wielkość. Preferuje się przy tym, aby wzrost trzyletniego fryza wynosił 160 cm w zakresie wys. w kłębie. Minimalny wzrost jest u klaczy stadnych (154 cm wys. w kłębie), natomiast klacze określane jako ster powinny mieć 156 cm wys. w kłębie, a klacze kroon i ogiery licencjonowane – 158 cm wys. w kłębie. Co ciekawe, we wzorcu tej rasy nie istnieje górna, maksymalna granica wzrostu, dlatego czasem zdarzają się nawet konie mające wys. w kłębie ok. 180 cm. Podczas oceny na wystawach koni rasowych główną rolę u rasy koni fryz odgrywa za to harmonia budowy ciała oraz jakość niesamowitych wysokich chodów. Każdy koń fryz porusza się z wyjątkową gracją.

Rasa ta ma również odpowiednio długą i mocną głowę oraz duże, błyszczące i wyraźnie inteligentne oczy. Profil głowy tego konia jest lekko szczupaczy lub prosty, przy czym całość musi być idealnie harmonijna, by sprawiać wrażenie naturalnej szlachetności. Koń fryz posiada równie szlachetną w wyrazie, odpowiednio długą i wyniosłą szyję, której profil jest lekko łabędzi. Szyja tych rumaków musi być ponadto wysoko osadzona oraz bardzo dobrze umięśniona. Dobrze umięśniona podobnie jak szyja jest również kłoda ciała tych koni. Ponadto jest ona dosyć długa, choć nie za bardzo, by nie psuć harmonii wyglądu. Za dopuszczalny uznaje się ewentualnie tzw. nieco miękki grzbiet. Kłoda tułowiowa musi być jednak ogólnie głęboko związana z piersią u fryzów. Inne ważne cechy tej rasy koni to: lekko skośne łopatki, w żadnym razie nie beczkowate żebra oraz proste kończyny przednie i tylne.

Pęciny ich przednich nóg mają być rozstawiane przy staniu na szerokość kopyta oraz nachylone do podłoża pod kątem 45 stopni. Kończyny tylne u rasy koni fryz maja mieć z kolei długie uda, stawy skokowe skątowane na 150 stopni oraz pęciny z nachyleniem do podłoża pod kątem 55 stopni.

Koń fryzyjski opis maści

Rasa koni fryz słynie ze swojej intensywnie czarnej, błyszczącej sierści. Rzadziej u tej rasy zdarza się też sierść o ubarwieniu kasztanowatym, jednak jedyną wyłącznie dopuszczoną jest niestety tylko maść kara. Dlatego ogiery dla których właściciele starają się uzyskać licencję hodowlaną, muszą posiadać kruczoczarny odcień sierści. Aby nie kontynuować dziedziczenia cech niepożądanych w hodowli koni fryz, ogiery o wronim lub kasztanowatym, czy każdym innym niż kruczoczarnym odcieniu sierści nie są dopuszczane do rozrodu. Jedyną odmianą barwną, jaka jest akceptowana u tej rasy koni jest obecność małej gwiazdki na czole, przy czym dopuszcza się to wyłącznie u klaczy i wałachów (wykastrowane ogiery), z wyjątkiem ogierów hodowlanych (rozpłodowych).

Koń fryzyjski opis chodu

Rasa koni fryz posiada sprężysty i silny chód w stępie. Ich kłus jest natomiast wyraźnie zamaszysty, o koniecznie wyraźnej fazie zawieszenia z mocnym zgięciem w stawach oraz z silnym odbiciem zadu. Chód w kłusie ma sprawiać ogólne wrażenie dużej gracji i lekkości. Koń fryz ma ponadto rytmiczny galop, który jest wykonywany okrągłymi ruchami nóg i zaczyna się ich wyrzutem z zadu. We współcześnie prowadzonej pracy hodowlanej selekcja fryzów duży nacisk kładzie jednak na dalsze poprawianie pracy zadu, jednak przy zachowaniu dotychczas utrwalonej u koni tej rasy specyfiki ruchu.

Koń fryzyjski opis charakteru

Rasa koni fryz jest chwalona za bardzo dobry i łagodny charakter. Konie te są ufne w stosunku do człowieka i ogólnie przejawiają wyraźną chęć współpracy oraz uczenia się. Bardzo ważną cechą dodatnią tych zwierząt jest również ich mała skłonność do narowów. Te bardzo pozytywne cechy charakteru, w połączeniu z gracją, chodem i pięknym wyglądem umożliwiają szerokie wykorzystanie tych koni, także w trudnej sztuce ujeżdżania.

Koń fryz hodowla i użytkowanie

Hodowla koni fryzyjskich jest ściśle nadzorowana i podlega dzięki temu ścisłej selekcji. Selekcję i dopuszczanie tych koni do rozrodu oparto przy tym na szeregu ściśle ustalonych zasad wytyczonych i regularnie ulepszanych przez Holenderski Związek Hodowców Koni Fryzyjskich HZHKF. Wszystkie inne organizacje hodowlane tej rasy koni usytuowane w innych krajach podlegają HZHKF. Związek HZHKF stanowi również jedyny organ uprawniony do oceny koni rasy fryz oraz wpisywania ich na tej podstawie do międzynarodowej księgi stadnej. W ramach doskonalenia omawianej rasy koni w sposób najsurowszy ocenia się ogiery (konie płci męskiej dopuszczone do rozrodu). Tak prowadzona selekcja umacnia pożądane, od lat pielęgnowane cechy rasowe tych pięknych i szlachetnych zwierząt. Dzięki temu cechy te są zachowywane od wielu lat hodowli tych koni i głęboko u nich zakorzenione. Współcześnie ustalony koń rasy fryz jest użytkowany wszechstronnie na wiele sposobów.

Między innymi fryzy sprawdzają się np. jako konie spacerowo-rekreacyjne, a także jako bardzo cenione konie zaprzęgowe i ujeżdżeniowe. Koń fryz jest też użytkowany bardzo chętnie w pokazach rewiowych i cyrkowych, ponieważ pięknie chodzi w rytm muzyki i łatwo się uczy. Zwierzęta te świetnie nadają się również do rehabilitacyjnej hipoterapii. Chęć szerokiej współpracy z człowiekiem, łagodność oraz wysoka inteligencja fryzów umożliwia bowiem użytkowanie ich również przez osoby nawet dużym stwierdzanym stopniem niepełnosprawności do jazdy wierzchem (także osoby niewidome, czy z chorobami psychicznymi). Te wszystkie zalety omawianej rasy koni spowodowały, że w trakcie ostatnich 30 lat konie fryzyjskie zaczęto z powodzeniem hodować w coraz większej ilości miejsc na świecie, w tym m.in.: w Ameryce Północnej i Południowej, Azji, Afryce, Australii oraz oczywiście na terenie całej Europy.

Ciekawostki o koniach fryzyjskich

Rasa koni fryzyjskich zaczęła być tworzona już w czasach rzymskich. Potem kształtowano ją dalej w okresie średniowiecza. Z tamtego okresu pochodzą zapiski o popularnej odmianie wyjątkowo silnych karych koni, które używano nie tylko do pracy, ale również jako cenne konie bojowe. Nosiły one rycerzy w ciężkich średniowiecznych zbrojach. Później do tworzenia fryzów dołączyły też hodowle chłopskie, w których wyhodowano tzw. konie flamandzkie. W bogatej epoce baroku, karego i silnego konia europejskiego uszlachetniono dolewem krwi koni iberyjskich. Dzięki temu powstał bardziej elegancki wierzchowiec. W XVIII i później w XIX w. takie ukierunkowanie tworzenia i hodowli fryzów zostało jednak zaniechane. Z tego powodu współczesna lżejsza forma fryzów wywodzi się od koni, jakie przez setki lat pozostawały we władaniu folwarcznych chłopów oraz pracowały roli koni pocztowych.

W okresie baroku koń fryzyjski użytkowany był głównie w ówczesnych szkołach jazdy. Wtedy to rasa ta po raz pierwszy zdobyła największa sławę jako luksusowe konie powozowe określane mianem karosjerów oraz jako konie ujeżdżane w Hiszpańskiej Szkole Jazdy. W okresie baroku konie fryzyjskie ceniono też jako zwierzęta eksportowe, które kupowano głównie na Węgrzech oraz w Anglii, Niemczech i we Francji, a także w USA oraz Afryce Południowej. XVII w. przyniósł większe zmiany, bowiem koń fryz zaczął brać wtedy udział w wyścigach kłusaków, jakie były wtedy najbardziej popularne we Fryzji. W XIX w. kłusaki rasy koni fryz zostały spopularyzowane już w całej Europie. Wykorzystano je również wtedy do tworzenia kłusaków ras amerykańskich i orłowskich. Te nowe rasy wyparły potem z czasem czystorasowe fryzy z tej konkurencji.

W 1879 r. została wreszcie założona pierwsza księga stadna dla rasy koni fryz – tzw. Friesche Paarden Stamboek. Od tego momentu wpisywane są do tej księgi konie wywodzące się w czystej linii od pierwszego zapisanego w niej ogiera o imieniu Nemo 51 (w 1885 r.).

Koń fryzyjski cena

Źrebne klacze rasy fryzyjskiej osiągają na rynku ceny w granicach ok. 14-20 tys. zł. Nieco mniej, choć niekoniecznie kosztują klacze nieźrebne. Źrebięta kosztują ok. 6-10 tys. zł, wałachy ok. kilkanaście tys. zł, a ogiery hodowlane zwykle po dwadzieścia parę tys. zł.