Gryzonie domowe to popularne małe zwierzęta hodowlane. Niestety nadal często pokutuje jeszcze stereotyp, że wszystkie gryzonie to szkodniki i roznosiciele chorób. Czy to jednak prawda?
Gryzonie domowe to miłe zwierzęta, których nie należy się bać. Jeśli zostały zakupione w legalnym sklepie zoologicznym, to są czyste i bezpieczne (wolne od chorób i pasożytów). Warto je zakupić sobie lub swoim dzieciom. Obserwacje ich trybu życia na pewno dostarczą dużo wiedzy i satysfakcji. Jeśli nie możemy mieć psa czy kota, to właśnie gryzonie domowe są dobrą alternatywą dla ludzi zapracowanych i nie mających czasu. Gryzonie są bowiem łatwe w hodowli i utrzymaniu, wymagając znacznie mniej opieki i nakładów finansowych.
Klatki dla gryzoni domowych nie muszą być wymyślne. Ich wielkość zależy od wielkości zwierzęcia, jakie zamierzamy w nich trzymać. Najlepiej, jeśli mają szklane ściany boczne (przynajmniej do połowy, aby trzymane w nich gryzonie nie rozsypywały na zewnątrz podłoża, np. trocin, a także pożywienia) lub z drucianej siatki. Może to być również nie klatka, lecz terrarium. Góra musi być zawsze zakryta tak, by zwierzak nie mógł jej otworzyć, wyskoczyć i uciec (niektóre klatki są jednolite, mają za to drzwiczki boczne). Dno najlepiej jeśli będzie miało wysuwaną tackę, co ułatwi sprzątanie. Klatki dla gryzoni muszą być obowiązkowo wyposażone w środku w poidło (najlepiej kropelkowe, zwane też kulkowym lub automatycznym), karmnik i domek do chowania się. Chomikom można też wstawić karuzelę do biegania słoiczek do siusiania. Wszystkim można też zainstalować w środku półeczki, drabinki i różnorodne tory przeszkód.
Gryzonie domowe spis
W warunkach domowych najczęściej utrzymywane są następujące gryzonie domowe: myszy (w tym mysz kolczasta), szczury, chomik syryjski (lub chomik Roborowskiego, czy też chomik dżungarski zachodnioazjatycki), świnka morska, szynszyla, myszoskoczek, koszatniczka.
Myszy domowe (łac. Mus musculus) to najpopularniejsze gryzonie domowe. Mają dowolne formy barwne, od całkiem białych, czarnych czy brązowych, po łaciate. Są stadne, więc najlepiej czują się w towarzystwie. Jeśli chcemy je rozmnażać, można łączyć z sobą samce i samice, przy czym pamiętajmy, że są bardzo płodne i szybko oraz często dają dużą ilość potomstwa. Dla osób nie chcących mieć więcej myszy, lepszym rozwiązaniem jest więc trzymanie kilku zwierząt jednopłciowych, w tym rodzeństwa.
Uwaga jednak, bowiem niespokrewnione samce połączone razem w jednej klatce będą walczyły, co może skończyć się śmiercią jednego z nich. Klatkę lub akwarium z myszkami należy ustawiać w spokojnym miejscu, z dala od korytarzy, przeciągów i źródeł głośnej muzyki. Dla myszek trzymanych pojedynczo, należy zapewnić odpowiednią ilość zabawek, aby nie wpadły w nudę. Pamiętajmy też, że myszy to zwierzęta nocne. W dzień mogą spać nawet ponad 13 godz. na dobę. Trzeba też im regularnie sprzątać klatkę, uzupełniać wodę i pokarm oraz ok. 1 godz. dziennie przeznaczać na kontakt z nimi, co zapobiegnie dziczeniu. Zaniedbana i nieczyszczona klatka z myszami zacznie bardzo szybko śmierdzieć z powodu kumulacji amoniaku.
Mysz kolczasta (skalna, łac. Acomys cahirinus). To mniej popularny gat. myszy, żyjących w naturze w Afryce, na suchych i kamienistych obszarach. Jest kilka ich podgatunków różniących się ubarwieniem i miejscem występowania. Myszy kolczaste są dużo większe od zwykłych mysz domowych. Mają też większe uszy i duże, wyłupiasto-guzikowate oczy. Ich ogon jest nieowłosiony i stosunkowo długi (uwaga! nie wolno ich za niego łapać, ponieważ mogą go odrzucić). Najbardziej charakterystyczną cechą tego gat. są liczne kolce na grzbiecie (powstałe z przekształconej sierści – włosy zatokowe), które jednak są dużo delikatniejsze od kolców jeża i słabo kłują. Myszy mogą je stroszyć, co nadaje im oryginalny wygląd. Ubarwienie sierści u tego gat. jest jasnopiaskowe lub brązowe.
Szczury domowe (łac. Rattus domesticus) są bardzo inteligentne, ciekawskie, czyste i przyjacielskie. Podobnie jak myszy, potrzebują jednak regularnego i przyjemnego kontaktu z człowiekiem. Lubią też towarzystwo innych szczurów, lecz jeśli nie chcemy ich rozmnażać bez potrzeby, to musimy postępować z nimi podobnie jak z myszami, czyli nie łączyć ich w potencjalne pary. Najlepiej jest wtedy trzymać osobniki tej samej płci, najlepiej spokrewnione. Szczury zwykle mają też bardzo duży apetyt i jedzą prawie wszystko, co im podamy. Należy jednak uważać i nie przesadzać, bo często doprowadza to do otyłości i schorzeń narządów wewnętrznych. Potrzebują również odpowiednio dużą klatkę (są przecież sporo większe od myszy) i częste jej czyszczenie.
Chomik syryjski (złoty, łac. Mesocricetus auratus). Warto wiedzieć, że istnieje ponad 20 gatunków chomików, z czego w hodowli utrzymywane są też: chomik Roborowskiego (łac. Phodopus roborovskii), chomik dżungarski zwany też zachodnioazjatyckim lub rosyjskim (łac. Phodopus sungorus), mniejsze chomiki chińskie (łac. Cricetukus griseus). Chomiki to jedne z najpopularniejszych zwierzęta domowe gryzonie. Warto wiedzieć, że prawie wszystkie chomiki syryjskie trzymane obecnie w niewoli pochodzą od zaledwie 3 osobników schwytanych niegdyś na terenie Syrii, gdzie pewien archeolog znalazł je w norze w pobliżu Aleppo. Chomiki syryjskie jak myszy i szczurki, to także gryzonie aktywne o zmierzchu. Je także najlepiej trzymać pojedynczo. Natomiast chomiki rosyjskie można trzymać w parach, a chomiki chińskie – w parach lub w większych grupach rodzinnych. Każdy gat. chomików ma inne wymagania szczegółowe.
Świnka morska (łac. Cavia porcellus). Świnka morska (łac. Cavia porcellus) pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie do dzisiaj jest też zwierzęciem jadalnym (np. na uczty weselne). Do hodowli wprowadzono ją wcześnie, bo już w XVI w. Początkowo była uważana za zwierzątko do towarzystwa dla panienek z bogatych domów. Obecnie świnka morska jest trzymana w wielu domach na całym świecie, przede wszystkim ze względu na jej usposobienie, wygląd (wyhodowano wiele ras różniących się fakturą włosa np.: telex, silkie, peruwianka, a nawet bezwłosą skinny) oraz dużą jak na gryzonia inteligencję. Jest też łatwa w utrzymaniu, choć potrzebuje sporej klatki lub terrarium. Trzeba też pamiętać, że choć świnka morska jest gryzoniem, to jednak pod bardzo wieloma względami, między innymi odżywiania, zdecydowanie bardziej przypomina króliki.
Szynszyla (łac. Chinchilla). Wyróżnia się dwa gat. szynszyli: mająca długi ogon Chinchilla lanigera oraz Ch. brevicaudata o krótkim ogonie. Obecnie najczęściej w hodowlach domowych trzymane są Ch. lanigera. Naturalne miejsce występowania szynszyli to górskie tereny Andów w Ameryce Południowej. Przystosowały się tu do życia wśród śniegów, w wysoko położonych dolinach Boliwii, Chile i Argentyny. W 1923 r. złapano 11 szynszyli, od których wywodzi się większość osobników hodowanych obecnie w niewoli. Szynszyla jako zwierzę towarzyszące człowiekowi została wprowadzona jednak dopiero w latach 60 XX wieku. Wcześniej hodowano je wyłącznie dla ich cennych futer. Szynszyla to gryzoń roślinożerny i aktywny od wczesnego wieczora do nocy.
Myszoskoczek mongolski (łac. Meriones unguiculatus). Myszoskoczek mongolski został odkryty w 1866 r. przez francuskiego misjonarza Davida Armanda, który złapał i przywiózł kilka osobników do paryskiego Muzeum Historii Naturalnej z podróży po Mongolii i Chinach. Najpierw nazwano je „żółtymi szczurami”, a rok później nadano im właściwą nazwę łacińską. Potocznie nazywa się je czasem obecnie także gerbile. Myszoskoczek to jedno z najpóźniej udomowionych zwierząt. Na przykład do Wielkiej Brytanii sprowadzono je po raz pierwszy dopiero w 1964 r. Obecnie istnieje ponad 80 dzikich gatunków myszoskoczków, w tym m. mongolski, który jest najpopularniejszy w niewoli (zoolodzy nazywają go też czasem m. szponiastym). Każdy myszoskoczek jest doskonale przystosowany do naturalnego środowiska pustynnego. Jego organizm posiada zdolność oszczędzania wody. Wytwarza też niewielkie ilości bardzo skoncentrowanego moczu i suchego kału.
Są to więc zwierzęta bardzo czyste i co ważne – nie pozostawiające przykrego zapachu amoniaku! Ponadto, rzadko zapadają na choroby, chociaż utrzymanie i środowisko w którym żyją, mają duży wpływ na ich zdrowie. Większość chorób jest wiec związana u nich z tego powodu ze stresem. Gryzonie te są też zwierzętami dziennymi, choć mogą być aktywne i w dzień i w nocy.
Koszatniczka (łac. Octodon degus). Zwierzaki te pochodzą z Chile, gdzie żyją na obszarach od nadbrzeżnych równin po Andy. Koszatniczka należy do podrzędu Caviomorpha, czyli marowatych. Starsze badania wskazują na ich bliski związek ze świnką morską i szynszylami, jednak najnowsze wskazują, że mogą być bliżej spokrewnione z królikami. Dorosła koszatniczka ma brązową sierść, ok. 15 cm dł. i charakterystyczny 15 cm ogon z kępką sierści na końcu. Gryzonie te są bardzo towarzyskie, aktywne w ciągu dnia, długo żyją i rzadko zapadają na choroby. W naturze żyją w norach w koloniach liczących do 100 osobników. Koszatniczki stały się popularne od 1964 r., gdy przywieziono je do laboratoriów USA, gdzie stała się popularnym modelem badań naukowych nad cukrzycą, zaćmą i rytmami dobowymi.
gryzonie domowe , gryzonie domowe
